Lipowiec – zamek w gotyckim stylu. Historia i zwiedzanie

Zamek Lipowiec
irekkrak/Getty Images
Zamek Lipowiec, a właściwie jego ruiny, znajdują się na wzgórzu o tej samej nazwie, wznoszącym się na wysokość 362 m n.p.m. Mimo że zamek był kilkakrotnie przebudowywany, zachował swój gotycki styl i oryginalny kształt. Z wieży zamkowej widać okolice Oświęcimia i Zatora, a przy ładnej pogodzie dostrzeżemy też Beskidy.

Historia zamku Lipowiec sięga średniowiecza. Został zbudowany na planie pięcioboku, a do budowy użyto głównie miejscowego kamienia. Po raz pierwszy o zamku wspomniał Jan Długosz. Jaka jest historia tej budowli?

Historia zamku Lipowiec

Tereny, na których znajduje się zamek Lipowiec, należały kiedyś do rycerskiego rodu Gryfitów. Potem były własnością klasztoru benedyktynek w Staniątkach, a następnie zostały kupione przez biskupa krakowskiego Jana Prandotę. Z inicjatywy biskupa na wzgórzu powstała twierdza, początkowo drewniana. Murowana budowla powstawała najprawdopodobniej od drugiej połowy XIII w. do początków XIV w. Za panowania biskupa Jana Muskaty zamek znacznie rozbudowano – pojawiła się m.in. kamienna wieża.

Zamek był kilkakrotnie przebudowywany. Jego obecny wygląd pochodzi z XV w. Wtedy powstał niewielki dziedziniec, do którego przylegały zabudowania mieszkalne, mur obronny i fosa. Powiększona o trzy kondygnacje wieża stała się integralną częścią budowli. Wtedy powstały też charakterystyczne otwory strzelnicze na wyższych kondygnacjach. W tym czasie zamek oprócz funkcji obronnej zaczął pełnić też funkcję więzienia dla duchownych. Zwłaszcza w czasach reformacji trafiało tu wielu innowierców i duchownych, którzy popełnili różnego rodzaju przestępstwa. W 1550 r. osadzono tutaj Franciszka Stankara, profesora Akademii Krakowskiej i znanego zwolennika reformacji. Jako jednemu z niewielu udało mu się zbiec z lipowieckiego zamku.

W XVII w. zamek został częściowo zniszczony w wyniku pożaru. Zmalało jego znaczenie, ponieważ przestał być siedzibą biskupów krakowskich, którzy przenieśli się do nowo wybudowanego, drewnianego dworu. Podczas potopu szwedzkiego budowla uległa dalszej degradacji – zamek nie był przystosowany do obrony przed świetnie wyposażoną armią szwedzką. Przez dwa lata Szwedzi mieli tu kwaterę główną, jednak opuszczając zamek, podpalili go. Wart odnotowania jest fakt, że w 1683 r. zatrzymał się tutaj Jan III Sobieski w drodze na Wiedeń, pod którym stoczył słynną bitwę z osmańskimi wojskami. O tej wizycie przypomina dziś wmurowana tablica.

W XVIII w. biskup krakowski Konstanty Felicjan Szaniawski postanowił odbudować zamek i stworzyć tu dom poprawy dla duchownych, czyli mniej rygorystyczne więzienie. Prace remontowe, które ruszyły w latach 20. XVIII w., skupiły się głównie na wnętrzach.

W drugiej połowie XVIII w. zamek na Lipowcu został zajęty przez wojska austriackie. Przez jakiś czas był zamieszkany, a potem znów został zniszczony w wyniku pożaru. Od końca XIX w. budowla nie była już użytkowana.

W latach 50. XX w. podjęto decyzję, by ochronić zamek przed kompletną destrukcją. Został uznany za obiekt zabytkowy, a w latach 1961–1969 trwały prace badawcze i konserwatorskie. Następnie zamek został udostępniony zwiedzającym.

Lipowiec – skansen

Ruiny zamku w Lipowcu i leżący u stóp wzgórza skansen są częścią Muzeum – Nadwiślańskiego Parku Etnograficznego w Wygiełzowie i Zamku Lipowiec. W skansenie odwiedzający zobaczą około 25 drewnianych budowli charakterystycznych dla Krakowiaków Zachodnich. Znajdują się tu domy, spichlerze, kuźnia, stodoła czy chlewnik.

Zamek Lipowiec – zlot czarownic i inne imprezy

Lipowiec to też niecodzienne i oryginalne imprezy, np. zlot czarownic w Lipowcu . Imprezę tę organizuje się od kilku lat i z roku na rok przyciąga ona coraz więcej gości. Podczas zlotu czarownic w Lipowcu, który odbywa się w sierpniu, wybiera się m.in. najbardziej krzywą miotłę, tańczy się wokół zamku czy próbuje swoich sił w czarnej magii. Podczas całodniowej imprezy odbywają się także przedstawienia i koncerty. Zlot czarownic w Lipowcu to pomysł Gminnego Ośrodku Kultury i Sportu w Babicach.

Z kolei Muzeum w Wygiełzowie od ponad 20 lat organizuje międzynarodowy Festiwal Muzyki Kameralnej i Organowej. Koncerty odbywają się w zabytkowym kościele z XVII w. i we wnętrzach dworu z XVIII w.

Zamek Lipowiec – dojazd

Zamek Lipowiec leży między Krakowem a Katowicami. Odległość z Krakowa do Lipowca wynosi ponad 40 km, więc dojazd do ruin zamku zajmie nam około 40 minut. Jeśli jedziemy z Katowic, musimy pokonać dystans około 45 km, zatem podróż potrwa nieco dłużej.

Zobacz także:

Zobacz wideo: Michał Cessanis i nieznany Sopot. Jak wykorzystuje się tamtejszą solankę?

Dzień Dobry TVN

Autor: Adrian Adamczyk

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"