Jura Krakowsko-Częstochowska to popularna nazwa Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Kraina ta rozciąga się między Krakowem a Częstochową.
Jura Krakowsko-Częstochowska – położenie, powierzchnia
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska leży na południu Polski, w dorzeczu górnej Wisły i Warty. Gleby są tu mało urodzajne. Rośliny występujące na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej są światło- i wapieniolubne. Tworzą malownicze murawy i łąki. Zdarzają się tu także rośliny górskie. Lasy stanowią tylko 20% powierzchni Jury.
Powierzchnia Jury Krakowsko-Częstochowskiej wynosi ok. 2615 km2.
Jura Krakowsko-Częstochowska – jaskinie
Na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej występują liczne jaskinie. Do tej pory odnotowano ich ok. 1,5 tys. (łącznie z płytkimi schroniskami). Głębokich jaskiń, o długości powyżej 40 m, jest ok. 150.
Najsłynniejsze jaskinie Jury Krakowsko-Częstochowskiej:
- Jaskinia Wierzchowska Górna – najdłuższa jaskinia Jury (975 m) przystosowana do zwiedzania,
Jaskinia Łokietka – to tutaj według legendy schronił się Władysław Łokietek przed pogonią Czechów,
Jaskinia Ciemna – odnaleziono tu ślady bytności neandertalczyków sprzed ok. 120 tys. lat oraz kości zwierząt – niedźwiedzi jaskiniowych, lwów i hien.
Podróże samolotem i nie tylko
Jura Krakowsko-Częstochowska – zamki
Jura Krakowsko-Częstochowska słynie z licznych zamków wzniesionych na tym terenie w średniowieczu, w czasach Kazimierza Wielkiego. Miały chronić granic Królestwa Polskiego przed najazdami Czechów. Były budowane tak jak gniazda orłów, na trudno dostępnych skałach. Oprócz wielkich, królewskich zamków, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej zbudowano także wiele strażnic.
Najciekawsze zamki Jury Krakowsko-Częstochowskiej to:
- zamek Ogrodzieniec w Podzamczu – największy zamek Jury, został zbudowany na najwyższym wzniesieniu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (515 m n.p.m.);
- zamek w Olsztynie – jeden z najbardziej rozpoznawalnych zamków jurajskich;
- zamek w Bobolicach – całkowicie odbudowany zamek budzący wiele kontrowersji (odbudowano go mimo braku rysunków ukazujących autentyczny wygląd zamku z XVI w.), według legendy połączony podziemnym tunelem z zamkiem w Mirowie,
- gotycki zamek Lipowiec w Babicach z wieżą z tarasem widokowym – dodatkową atrakcją okolicy jest rezerwat przyrody „Lipowiec”.
Jura Krakowsko-Częstochowska – atrakcje turystyczne
Ważną atrakcją turystyczną Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej jest Ojców. Znajdują się tu ruiny zamku, a wokół rozciąga się Ojcowski Park Narodowy z charakterystycznymi ostańcami, jaskiniami oraz muzeum przyrodniczym.
W Pieskowej Skale znajduje się znana atrakcja Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej – słynna Maczuga Herkulesa oraz zamek.
W zamku w Będzinie i kilku innych budynkach miasta funkcjonuje Muzeum Zagłębia. Można w nich zobaczyć m.in.:
- wystawę broni od XVI w. do dzisiejszych czasów,
wystawę poświęconą historii Będzina od czasów średniowiecza,
stylowe wnętrza z XVIII–XIX w.,
rekonstrukcję wnętrza chaty łużyckiej.
Jura Krakowsko-Częstochowska – atrakcje dla dzieci
Ciekawym miejscem Jury Krakowsko-Częstochowskiej jest wieś Ogrodzieniec, ale nie tylko ze względu na zamek. Zorganizowano tam Park Miniatur, w którym można obejrzeć wszystkie zamki Jury Krakowsko-Częstochowskiej w skali 1:25. Oprócz tego Ogrodzieniec oferuje więcej parków tematycznych.
Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie może być atrakcją dla dzieci, jak również dla dorosłych. Prezentuje budownictwo drewniane Krakowiaków Zachodnich. Znajduje się niedaleko zamku Lipowiec.
Jura Krakowsko-Częstochowska – wspinaczka
Skałki na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej sprawiają, że region ten jest często wybierany do wspinaczki. Jednym z najbardziej znanych miejsc wspinaczkowych w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej jest Skalne Miasto Podzamcza w Ogrodzieńcu oraz okolice Mirowa. Ekstremalne trasy wspinaczkowe są także w Jaskini Mamutowej.
Jura Krakowsko-Częstochowska – szlaki piesze i rowerowe
Jednym z ciekawszych szlaków w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej jest znakowany na czerwono Szlak Orlich Gniazd. Obejmuje większość jurajskich zamków i ma długość ok. 163 km. Zaczyna się w Krakowie, przechodzi m.in. przez Ojców, Pieskową Skałę, Ogrodzieniec, a kończy w Częstochowie. Atrakcjami tego szlaku są także punkty widokowe, warownie, kapliczki, pałace, zabytkowe kościoły, rezerwaty przyrody. Istnieje także rowerowy, 190-kilometrowy Szlak Orlich Gniazd. Interesującym szlakiem w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej jest Szlak Jaskiniowców. Prowadzi Doliną Wodącej przez ciekawe skały, jaskinie oraz punkty widokowe. Szlak Zamonitu im. T. Belkego jest oznaczony kolorem żółtym i prowadzi od Poraju przez Złoty Potok, Bobolice, Podzamcze do Niegowonic. Ma ok. 75 km.
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – ciekawostki
W jednym z najbardziej znanych zamków Jury Krakowsko-Częstochowskiej, Ogrodzieńcu, nagrywano niektóre sceny serialu „Janosik” i „Zemstę” Andrzeja Wajdy. W wielu zamkach Jury Krakowsko-Częstochowskiej podobno straszy. W Ogrodzieńcu jest to ogromny, czarny pies, w Tenczynie płacząca kobieta w płomieniach. Maczuga Herkulesa według legend miała być maczugą Kraka, którą pokonał smoka lub czarta, który z jej pomocą wykonał zadanie otrzymane od Twardowskiego.
Zobacz także:
- W szczelinach zamku znaleziono napisany 47 lat temu list w butelce. Kto był autorem?
- Zamek Ogrodzieniec – park rozrywki, ruiny zamku, a może inne atrakcje?
- "Nie ma takiego kraju jak Szkocja". Jak wygląda podróżowanie w czasie pandemii?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: rparys/Getty Images