Bóle fantomowe – kiedy boli to, co nie istnieje. Jak leczyć bóle fantomowe?

ból głowyDomowe sposoby na migrenę. Jak naturalnie pozbyć się tego rodzaju bólu?
Domowe sposoby na migrenę. Jak naturalnie pozbyć się tego rodzaju bólu?
Źródło: ljubaphoto/Getty Images
Bóle fantomowe mogą utrzymywać się przez kilka dni bądź tygodni po wykonanej amputacji. Mogą powracać z mniej lub bardziej określoną systematycznością. Mogą w końcu się wyciszyć, aby – często bez jakiegokolwiek racjonalnego powodu – powrócić po kilku latach.

Bóle fantomowe są zjawiskiem rzadszym od tzw. czucia fantomowego. Zarówno jedno, jak i drugie zjawisko stanowi do tej pory nierozwiązaną zagadkę medycyny. Ból i czucie fantomowe działają jednak na podobnej zasadzie. W obu przypadkach amputowana część ciała działa niczym fantom, duch czy zjawa. Pacjenci mają wrażenie, że np. amputowana noga ich swędzi, uwiera w bucie lub po prostu boli.

Bóle fantomowe a czucie fantomowe

Bóle fantomowe dotyczą mniejszej grupy pacjentów niż zjawisko czucia fantomowego. To drugie dotyka właściwie wszystkie osoby po amputacjach, natomiast z bólami fantomowymi mierzy się jedynie od 2 do 4% pacjentów .

Czucie fantomowe to pozorne uczucie, że amputowana część ciała nadal jest na swoim miejscu. Co ważniejsze, w poczuciu tym upewniają pacjenta określone „objawy” fizyczne. Dana część ciała miałaby na przykład odczuwać chłód lub zbyt wysoką temperaturę. Pacjenci mówią także o uczuciu swędzenia, ucisku lub fizycznej niewygody. Zdarza się, że pacjent potrafi obudzić się w nocy, ponieważ ma poczucie, że amputowana ręka lub noga są źle ułożone, przez co jest mu niewygodnie.

Ból fantomowy z kolei jest jednoznacznie negatywnym uczuciem związanym z fantomowym stanem bólowym. Bóle fantomowe po amputacji mogą przybierać bardzo różną postać i skalę. Zdarza się, że pacjenci skarżą się na naprawdę silne bóle, których istnienia nie sposób wytłumaczyć. Ból fantomowy to ból neurogenny, co oznacza, że do jego zaistnienia nie trzeba podrażnienia nocyceptorów.

Bóle fantomowe po amputacji mogą mieć charakter:

  • piekący,
    • ściskający,
      • miażdżący,
        • przypominający rażenie prądem.

          Kogo dotykają bóle fantomowe?

          Bóle fantomowe pojawiają się przede wszystkim po amputacji określonej części ciała. Ich wystąpienie nie jest zależne od zakresu lub miejsca zabiegu. Nie ma raczej na nie wpływu również to, czy zabieg jest efektem nagłego wypadku, czy pacjent miał czas się do niego przygotować. Ból fantomowy zęba może być tak samo bolesny, jak ból usuniętej nogi. Bóle fantomowe mogą być związane z amputacją ręki, nogi, a także palca, ucha czy piersi. Nie sposób przewidzieć, w jaki sposób się pojawią. Pamiętać natomiast trzeba, że ból nie dotyczy w tym przypadku kikuta, a brakującej części ciała .

          Uznaje się, że na wystąpienie bólów fantomowych po amputacji są szczególnie narażone osoby:

          • starsze,
            • cierpiące na silne bóle w amputowanej części ciała jeszcze przed zabiegiem,
              • poddane amputacji ze względu na schorzenia naczyniowe prowadzące np. do niedokrwienia kończyny,
                • poddane amputacji w trybie nagłym ze względu na rozległe uszkodzenia, np. zmiażdżenie kończyny,
                  • z zaburzeniami psychicznymi, u których doszło do zakażenia kikuta.

                    Na wystąpienie bólu fantomowego może mieć wpływ również użycie podczas zabiegu tępych narzędzi, które zamiast precyzyjnie przeciąć nerw, dokonały jego zmiażdżenia.

                    Bóle fantomowe – przyczyny

                    Przyczyny powstawania bólu fantomowego nie są jednoznacznie ustalone. Większość lekarzy uważa, że uszkodzenie nerwu amputowanej części ciała, który wchodzi przecież w skład całego systemu nerwowego, prowadzi do znaczących zmian fizjologicznych i strukturalnych. Dotyczą one obwodowego, jak i ośrodkowego układu nerwowego. Według badaczy to właśnie te zmiany miałyby być bezpośrednią przyczyną występowania bólu fantomowego.

                    Więcej na ten moment lekarze wiedzą o bólu obwodowym (określanym czasem mianem bólu kikuta). Jego bezpośrednią przyczyną mogą być blizny, stany zapalne, nerwiaki, a nawet odleżyny. W przypadku bólu ośrodkowego przyczyny bólu fantomowego pozostają nieznane. Ból ośrodkowy uznaje się nie tylko za gorzej poznany, lecz także poważniejszy problem.

                    Leczenie bólu fantomowego

                    Leczenie bólu fantomowego to trudne zadanie. Ogromne znaczenie ma opieka przed zabiegiem, świadomość pacjenta, jego wewnętrzna zgoda na zabieg i zrozumienie jego konieczności. Leczenie bólu fantomowego w dużej mierze opiera się na psychoterapii. Równie ważne jest możliwie szybkie rozpoczęcie fizjoterapii. Nie bez znaczenia jest wsparcie rodziny.

                    Bóle fantomowe leczy się także z wykorzystanie środków farmakologicznych. Farmakoterapia najczęściej zakłada leczenie skojarzone i wielolekowe. Tradycyjne leki przeciwbólowe w większości przypadków na niewiele się zdają. Pomocne mogą się natomiast okazać leki przeciwdepresyjne. Do leczenia bólów fantomowych czasem włącza się także elektrostymulację przezskórną w obrębie kikuta.

                    Zobacz wideo: Dieta bogata w kwasy tłuszczowe omega-3 redukuje migreny

                    x-news

                    Zobacz także:

                    Bracia Olaf i Alan w tym samym czasie czekali na nowe serca, obaj są już po przeszczepach. "Nie da się opisać naszego szczęścia"

                    "Siła jest kobietą". Traumatyczna historia tancerki Agnieszki Boruty: "Opowiem wam o tym, jak uciekłam z domu publicznego"

                    Cierpi na anoreksję, na TikToku chce pomóc innym. "Przez chorobę tracimy zbyt dużą liczbę wspaniałych osób"

                    Autor: Adrian Adamczyk

                    Źródło zdjęcia głównego: ljubaphoto/Getty Images

                    podziel się:

                    Pozostałe wiadomości

                    Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

                    Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

                    Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                    Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                    Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                    Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                    Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                    Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                    Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                    Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                    Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                    Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                    Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                    Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                    Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                    Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                    Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                    Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                    Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
                    Materiał promocyjny

                    Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

                    Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                    Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                    Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                    Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                    "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                    "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                    Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                    Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                    Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
                    Materiał promocyjny

                    Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

                    Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                    Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                    Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                    Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                    Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                    Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                    10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
                    Materiał promocyjny

                    10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

                    Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                    Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                    Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                    Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                    Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                    Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                    Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                    Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                    Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
                    Materiał promocyjny

                    Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

                    Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                    Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                    Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                    Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                    Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                    Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                    "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                    "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                    Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
                    Materiał promocyjny

                    Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

                    Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                    Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                    Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                    Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                    Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
                    Materiał promocyjny

                    Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

                    Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                    Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                    Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                    Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                    Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                    Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                    Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
                    Materiał promocyjny

                    Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

                    "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                    "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                    Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                    Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                    "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                    "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                    Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
                    Materiał promocyjny

                    Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

                    Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                    Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                    Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                    Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                    Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
                    Materiał promocyjny

                    Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

                    Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                    Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                    Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                    Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                    To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                    To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                    Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                    Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                    Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                    Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                    Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                    Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                    E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
                    Materiał promocyjny

                    E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

                    Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                    Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                    Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                    Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                    Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                    Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                    Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                    Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                    9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                    9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                    Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                    Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                    Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                    Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                    #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                    #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                    Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                    Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                    Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                    Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                    Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                    Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                    Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

                    Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"