Hormonalna terapia zastępcza potrafi łagodzić wiele dokuczliwych objawów menopauzy. Zmniejsza także ryzyko pojawienia się u kobiet po menopauzie cukrzycy, miażdżycy i problemów z nadciśnieniem. Aby hormonalna terapia zastępcza była skuteczna, najlepiej rozpocząć ją tuż po menopauzie i dostosować do indywidualnych warunków pacjentki.
Na czym polega hormonalna terapia zastępcza?
Hormonalna terapia zastępcza nie dotyczy wyłącznie łagodzenia objawów związanych z menopauzą. Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) to każda forma leczenia polegająca na uzupełnianiu braku określonych hormonów w organizmie za pomocą preparatów zawierających ich odpowiedniki. Preparaty hormonalnej terapii zastępczej bazują na zwierzęcych, ludzkich lub syntetyzowanych odpowiednikach brakujących hormonów. Tę formę leczenia wykorzystuje się m.in. w insulinoterapii czy w leczeniu niedoczynności tarczycy przez podawanie tyroksyny. Najczęściej natomiast leczy się w ten sposób objawy menopauzy, w związku z czym dla większości osób HTZ oznacza właśnie formę leczenia objawów związanych z przekwitaniem kobiet.
Zobacz wideo: Menopauza to nie koniec świata
Hormonalna terapia zastępcza – wskazania
Preparaty hormonalnej terapii zastępczej warto wdrożyć w pierwszej fazie menopauzy. Wskazanie przedziału wiekowego odpowiedniego do rozpoczęcia terapii jest trudne ze względu na sporą rozbieżność wieku, w którym kobiety wchodzą w okres menopauzy. U sporej części kobiet jest to czas około 50. roku życia, u innych menopauza może się pojawić dopiero około 60., zaś u jeszcze innych już po 40. roku życia. Wskazania do hormonalnej terapii zastępczej nie są jednak związane z wiekiem, w którym kobieta przechodzi menopauzę, lecz z objawami, z jakimi się ten stan wiąże. Część kobiet (około 1/3) nie odczuwa zbyt dotkliwych objawów, natomiast u innej części (także około 1/3) objawy menopauzy są bardzo silne i wpływają na komfort codziennego funkcjonowania. W przypadku hormonalnej terapii zastępczej wskazania do jej stosowania to m.in.:
- uderzenia gorąca, wynikające z nagłej i rzeczywistej zmiany temperatury ciała;
- nocne poty, także związane ze zmienną temperaturą ciała;
- dokuczliwe bóle głowy niezwiązane z innymi dolegliwościami;
- wahania nastroju, nieustanne poczucie zmęczenia;
- problemy ze snem;
- osłabienie lub zanik libido;
- bolesność podczas stosunku związana z suchością pochwy;
- zmiany zanikowe w obrębie pochwy i sromu;
- rozwijająca się osteoporoza;
- problemy z nietrzymaniem moczu.
Zastępcza terapia hormonalna – skutki uboczne
Przy hormonalnej terapii zastępczej tycie to jedna z głównych obaw kobiet, które rozważają podjęcie tej formy leczenia. Niepokój wzbudzają także powracające doniesienia o wpływie hormonalnej terapii zastępczej na rozwój nowotworów i choroby zatorowo-zakrzepowej. Badania naukowe nie potwierdzają jednak tych teorii, wskazując raczej na dobroczynne skutki HTZ. Przy hormonalnej terapii zastępczej tycie zdarza się rzadko w przypadku kobiet przechodzących menopauzę. Najczęściej jest ono efektem złego doboru terapii. Problemów z tyciem, które wiążą się z przyjmowaniem sterydów lub hormonów w młodym wieku nie powinno się utożsamiać z HTZ.
Hormonalna terapia zastępcza – pomaga czy szkodzi?
Hormonalna terapia zastępcza jest uznawana za jedną z lepszych form radzenia sobie z objawami i skutkami menopauzy. Mimo iż służy ona także leczeniu kobiet w okresie pomenopauzalnym, HTZ jest skuteczna przede wszystkim w momencie wczesnego rozpoczęcia leczenia Wczesne wdrożenie leczenia i jego indywidualizacja mogą przynieść znacznie więcej korzyści niż tylko zminimalizować objawy menopauzy. Preparaty hormonalnej terapii zastępczej prowadzą do obniżenia poziomu „złego” cholesterolu oraz zmniejszają ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca. Minimalizuje się w ten sposób także ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory (m.in. raka jelita grubego). Hormonalna terapia zastępcza sprzyja leczeniu i łagodzeniu objawów osteoporozy (zwiększa masę kostną), poprawia jakość snu i stymuluje pracę mózgu.
Hormonalna terapia zastępcza u mężczyzn
Preparaty hormonalnej terapii zastępczej są dedykowane również mężczyznom cierpiącym z powodu zmniejszającego się poziomu testosteronu w organizmie. Część objawów u mężczyzn przypomina te występujące przy menopauzie kobiet. Do najważniejszych wskazań do hormonalnej terapii zastępczej u mężczyzn zalicza się:
- zaburzenia erekcji;
- coraz słabszą tolerancję glukozy;
- skłonność do odkładania się tkanki tłuszczowej przy jednoczesnym spadku wagi;
- zaburzenia koncentracji i snu;
- drażliwość;
- depresję.
Przyjmowanie HTZ przez mężczyzn, podobnie jak u kobiet, może odbywać się doustnie lub przez skórę, za pomocą plastrów hormonalnych.
Bibliografia:
K. Suchecka-Rachoń, D. Rachoń, Rola hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) u kobiet w okresie pomenopauzalnym , „Choroby Serca i Naczyń” 2005, tom 2, nr 3, 115–124.
Zobacz także:
- Zofia Zborowska-Wrona o krwi pępowinowej. Obaliła powszechny mit na ten temat
- Polacy wydają krocie na leki przeciw grypie - które lepiej omijać? "Nie pomoże, a może zaszkodzić"
- Choroba, z powodu której młodzi ludzie mają próby samobójcze. "Nie wiedzą, jak się leczyć"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: BSIPUIG/Getty Images