Rak szyjki macicy - dlaczego Polki chorują?
Rak szyjki macicy należy do jednych z najczęściej diagnozowanych nowotworów u kobiet w Polsce. - Rocznie rozpoznaje się go u ok. 2,5 tysiąca kobiet. Dzięki licznym programom od początku lat 90. obserwuje się powolny spadek liczby zachorowań. Niestety w porównaniu z innymi krajami ten spadek jest zbyt wolny - podkreślał w rozmowie z Katarzyną Jaroszyńską prof. nadzw. dr hab. n. med. Piotr Sobiczewski (Klinika Ginekologii Onkologicznej, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie, Państwowy Instytut Badawczy).
Dlaczego wypadamy gorzej na tle innych krajów? W ocenie specjalisty powód jest bardzo prosty - kobiety unikają badań profilaktycznych, a do lekarza trafią, gdy choroba jest już zaawansowana. - Rak szyjki macicy na wczesnym etapie rozwoju jest całkowicie wyleczalny. Niestety problemem jest to, że mała grupa pacjentek zgłasza się na badania profilaktyczne - przyznał nasz rozmówca. Mimo że badanie cytologiczne, które wykrywa raka szyjki na wczesnym etapie, raz na trzy lata, każda kobieta między 25. a 59. rokiem życia może wykonać bezpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, to korzysta z nich zaledwie 20 proc. uprawnionych.
Rak szyjki macicy - co zrobić, aby nie zachorować?
Raka szyjki macicy wywołuje wirus HPV. Do zakażenia dochodzi najczęściej w czasie stosunku seksualnego. - Warto podkreślić, że prezerwatywa nie chroni przed transmisją wirusa. Jedyną skuteczną formą ochrony są szczepienia. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia taką szczepionkę powinny otrzymać dziewczynki, które nie rozpoczęły jeszcze współżycia seksualnego - powiedział prof. Piotr Sobiczewski.
Dlatego, aby uchronić kobiety przed rakiem szyjki macicy i wygrać z chorobą, WHO chce wprowadzić program powszechnych szczepień przeciwko HPV. - Program, który został ogłoszony w 2020 roku, zakłada zaszczepienie niemal 90 proc. dziewczynek do 15 roku życia - wyjaśnił specjalista. Jak zaznaczył, preparat jest bardzo bezpieczny, a powikłania po jego podaniu zdarzają niezwykle rzadko. - W krajach, w których szczepienia przeciwko HPV są powszechne, inwazyjnego raka szyjki macicy praktycznie się nie obserwuje - dodał.
Warto podkreślić, że nie każdy kontakt z wirusem musi oznaczać zakażenie i rozwój raka szyjki macicy. - Większość infekcji jest tylko przejściowa i układ immunologiczny sam zwalcza wirusa. Jedynie przetrwałe zakażenie może przyczynić się do rozwoju choroby nowotworowej - tłumaczył ginekolog.
Czat zakończony Czat odbył się 8 października 2021, godz. 09:00
Czy badanie cytologiczne 1 raz w roku jest wystarczające w profilaktyce? Jaka profilaktyka jest poprawna w przypadku raka jajnika? Z góry dziękuję za odpowiedzi i życzę miłego dnia. Magdalena
prof. Piotr Sobiczewski Jest całkowicie wystarczające, a nawet według aktualnych zaleceń (w przypadku prawidłowych poprzednich wyników) wystarczy robić je raz na trzy lata. Jeżeli w rodzinie był przypadek raka jajnika, wskazane są badania genetyczne. Przyjmowanie doustnej antykoncepcji zmniejsza ryzyko raka jajnika.
Dzień dobry Chciałam zapytać o szczepienie dziewczynek przed pierwszą miesiączka boję się że mogłabym zaszkodzić zamiast zapobiec. Jakie mogą być powikłania po szczepionce przeciw rakowi szyjki macicy u młodych dziewcząt. córka jest obciążona po babciach które miały raka szyjki macicy i raka piersi Dziękuję za odpowiedz
prof. Piotr Sobiczewski Rak szyjki macicy nie jest dziedzicznym nowotworem. Szczepienia są zalecane między 9 a 14 rokiem życia, najlepiej przed rozpoczęciem współżycia. Czy szczepienie zostanie wykonane przed czy po pierwszej miesiączce, nie ma znaczenia. Korzyści ze szczepienia znacznie przewyższają potencjalne, nieliczne objawy uboczne.
Czy III stopień w badaniu cytologicznym to powód do zmartwienia? Czy powinno wykonać się inne badania? Dodam, że mam nadżerkę. Czy zabieg tzn wypalnki to wszystko co powinno się zrobić czy wykonać jeszcze jakieś badania?
prof. Piotr Sobiczewski W przypadku wątpliwego wyniku cytologii (grupa III), wskazane jest wykonanie dodatkowego testu, np. na obecność wirusa HPV. Dalsze postępowanie zależy od wyniku testu.
Witam Panie Prosesorze, Jestem po częściowej amputacji szyjki macicy, obecnie stan CIN III. Mój obecny ginekolog, wiedząc o planach posiadania jeszcze jednego dziecka pozwolił zajść w ciążę, informując że proces tworzenia komórek rakowych rozwija się powoli w czasie i nie ma problemu żeby dokończyć leczenie po ciąży. Jak długo rozwija się proces rakotwórczy w szyjce macicy? Martyna
prof. Piotr Sobiczewski Są to procesy wielomiesięczne, a nawet wieloletnie. CIN III wymaga leczenia. Odkładanie decyzji wiąże się z ryzykiem rozwoju choroby.
Witam. Wykryto u mnie wirus HPV 16, jestem w 25 tygodniu ciąży. Dostałam informacje że kolposkopie z pobraniem HP moge dopiero wykonać 3 miesiące po porodzie. Co do tego czasu moge zrobić? Czy zagraża ten wirus dziecku? Czy tez będzie zarażone? Jakie objawy mogą być niepokojące? Jak się przygotować na złe informacje
prof. Piotr Sobiczewski Samo wykrycie infekcji wirusem HPV 16 nie wymaga natychmiastowego leczenia. Przy dalszych decyzjach należy wziąć pod uwagę aktualny wynik cytologii. Jeśli jest prawidłowy, to dalszą diagnostykę można odłożyć do zakończenia połogu, czyli 3 miesiące po porodzie. Wirus nie zagraża dziecku i nie będzie nim ono zarażone.
Jakie mogą być pierwsze zauważalne objawy? Pozdrawiam serdecznie
prof. Piotr Sobiczewski Krwawienia po stosunku, nieregularne, obfite krwawienia.
Moja mama jako 50 latka zachorowała na raka trzonu szyjki macicy. Przeszła operację i radioterapię. Czy ja w takiej sytuacji powinnam robić częściej cytologię, a jeśli tak to jak często? Pozdrawiam
prof. Piotr Sobiczewski Rak szyjki macicy nie jest uwarunkowany genetycznie. Choroba mamy nie wpływa na zwiększenie częstotliwości wykonywania przez panią badań.
Witam Jestem zarażona wirusem HPV, który wywołał u mnie przed laty kłykciny kończyste. Słyszałam, że wirus HPV jest głównym powodem występowania nowotworu raka szyjki macicy, z tym że wirusów HPV jest bardzo wiele. Czy Jestem w grupie ryzyka?
prof. Piotr Sobiczewski Czynnikiem ryzyka rozwoju raka szyjki macicy są wirusy onkogenne, głównie typ 16 i 18. Sama obecność kłykcin, jeżeli nie jest związana z obecnością wirusów onkogennych, nie podwyższa ryzyka raka szyjki macicy.
Dzien dobry, czy wodniak jajowodu jest grozny? Czy w wieku, kiedy już nie planuje dzieci, mozna z nim życ czy trzeba go usunąc?? Dziekuje
prof. Piotr Sobiczewski Wodniak jajowodu nie jest nowotworem, najczęściej jest skutkiem przebytych stanów zapalnych. Decyzja o ewentualnej operacji powinna być podjęta przez lekarza po badaniu ginekologicznym i wykonaniu ewentualnych dodatkowych badań.
Dzień dobry, Rak szyjki macicy podobno wywołuje głównie wirus hpv. Jesteśmy z mezem razem od 12 lat, nigdy się nie zdradziliśmy, a podobno można się go nabawić głównie przez bogate życie seksualne. A teraz okazuje się, ze mam wirusa hpv i jestem zagrozona rakiem szyjki macicy. Jak mamy pozbyć tego wirusa? Jak mam się go pozbyć? Co mąż może zrobić, żeby on nie zachorował na raka? Czy nasze dzieci tez już mogą miec tego wirusa w sobie? Z góry dziękuje za odpowiedz.
prof. Piotr Sobiczewski Wirus HPV przekazywany jest drogą kontaktów seksualnych, więc dzieci nie są narażone. Nie ma skutecznej farmakoterapii, która pozwoliłaby na wyleczenie z wirusa. Większość infekcji jest przejściowa i jest zwalczana przez układ immunologiczny. Do rozwoju nowotworu dochodzi w przypadku infekcji, które nie są zwalczone przez układ immunologiczny i doprowadziły do zmian nowotworowych w nabłonku szyjki macicy.
W zeszłym tygodniu miałam wycięta i wyłyżeczkowana rankę na szyjce pochwy. Wycinki poszły do badania. Czy od pochwy może zaczynać się rak szyjki macicy? Cytologia w marcu była ok
prof. Piotr Sobiczewski Rak szyjki macicy rozwija się tylko w nabłonku szyjki macicy
. Dzień dobry Panie Profesorze, chciałam zapytać o badania genetyczne w kierunku raka szyjki macicy. Robiłam takie badanie i wyszedł mi obecny gen tego schorzenia. Pani ginekolog powiedziała, że typ 3, podobno najgorszy. Cytologia wyszła dobrze, nie mam żadnych objawów i dolegliwości. Badanie zrobiłam jako zwykła profilaktyka. Chciałam zapytać, co powinnam teraz zrobić. Dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam. Urszula.
prof. Piotr Sobiczewski Rak szyjki macicy nie jest uwarunkowany genetycznie. Głównym czynnikiem wywołującym są infekcje wirusem HPV. Dalsze postępowanie jest uwarunkowane aktualnymi wynikami cytologii.
u mojej mamy lat 78 tydzien temu zdjagnozowano dysplazje szyjki macicy. czekamy na wynik ktorego stopnia. czy dysplazja to inaczej rak szyjki macicy? ma miec zabieg. ale nikt nam nie mowi na czym ma polegac. porosze o jakies wytlumaczenie sytuacji
prof. Piotr Sobiczewski Dysplazja szyjki macicy jest stanem przednowotworowym, który potencjalnie może doprowadzić do rozwoju raka szyjki macicy. Postępowanie w przypadku Pani mamy zależy od wielu czynników i decyzję musi podjąć lekarz prowadzący.
Czy całkowita amputacja szyjki macicy przy stanie CIN III sprawie że nie będzie w przyszłości problemu z rozsianiem się komórek nowotworowych na inne narządy rodne?
prof. Piotr Sobiczewski W przypadku CIN III amputacja w zdecydowanej większości przypadków jest zabiegiem skutecznym i wystarczającym. Ryzyko dysplazji dużego stopnia w pozostałych częściach narządu rodnego jest minimalne.
Proszę powiedzieć, co Pan Profesor myśli o badaniach markerów nowotworowych w kierunku raka szyjki macicy, czy warto je zrobić, a jeżeli tak, to jakie. Pozdrawiam.
prof. Piotr Sobiczewski W profilaktyce raka szyjki macicy oznaczanie markerów nowotworowych nie znajduje zastosowania. W przypadku zachorowania na raka płaskonabłonkowego szyjki macicy monitoruje się przebieg leczenia oznaczaniem markera SCC.
Mam taki wynik: wykryto DNA wirusa HPV o genotypie 16. Czy to oznacza, że mam raka szyjki macicy?
prof. Piotr Sobiczewski Samo wykrycie wirusa typ 16 nie jest równoznaczne z rozpoznaniem raka szyjki macicy. Ten typ wirusa jest wirusem onkogennym i jest czynnikiem ryzyka rozwoju raka szyjki macicy. Powinna Pani przeprowadzić dalszą diagnostykę (cytologia, ewentualnie kolposkopia).
dzien dobry, co to jest dysplazja szyjki macicy?
prof. Piotr Sobiczewski Jest to stan przednowotworowy, który powstaje na skutek infekcji wirusem HPV. Dysplazja może doprowadzić do powstania raka przedinwazyjnego szyjki macicy, a następnie po wielu latach raka inwazyjnego.
Witam,Panie Profesorze.Wykryto u mnie wariant patogenny c.5266dup,p (Gin1756Profs*74)genu BRCA1. Co teraz wizytę mam dopiero za miesiąc,martwię się gdyż tak piersi wystąpił u mnie w bliskiej rodzinie.
prof. Piotr Sobiczewski Wymaga Pani niewątpliwie konsultacjo onkologa celem ustalenia dalszego postępowania (w zależności od wieku). Nie ma potrzeby przyspieszania terminu wizyty.
Wykonuję cytologię co pół roku, ponieważ utrzymuje się u mnie stan CIN I. W zeszłym roku wykryto u mnie HPV 68, po pół roku wraz z kontrolna cytologia wykonałam kolejny test DNA i wirusa nie wykryto, mimo to w powtórnej biopsji nadal jest stan CIN I a test CINtec wyszedł dodatni. Byłam u kilku lekarzy, jedni twierdzą, ze przy CIN I nie wykonuje się konizacji bo zmiany mogą się cofnąć, jeden lekarz stwierdził, ze przy dodatnim cintecu lepiej wykonać konizacje już na tym etapie. Czy dodatni test CINtec oznacza, ze CIN I nie ma szans na regres i rozwinie się z tego na 100% nowotwór ?
prof. Piotr Sobiczewski Test CINtec jest testem bardzo wiarygodnym i świadczy o uszkodzeniu komórek nabłonka szyjki macicy. W takim przypadku zaleca się wykonanie zabiegu (LEEP/LLETZ). O zakresie zabiegu musi zdecydować lekarz po badaniu ginekologicznym.
Dzień dobry. Moje ostatnie wyniki: cytologia LBC (na płynnym podłożu) - ASCUS HPV (+) 16 i 53 białka p16 (+) i Ki 67 (+) Panie Profesorze czy te wyniki wskazują raka? czy amputacja będzie najlepszym rozwiązaniem?
prof. Piotr Sobiczewski Ma Pani niewątpliwie wskazania do wycięcia zmian. O zakresie zabiegu powinien zdecydować lekarz po badaniu ginekologicznym.
Dzień dobry, w opisie rezonansu robionym 4 lata temu i corocznych obrazach USG w lewym jajniku widoczna była torbiel. Wg USG sprzed tygodnia w obrazie jest guz 3 cm (lekarz wykluczył torbiel), byłam zakoczona i nie zapytałam co dalej a lekarz nic nie powiedział. Czy powinnam zrobić dalsze badania.
prof. Piotr Sobiczewski Sytuacja Pani wymaga dodatkowych badań (USG, markery). Na podstawie Pani opisu trudno podjąć decyzję o dalszym leczeniu.
Jeżeli wykryto u mnie DNA wirusa HPV o genotypie 16, a cytologię mam prawidłową, to czy powinnam częściej powtarzać cytologię? (robię 1 raz w roku). Kiedy powinnam zrobić kolposkopię?
prof. Piotr Sobiczewski Powinna Pani powtórzyć cytologię po 6 miesiącach i wykonać kolposkopię.
MAM 52 LATA JESTEM MIESIĄC PO LECZENIU RADIOTERAPIĄ W ZŁOŚLIWYM RAKU PIERSI .CZY ZAŻYWAJĄC TAMOXIFEN EGIS TRZEBA ROBIĆ DODATKOWE BADANIA GINEKOLOGICZNE.POWIEDZIANO ŻE CO PÓŁ ROKU USG U GINEKOLOGA.
prof. Piotr Sobiczewski Zalecenia, które Pani przekazano, są wystarczające. Natomiast w przypadku pojawienia się krwawień należy niezwłocznie zgłosić się do ginekologa.
Dzień dobry przed operacją usłyszałam diagnozę IB2, jestem po operacji usunięcia macicy wraz z jajowodami i węzłami czekam na wynik HP czy jest możliwość, że wynik będzie gorszy? Jakie są rokowania przy takiej diagnozie? Pozdrawiam!
prof. Piotr Sobiczewski Kluczową informacją dla ustalenia dalszego rokowania i ewentualnego dalszego leczenia jest wynik histopatologiczny, na który Pani oczekuje. Ocena patologa obejmuje szczegółowe badanie usuniętych tkanek dostarczając informacje o zasięgu nowotworu, czynnikach ryzyka i ewentualnych przerzutach do węzłów chłonnych.
Reporter: Katarzyna Jaroszyńska
Źródło zdjęcia głównego: Paweł Wodzyński/East News