Muzyka bałkańska jest odzwierciedleniem bałkańskiej kultury, pełnej wielokulturowości i oryginalnych rozwiązań. W melodiach chorwackich i serbskich wykorzystuje się instrumenty związane z kulturą pasterską, jak np. rogi czy dudy, które kiedyś używano do przywoływania owiec. Dla Bośni i Hercegowiny charakterystyczne są z kolei melancholijne pieśni o nieszczęśliwej miłości.
Zobacz wideo: Muzyka
Muzyka
Muzyka bałkańska – wykonawcy z "pierwszej ligi"
Wśród wykonawców muzyki bałkańskiej na pierwszy plan wysuwa się kilku z nich. Goran Bregović To bezsprzecznie najbardziej znany muzyk z Bałkanów, a konkretnie – z Sarajewa. Jest dzieckiem Serbki i Chorwata. Tworzy muzykę elektroniczną oraz etniczną. Jest autorem ścieżek dźwiękowych do filmów, takich jak: Arizona Dream, Czas Cyganów i Underground. Współpracował m.in. z Kayah i Patrice'm Chereau, pisał muzykę teatralną. W kompozycjach wykorzystuje zarówno brzmienia ludowe, jak i dźwięki prosto z syntezatora. Shantel Shantel, czyli Stefan Hantel, to muzyk pochodzący z rodziny mieszkającej dawniej na dzisiejszych terenach rumuńsko-ukraińskich. W nietypowy sposób łączy elektronikę z bałkańskimi rytmami, tworząc własne sety DJ-skie. W jego muzyce słychać również inspiracje tradycją cygańską. Šaban Bajramović Serbski muzyk romskiego pochodzenia, którego kompozycje inspirowane są bałkańskim jazzem, folklorem oraz muzyką latynoamerykańską. Przez pięć i pół roku odsiadywał w więzieniu wyrok za dezercję. Przez ten czas należał do więziennej orkiestry, gdzie wykonywał utwory Johna Coltrane’a i Franka Sinatry. Stworzył w sumie około 700 utworów.
Zespoły grające muzykę bałkańską
Dla muzyki bałkańskiej charakterystyczne są też grupowe wykonania. Emir Kusturica & The No Smoking Orchestra Emir Kusturica jest przede wszystkim serbskim reżyserem, znanym jako twórca filmów takich, jak m.in. Czarny kot, biały kot, Underground czy Czas cyganów. Przy filmowych obrazach wielokrotnie współpracował z Goranem Bregovićem. Hobbystycznie również jest muzykiem – w zespole The No Smoking Orchestra gra obecnie na gitarze. Boban Marko Marković Orchestra "Miles Davis Bałkanów" – to jedno z najbardziej interesujących określeń, którymi podsumowano osobowość lidera legendarnego zespołu z Serbii. Wykonywany przez niego gatunek zalicza się do tzw. balkan brass, który oznacza charakterystyczny dla bałkańskich rejonów styl tworzony przez orkiestry dęte. Jednocześnie muzyka tego zespołu stanowi nietypowe połączenie tradycyjnego bałkańskiego folkloru z nowoczesnymi brzmieniami. Kočani Orkestar Macedoński zespół pochodzenia romskiego. W jego repertuarze na pierwszy plan wysuwają się: dwie trąbki, klarnet, saksofon, tuby, zyrle (czyli tradycyjny obój), a także bębny. Twórczość zespołu często określana jest mianem "cygańskiej muzyki orientalnej". Na czele grupy stoi Naat Veliov. Fanfare Ciocărlia Rumuński zespół, w którego utworach wyraźne są wpływy tradycji rumuńskiej i romskiej, jak również echo kultury serbskiej, macedońskiej, bułgarskiej oraz tureckiej. Pierwsze kroki grupa stawiała na weselach i chrzcinach, po pewnym czasie zaczęła być znana w całym kraju, a niedługo później – na całym świecie. Wyróżniają ją energetyczne dźwięki, szybkie solówki na różnych instrumentach, a także dość skomplikowane rytmy.
Zobacz wideo: Niezwykłe Bałkany Marcina Prokopa
Popularne bałkańskie piosenki
Bałkańskie hity to nie tylko kiczowate, popowe piosenki czerpiące z narodowego folkloru oraz kultury Zachodu. Poniżej znajduje się lista utworów, które nie starzeją się nigdy.
Plavi Orkestar – "Ako su to samo bile laži" Plavi Orkestar to pop-rockowy zespół założony w Sarajewie, na terenie byłej Jugosławii. Szczególnie popularny był w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Piosenka "Ako su to samo bile laži" opowiada o nieszczęśliwej miłości. Bijelo Dugme – "Đurđevdan" Piosenka, która pojawiła się m.in. w filmie Czas Cyganów i którą kojarzona jest dzisiaj głównie z repertuarem Kayah i Bregovića, jest w rzeczywistości adaptacją tradycyjnej cygańskiej pieśni "Ederlezi". Hari Mata Hari – "Lejla" Zespół Hari Mata Hart reprezentował Bośnię i Hercegowinę w 2006 roku na konkursie Eurowizji. Piosenka pt. "Lejla" również opowiada o nieszczęśliwej miłości. To utwór w bałkańskim stylu sevdah, który wyróżnia się umiarkowanym tempem, a w tłumaczeniu oznacza: "melancholię", "miłosny smutek". Tanja Savic – "Suknjica" Piosenka znanej w Serbii wokalistki, która wydała trzy solowe płyty. "Suknijca", z bębnami i trąbkami na pierwszym planie, to jeden z najpopularniejszych jej utworów.
Zobacz także:
- City break dla miłośników europejskich kuchni. Odkryj smaki Paryża i Palermo
- Bangladesz – co oferuje turystom stolica kraju? Ciekawostki turystyczne dla podróżujących
- Do zobaczenia w Kownie. Czy warto się tam wybrać?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: MilaDrumeva/Getty Images