Zespół abstynencji alkoholowej nie powinien być mylony z ze stanem znanym powszechnie jako kac. Jaka jest różnica między tymi dwoma zjawiskami? Po spożyciu znacznej ilości alkoholu osoba, która nie cierpi na alkoholizm, może odczuwać rano szereg objawów związanych z zatruciem organizmu. Zwykle jest to ból głowy, osłabienie, nudności, często połączone z wymiotami, obniżony nastrój, drżenie rąk, nadmierna potliwość. Tak w ogólnym zarysie wygląda kac. Natomiast zespół abstynencji alkoholowej pojawia się w drugim etapie alkoholizmu i jest wyraźnym przejawem powstawania uzależnienia fizycznego od procentów. Objawy pojawiają się po 8–20 godzinach od zaprzestania picia alkoholu i stanowią zespół zaburzeń psychicznych, neurologicznych i somatycznych. W porównaniu z nimi kac to po prostu ostre zatrucie produktami rozkładu alkoholu w organizmie. W obu jednak przypadkach próba pozbycia się skutków abstynencji za pomocą nowej dawki alkoholu, wbrew powszechnemu, błędnemu przekonaniu, może tylko pogorszyć już poważny stan.
Więcej:
- Jak domowymi sposobami przeprowadzić odtruwanie organizmu?
- Skąd nieletni biorą alkohol?
- Co to jest uzależnienie od alkoholu – jak rozpoznać i jak leczyć?
Zalety abstynencji alkoholowej
Abstynencja alkoholowa, rozumiana szerzej jako powstrzymywanie się od spożycia napojów wyskokowych, niesie ze sobą wiele zalet. Każdy, kto na dłuższy okres zrezygnuje z alkoholu, może doświadczyć następujących pozytywnych zmian w swoim ciele oraz życiu: poprawiają się relacje z bliskimi, wraca równowaga psychiczna i dobre samopoczucie, oszczędza się pieniądze, zmniejsza się uczucie stresu i agresji, nie trzeba okłamywać siebie ani innych, więcej czasu pozostaje na hobby, łatwiej zrzucić lub utrzymać wagę, następuje ogólna poprawa zdrowia, nie ma kaca, również tego moralnego.
Abstynencja alkoholowa i jej objawy
Wracając do zespołu abstynencji, to czas trwania tego niezwykle trudnego dla osoby cierpiącej na alkoholizm stanu zależy od indywidualnych cech organizmu. Odstawienie alkoholu przez osobę uzależnioną prowadzi do zaburzeń psychicznych, które przejawiają się m.in.: działaniami samobójczymi, depresją, drażliwością wraz z napadami agresji, uczuciem intensywnego lęku (czasami zdradzającym początek rozwoju psychozy alkoholowej), bezsennością lub niespokojnym snem z koszmarami, przedłużającymi się bólami głowy. Symptomami zaburzeń neurologicznych są: drżenie rąk, upośledzona koordynacja ruchowa, oczopląs i osłabienie mięśni. Ciało w trakcie abstynencji alkoholowej reaguje poceniem się, szybkim biciem serca, zaburzeniami rytmu serca, skokami ciśnienia, dusznościami, zaczerwienieniem skóry, biegunką. Pacjenci skarżą się na ciągłe pragnienie, gwałtowny spadek apetytu, nudności, którym często towarzyszą wymioty. Konsekwencjami ciężkiego zespołu abstynencyjnego mogą być psychoza alkoholowa, tj. majaczenie (delirium tremens), halucynacje i zaburzenia pamięci.
Społeczne skutki abstynencji alkoholowej
Zespół odstawienia, nawet nie w najcięższej formie, jest bardzo bolesny, dlatego osoby cierpiące na alkoholizm starają się złagodzić swój stan, przyjmując alkohol. Powtarzające się picie napojów wysokoprocentowych maskuje wszystkie wymienione objawy, dlatego głód alkoholu w drugim etapie alkoholizmu staje się nieodparty (kompulsywny). Pacjenci z zespołem abstynencji zapominają o wszystkich obietnicach danych sobie i swoim bliskim, przestają również kontrolować swoje pragnienia. Jeśli alkohol standardowej jakości nie jest dostępny, sięgają po wszelkie dostępne surogaty, często bardzo toksyczne. Obsesyjne i nieodparte pragnienie przyjęcia procentów, często w celu złagodzenia objawów abstynencyjnych, prowadzi do tzw. ciągów alkoholowych, czyli długich okresów ciągłego picia, często w dużych dawkach, ponieważ pojawia się tolerancja na alkohol. W tym momencie nieporadzenie sobie z objawami abstynencji i dalsze spożywanie napojów wyskokowych skutkuje postępującą degradacją życia rodzinnego, zawodowego i osobistego.
Przyczyny zespołu abstynencji alkoholowej
Zespół odstawienia występuje na etapie rozwoju choroby, gdy alkohol stanowi integralną część patologicznej homeostazy, to znaczy jest włączony do ogólnego metabolizmu w stężeniach, do których ciało pacjenta zdążyło się przyzwyczaić. Jest to tzw. uzależnienie fizyczne. Zwykle pojawia się po 5–7 latach systematycznego spożywania alkoholu, ale może się rozwinąć wcześniej, np. przy szczególnie intensywnym nadużywaniu.
Leczenie zespołu abstynencji alkoholowej
Zespół abstynencyjny w swojej strukturze składa się z dwóch części: specyficznych oznak patologicznego, nieodpartego spożywania alkoholu i niespecyficznych zaburzeń wywołanych toksycznym wpływem napojów wysokoprocentowych na różne narządy i układy pacjenta. Te są inne u różnych pacjentów, ponieważ są determinowane przez indywidualne cechy organizmu (np. stan układu sercowo-naczyniowego, trawiennego, odpornościowego, wiek oraz płeć).
Należy pamiętać, że towarzyszący chorobie alkoholowej zespół abstynencyjny jest bardzo nieprzyjemny dla pacjenta, a jego leczenie stanowi część całego kompleksu działań terapeutycznych. Przebieg zespołu abstynencyjnego może być przy tym nie tylko trudny, ale i zagrażający życiu, dlatego, gdy wystąpi, konieczne jest skonsultowanie się z kompetentnym specjalistą.
Autor: Adrian Adamczyk