Chory niemowlak jest przeważnie płaczliwy, rozdrażniony i wysoko gorączkuje, a z jego ucha może wydobywać się ropna wydzielina. Nie zawsze jednak infekcja ma charakterystyczne objawy. Jak w takim wypadku rozpoznać zapalenie ucha u niemowlaka i jak je leczyć?
Zapalenie ucha u niemowlaka: objawy
Charakterystycznymi objawami zapalenia ucha środkowego u niemowląt są:
- płacz dziecka, zwłaszcza gdy jest inny niż zazwyczaj, np. nagły, piskliwy czy ostry;
- gorączka - może się pojawić, ale nie musi, w większości przypadków jest wysoka, sięgająca do 40 stopni Celsjusza;
- rozdrażnienie, płaczliwość i niepokój dziecka;
- trudności w zasypianiu lub niespokojny sen (częste pobudki z płaczem, szczególnie w nocy);
- ból ucha, objawiający się u niemowląt gwałtownym odwracaniem głowy albo próbami zmniejszania bólu przez ucisk ucha;
- niedosłuch, wynikający z nagromadzenia się w jamie bębenkowej wydzieliny zapalnej upośledzającej słuch;
- ból brzucha, biegunka, a nawet wymioty;
- wyciek ropny, sącząca się z ucha dziecka wydzielina (przeważnie gęsta i biała lub żółta) może być przyczyną rozerwania błony bębenkowej, która z czasem samoistnie zarasta;
- brak apetytu, wynikający z bólu przy przełykaniu i ssaniu.
Wszelkie niepokojące objawy dotyczące uszu dziecka powinny być konsultowane z pediatrą lub laryngologiem.
Zapalenie ucha u niemowlaka: przyczyny
Ogromna większość zapaleń ucha środkowego u niemowląt jest zapaleniem wtórnym, to znaczy, że tworzy się w następstwie infekcji górnych dróg oddechowych. Dlatego katar, zapalenie gardła czy krtani bardzo szybko mogą rozwinąć się w zapalenie ucha. Bakterie z gardła lub nosa, przechodząc przez trąbkę słuchową, dostają się do ucha środkowego. Podłożem tego zjawiska może być niedojrzały układ odpornościowy malucha oraz budowa anatomiczna ucha niemowlaka (trąbka słuchowa jest krótka, szeroka i położona niemal poziomo).
Stany zapalne ucha wywoływane są w głównej mierze przez wirusy i bakterie. Istnieje też kilka czynników ryzyka, które mogą wpływać na większe prawdopodobieństwo pojawienia się infekcji. Są to: niedojrzały układ odpornościowy, określona anatomia ucha, refluks żołądkowo-przełykowy, alergia czy przerost migdałków.
Zapalenie ucha u niemowlaka: leczenie
Różnicowanie podłoża tego schorzenia jest szczególnie istotne, gdyż warunkuje sposób leczenia. Zakażenie bakteryjne wymaga około 2-tygodniowej kuracji antybiotykiem, istnieje bowiem duże ryzyko wystąpienia powikłań. Gdy dziecko nie ma wysokiej gorączki, wysięku ropnego i uciążliwych objawów, lekarz może zlecić wyłącznie podawanie preparatów przeciwbólowych i wizytę kontrolną po kilku dniach.
Przyjmowanie antybiotyku bez względu na wirusowe czy bakteryjne podłoże choroby może być szczególnie uzasadnione, gdy dolegliwość pojawia się u małego dziecka, schorzenie jest wyjątkowo uciążliwe, a także w przypadku, gdy zdiagnozowane zostanie nawracające zapalenie ucha.
Oprócz antybiotykoterapii w razie potrzeby lekarz może zalecić podawanie środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Doskonale sprawdzą się też krople do nosa, obkurczające śluzówkę i poprawiające drożność trąbki słuchowej.
Jeszcze jednym sposobem łagodzenia dolegliwości związanych z pojawiającym się zapaleniem jest zabieg paracentezy (obecnie coraz rzadziej praktykowany). W przypadku zalegania dużej ilości wydzieliny nacina się błonę bębenkową, co powoduje uwolnienie ropy z ucha i błyskawiczne ustąpienie objawów bólowych.
Każdorazowo po wyleczeniu zapalenia ucha środkowego u niemowlaka powinno się przeprowadzać kontrolę laryngologiczną, jest to szczególnie istotne z uwagi na możliwość pogorszenia słuchu oraz powikłania.
Nie da się całkowicie zapobiec zapaleniu ucha środkowego u niemowlaka, istnieje jednak kilka zasad, których przestrzeganie może w znacznym stopniu ograniczyć ryzyko infekcji:
- ochrona główki dziecka w chłodne, wietrzne dni;
- częste wietrzenie i nawilżanie pomieszczeń oraz nieprzegrzewanie dziecka;
- zapobieganie dostaniu się do uszu malucha wymiocin czy wody (podczas kąpieli).
Zobacz też:
Niemowlę w kapeluszu. Kiedy zakładać to nakrycie głowy?
Zimne rączki u niemowlaka – należy skontaktować się z lekarzem?
Dieta niemowlaka – co powinno się w niej znaleźć? Przepisy na zdrowy obiadek i deser
Zobacz video: Co robić, gdy niemowlę się zakrztusi?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Moment RF