To kiedy dziecko może zostać samo w domu, jest indywidualną decyzją rodziców, pod warunkiem, że nie stanowi nadużycia wobec prawa i nie stwarza dla dziecka niebezpieczeństwa. Warto przed podjęciem decyzji obserwować dziecko, jego zachowania, a także porozmawiać z nim i przygotować do ewentualnego pozostania samemu w domu.
Ile lat musi mieć dziecko, żeby zostać samo w domu? Stan prawny
Czy to, od jakiego wieku można zostawić dziecko samo w domu, jest uregulowane w polskim prawie? Nie ma konkretnego zapisu pozwalającego rodzicom na zostawienie pociech samych w domu, gdy ukończą określony rok życia. Warto jednak zaznaczyć, że zapis w art. 106 Kodeksu wykroczeń nie zaleca pozostawiania bez opieki dzieci w wieku do lat 7: „Kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać, lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany”.
Tak małe dziecko uważane jest za niezdolne do rozpoznania niebezpieczeństwa i samodzielnego uchronienia się przed nim. Przewiduje on także karę grzywny lub nagany dla osoby, która pozostawi dziecko młodsze niż 7 lat w sytuacji, w której istnieje możliwość wzniecenia przez nie pożaru. Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym „dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską” (art. 92.), a „władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka z poszanowaniem jego godności i praw” (art. 95. § 1.). Wynikać może z tego, że do ukończenia 18. roku życia powinno ono przebywać pod opieką rodziców bądź opiekunów. Warto również zaznaczyć, że rodzice ponoszą konsekwencje czynów swojego małoletniego dziecka w wieku 13–18 lat, jeśli naruszy ono zasady Kodeksu cywilnego. Dla rodzica równie ważna, jak kwestia tego, kiedy można zostawić dziecko samo w domu, powinna być również świadomość ponoszonego ryzyka w przypadku pozostawiania małoletniego w każdym wieku.
Od kiedy dziecko może zostać samo w domu? Opinia psychologa
Psychologowie co do jednego są zgodni – nie ma konkretnego, książkowego wieku, kiedy dziecko może samo zostać w domu. Całkiem logiczne jest, że niemowlęta i maluchy muszą pozostawać pod stałą opieką. Co jednak w przypadku dzieci w wieku szkolnym? Rodzic powinien zaufać swojemu rozsądkowi. Warto ocenić nie tylko samodzielność dziecka, jego odpowiedzialność i dojrzałość, lecz także charakter i zaufanie. Należy wziąć pod uwagę bezpieczeństwo okolicy zamieszkania, obecność w pobliżu innych dorosłych skorych do pomocy oraz czas, przez jaki dziecko pozostanie samo.
Ważne jest, aby dziecko wyraziło chęć i zgodę na pozostanie samemu w domu. Uznaje się, że pierwsze próby pozostania samego dziecka w domu w ciągu dnia można podjąć, gdy ukończy ono 10 lat, nie jest to jednak regułą. Organizacja National Society for the Prevention of Cruelty to Children (brytyjskie Krajowe Towarzystwo Zapobiegania Przemocy wobec Dzieci) uważa, że powinno się to stać po ukończeniu przez dziecko 13. roku życia. Inaczej wygląda kwestia tego, od ilu lat dziecko może zostać samo w domu na noc. Tutaj niezalecane jest pozostawianie nawet 16-latka, który na pozór jest dojrzały i zdolny do poradzenia sobie z potencjalnymi zagrożeniami.
Dziecko samo w domu – jak je do tego przygotować?
To, w jakim wieku dziecko może samo zostać w domu, jest indywidualną decyzją każdego rodzica. Każdą z pociech trzeba jednak odpowiednio przygotować na to wydarzenie. Należy wyjaśnić dokąd i na jak długo rodzic wychodzi oraz z kim i jak może ona skontaktować się w razie potrzeby. Ważne jest wpojenie zasad takich jak: nieotwieranie drzwi wejściowych, nieotwieranie okien, niewłączanie kuchenki, niewychodzenie z domu, a także nieużywanie środków chemicznych. Trzeba z maluchem porozmawiać, wyjaśniać mu potencjalne zagrożenia oraz możliwości ich uniknięcia. Niech zadziała wyobraźnia – powinno się wyjaśnić dziecku, jak należy zachować się także w nietypowych sytuacjach, np. gdy poczuje zapach dymu lub jeśli będzie burza. Przed wyjściem z domu warto przygotować przekąski, by nie musiało korzystać z ostrych narzędzi czy kuchenki. Powinno mieć ono także listę zadań lub rozrywek na czas samotnego pobytu w domu (np. czytanie książki, oglądanie filmu czy odrabianie lekcji), aby z nudów nie wymyśliło sobie samodzielnie bardziej niebezpiecznych rozrywek.
Przed dłuższym zostawieniem dziecka samego w domu warto przeprowadzić krótki test i udać się na chwilę np. do osiedlowego sklepiku lub sąsiadki.
Zobacz także:
- Dzieci same w domu. Kiedy dziecko jest na to gotowe?
- Czy starsze rodzeństwo powinno opiekować się młodszym?
- Piątka dzieci sama w domu. Jedno poprosiło o pomoc sąsiadów
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: AE Pictures Inc./Getty Images