Gdzie jest Jaskinia Raj? To doskonały punkt wycieczki w Góry Świętokrzyskie. Jaskinia Raj położona jest w miejscowości Chęciny, w której znajduje się również popularny zamek królewski, dobrze widoczny z trasy S7. Niedaleko trasy znajduje się również Jaskinia Raj. Dojazd do niej jest dość prosty. Na węźle Kielce Południe zjeżdża się w stronę Kielc, na drogę 762. Stamtąd kierują już do jaskini liczne drogowskazy. Należy skręcić w lewo, w ulicę Dobrzączka, która prowadzi do parkingu, gdzie znajduje się również zajazd i Centrum Neandertalczyka. Parking jest płatny. Po zwiedzeniu jaskini warto pojechać trasą 762 do centrum Chęcin, skąd łatwo można dotrzeć do zamku królewskiego.
Wyprawy w góry
Jaskinia Raj w Górach Świętokrzyskich – jak powstała?
Jaskinia Raj to bardzo stary twór. Ma aż 360 mln lat. Utworzyła się w skałach wapiennych, ulokowanych na dnie płytkiego morza, które miliony lat temu zalewało te okolice. Jej kształt najsilniej formował się na przełomie trzecio- i czwartorzędu, za pomocą ruchów płyt tektonicznych, wody i powietrza. 50 tysięcy lat temu w Jaskini Raj zamieszkiwał pierwszy człowiek – Neandertalczyk. Świadczą o tym narzędzia krzemienne, które odnaleziono w różnych zakamarkach jaskini i osadach skalnych. Prawdopodobnie byli to Neandertalczycy kultury mustierskiej.
Jaskinia Raj jest jednym z najdalej wysuniętych na północ punktów, gdzie zamieszkiwali ci pradawni ludzie. Jaskinia została dokładnie przeszukana w celu odnalezienia szczątków naszych praprzodków, jednak bez skutku. Udało się za to znaleźć ślady bytowania niedźwiedzi, mamutów, hien jaskiniowych, nosorożców, piżmowołów, żubrów, koni i lisów polarnych. Jest to na tyle niezwykłe, że większość tych zwierząt można oglądać już tylko w muzeach. Przez ostatnie kilka tysięcy lat wejście do jaskini było całkowicie zasypane, dzięki czemu szata naciekowa jaskini przetrwała w niemal nienaruszonym stanie.
Odkryto ją w 1963 roku, a więc stosunkowo niedawno, w czasie wydobywania kamieni do celów budowlanych na zboczach wzgórza Malik. Miejsce znalazła grupa kilkunastoletnich chłopców, którzy wąską szczeliną dostali się do środka i niechcący zniszczyli część formacji skalnych. Po tym incydencie wejście zostało zasypane, aby nikt nie uległ upadkowi. Fama o tajemniczej jaskini rozniosła się jednak niezwykle szybko. Rok później przyjechało tu 4 uczniów położonego w Krakowie technikum geologicznego. Po wstępnym obejrzeniu wnętrza jaskini postanowili sprowadzić tutaj również swoją nauczycielkę. Po wizycie w jaskini ponownie zasypali jej wejście, aby znajdujące się tam formacje skalne nie uległy zniszczeniom. Z perspektywy czasu działanie to było niezwykle mądrym i ważnym posunięciem, szczególnie patrząc na fakt, że byli to nastoletni uczniowie. Chłopcy i nauczycielka przybyli tutaj ponownie, zabierając ze sobą profesora Ryszarda Gradzińskiego – ówczesnego członka sekcji Speleologicznej Towarzystwa Przyrodników.
Wykonano liczne zdjęcia jaskini i wstępną dokumentację odkryć. Jako że okoliczna jaskinia nosiła nazwę "Piekło", tę postanowiono nazwać "Raj", ze względu na jej piękne wnętrze i niesamowite formacje skalne. W 1966 roku w "Przeglądzie Geologicznym" ukazał się dokładny opis jaskini wraz z jej lokalizacją. Nie było to dobre posunięcie, ponieważ coraz więcej osób przyjeżdżało ją oglądać. W wyniku niekontrolowanej turystyki powstało mnóstwo zniszczeń. W tym samym roku jaskinię zabezpieczono przed zwiedzającymi i rozpoczęto szereg badań naukowych, które trwały do roku 1972. Wtedy to jaskinia została odpowiednio zabezpieczona i udostępniona dla ruchu turystycznego.
Jaskinia Raj – zwiedzanie
W środku znajdują się korytarze o łącznej długości 240 metrów, a dla turystów udostępniono 180 metrów Jaskini Raj. Czas zwiedzania wynosi ok. 45 minut i polega na oglądaniu dobrze oświetlonych, niezwykłych formacji skalnych i naciekowych. Do środka może wejść maksymalnie 15 osób z przewodnikiem, który w czasie wycieczki opowiada historię jaskini i omawia ciekawsze formy skalne. Wejście do jaskini prowadzi przez sztucznie wykopany chodnik o długości 21 metrów. Bez względu na pogodę na zewnątrz, w środku panuje stała temperatura ok. 9 st. C.
W czasie zwiedzania latem warto przed wejściem założyć coś z długim rękawem. Zwiedzanie Jaskini Raj to przechodzenie wyznaczonym chodnikiem kolejno przez kilka sal, aż do najpiękniejszej – Sali Stalaktytowej. Przed jaskinią znajduje się pawilon z kasami biletowymi, kawiarnią i wystawą znalezisk odkrytych w jaskini. Zimą Jaskinia Raj jest przez dwa miesiące zamknięta, ponieważ stanowi naturalne miejsce, w którym śpią nietoperze. Lepiej więc im nie przeszkadzać. Jaskinia Raj czynna jest od 15 stycznia do 15 listopada.
Zobacz także:
- Korona Ziemi – złoty medal, o którym marzy każdy alpinista
- Zagrzeb – jakie atrakcje czekają na turystów w stolicy Chorwacji?
- Ciekawostki o parku Yellowstone. Co warto tam zobaczyć?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Mutlu Kurtbas/Getty Images