Noradrenalinę do organizmu człowieka można wprowadzić w sposób sztuczny. Substancja jest wykorzystywana jako środek leczniczy, który nierzadko ratuje ludzkie życie. Musi jednak zostać podana w odpowiednim stężeniu i w połączeniu z właściwymi lekami. Aby sobie nie zaszkodzić, należy wiedzieć, jakie są przeciwwskazania do użycia noradrenaliny.
Noradrenalina – co to jest?
Noradrenalinę, nazywaną także norepinefryną, można znaleźć w organizmie człowieka. Jest zarówno hormonem, jaki i neuroprzekaźnikiem wytwarzanym przez rdzeń nadnerczy. Noradrenalina towarzyszy stresowi. Hormon ten jest produkowany także w jądrze pnia mózgu, czyli inaczej w miejscu sinawym. To związek chemiczny, którego zadaniem jest przenoszenie impulsów pomiędzy komórkami nerwowymi (neuronami). Podwyższenie stężenia adrenaliny w organizmie odnotowuje się w sytuacjach zagrożenia, a także wszelkich momentach, w których zostaje wywołany stres.
Przeszczep serca
Noradrenalinę zalicza się do amin katecholowych, czyli monoamin. Produkowana jest na skutek bardzo złożonego cyklu przemian. Ich pierwotny substrat to aminokwas – tyrozyna. Dopiero później powstaje pierwszy produkt, czyli dopamina. Gdy ta natomiast wejdzie w reakcję z betahydroksylazyną dopaminową (enzymem), zostaje przekształcona w noradrenalinę.
Funkcja i działanie noradrenaliny w organizmie człowieka
W organizmie noradrenalina ma określone działanie, które objawia się w stresowych momentach. Kiedy przekazuje impulsy między poszczególnymi neuronami, wpływa na określone działania człowieka. To ona popycha do działania, ucieczki i nie pozwala się poddawać. Pozytywnie wpływa na czujność, pobudza, ale też sprawia, że ludzie odczuwają wyraźny niepokój. Noradrenalina poprawia koncentrację oraz pamięć.
Kiedy noradrenalina działa, wzrasta ciśnienie krwi, a serce przyspiesza swój rytm. Co więcej, hormon wpływa także na zahamowanie ruchów robaczkowych w obszarze przewodu pokarmowego, a zarazem nie pozwala na opróżnienie się pęcherza moczowego. Norepinefryna dostarcza także do organizmu energię, pomagając w uwolnieniu się dodatkowych pokładów glukozy. Zauważalnym objawem wzrostu noradrenaliny okazują się także rozszerzone źrenice.
Zbyt długo działająca substancja może doprowadzić do stanów lękowych. Nierzadko wysokie stężenie noradrenaliny prowadzi do depresji wywołanej zbyt silnym stresem (na przykład w przypadku stresu pourazowego). Warto badać stężenie noradrenaliny. Nadmiar tej substancji może bowiem prowadzić do problemów w podejmowaniu decyzji w sytuacjach stresowych, ponieważ człowiek nie będzie w stanie uruchomić właściwych mechanizmów obronnych. Norma noradrenaliny mieści się w przedziale od 615 do 3240 pmol/l. Badanie jej stężenia przydaje się przy podejrzeniu neuropatii autonomicznej, nadczynności tarczycy bądź guza chromochłonnego nadnerczy.
Lecznicza rola noradrenaliny
Noradrenalinę podaje się dożylnie między innymi w stanach zagrożenia ludzkiego życia. Wśród nich znajduje się m.in. wstrząs septyczny, który okazuje się częstym powodem do jej wykorzystania. Stan ten prowadzi do rozszerzania się naczyń krwionośnych i jednoczesnego spadku ciśnienia tętniczego. Podana w odpowiedniej chwili noradrenalina doprowadzi do wzrostu ciśnienia i poprawy funkcji życiowych.
Noradrenalinę podaje się też często z innymi lekami. Aby znieczulić pacjenta miejscowo, lekarz może podać noradrenalinę z lidokainą – powszechnie stosowaną substancją uśmierzającą ból (można się z nią spotkać chociażby u dentysty). Norepinefryna ma za zadanie opóźnić wchłanianie się lidokainy w miejscu, w którym została podana. Noradrenalinę można też podać z substancjami z grupy beta-mimetyków, którymi leczy się pacjentów z astmą. W takim połączeniu może doprowadzić do rozszerzenia oskrzeli. Substancja pomaga też przy nadciśnieniu tętniczym, gdy podaje się alfa-blokery.
Jakie są przeciwwskazania do stosowania noradrenaliny?
Noradrenaliny nie należy podawać w przypadku niektórych dolegliwości lub przebytych chorób. Nie może przyjąć jej osoba z niedociśnieniem oraz po przebytym zawale serca. Przeciwwskazaniem do podania norepinefryny jest również hipoksja, czyli niedobór tlenu w tkankach, a także hipokapnia oznaczająca obniżenie poziomu dwutlenku węgla we krwi. Nie można też łączyć noradrenaliny z niektórymi środkami do wziewnej anestezji – halotanem lub cyklopropanem, które zwiększają wrażliwość serca.
Noradrenalina może też powodować szereg skutków ubocznych, takich jak bóle i zawroty głowy, ogólne osłabienie, a w niektórych przypadkach także martwica miejsca, w którym wstrzyknięto substancję.
Zobacz także:
- Joga hormonalna – recepta na zaburzenia hormonalne?
- Sposoby na zbadanie i obniżenie poziomu hormonów stresu
- Zaburzenia hormonalne a tycie. Co robić, kiedy nie możesz schudnąć?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Witthaya Prasongsin/Getty Images