Podczas bandażowania warto pamiętać o podstawowych zasadach, dzięki którym łatwiej będzie nam opatrywać rannego. Zakładając bandaż nie wolno luźno rozwijać materiału, a powinno się to robić ciasno, przy miejscu, na którym zakładany jest opatrunek. Materiał powinien być lekko napięty, a poprzez energiczne pociągnięcie rozwijany. Kończyny pod opatrunkiem nie powinny zmieniać koloru, np. sinieć. W takim wypadku opatrunek trzeba nieco poluzować. Osoba poszkodowana powinna siedzieć w komfortowej dla niej pozycji.
Bandażowanie - do czego służy?
Bandażowanie jest to czynność owijania i obwiązywania bandażem danej części ciała tak, aby umocować opatrunek w odpowiednim miejscu. Do bandażowania używa się materiału, który ma na celu umocowanie i unieruchomienie opatrunku, kończyny lub powstrzymanie krwawienia. Stosować można tutaj bandaże elastyczne lub nieelastyczne.
Zdrowie
Bandażowanie można wykonać w celu:
- umocowania opatrunku,
- uszczelnienia, umocowania i ocieplenia okładu bądź kompresu,
- wzmocnienie i unieruchomienie powłok po zabiegach operacyjnych,
- unieruchomienie stawów bądź kończyn,
- ucisk naczyń krwionośnych i zapobieganie zastojom żylnym, np. przy żylakach.
W Polsce najczęściej stosowanymi bandażami są: opaski tkane - z gazy, dziane, elastyczne oraz kohezyjne.
Rodzaje opatrunków - metody bandażowania
Bandażowanie służy różnym celom - przytrzymanie opatrunku bądź kompresu, ograniczenie ruchomości lub uszczelnienie rany. W zależności od tego, co się osiągnie, warto znać różne sposoby bandażowania i ich poprawne wykonanie.
Opatrunek Kłosowy
Jest to pewny sposób bandażowania. Ze względu na specyficzne rozłożenie materiału podczas zakładania bandażu - materiał nie zsuwa się i nie rozchodzi na boki. Wyglądem przypomina właśnie kłos. W tym celu należy stworzyć obwój kolisty, czyli owinąć 3-krotnie wokół jednego miejsca przy zranieniu, a następnie zawijać bandaż skośnie i naprzemiennie, tak aby powstał wzór kłosa bądź warkocza.
Stosowanie opatrunku kłosowego:
- bandażowanie nogi, zwłaszcza goleni,
- bandażowanie dłoni.
Opatrunek wężowy
Jest to najszybsza i najłatwiejsza technika bandażowania. Polega na owinięciu fragmentu kończyny tak, aby podczas jej owijania materiał zachodził za siebie. W ten sposób materiał nie powinien się zsuwać, jednak może dochodzić do jego rozsuwania się. Taki sposób opatrunku zakłada się przede wszystkim na przedramię. Ten opatrunek może również służyć do umieszczania szyn pomiędzy materiałem.
Opatrunek żółwiowy
Ten rodzaj opatrunku zakłada się przede wszystkim na uszkodzonych stawach, np. kiedy doszło do skręcenia, zwichnięcia bądź złamania. Przed założeniem takiego opatrunku należy ustawić staw w pozycji tzw. fizjologicznej, czyli takiej, jaką naturalnie przyjmuje ciało w stanie spoczynku. Zaczną się od miejsca stawu, zawijając materiał trzykrotnie, a następnie naprzemiennie rozwija się bandaż na zewnętrzne strony stawu. Tak powstaje opatrunek żółwiowy rozbieżny. Wykonując bandażowanie w odwrotnej kolejności - powstaje opatrunek żółwiowy zbieżny.
Obwój kolisty
Jest to wiązanie bandaża, kiedy każda następna warstwa pokrywa w całości potrzebną. Jest to obwój, który kończy i rozpoczyna bandażowanie.
Obwój śrubowy
Jest to wiązanie bandaża, kiedy każda następna warstwa pokrywa poprzednią w 2/3 szerokości. Stosuje się go na prostych odcinkach ciała, np. przedramieniu, stopie itd.
Obwój śrubowy zginany
To sposób bandażowania, podczas którego w połowie kolejnego obwodu opaskę zgina się główką nadąża do dołu. Najczęściej stosuje się np. przy bandażowaniu podudzia.
Bandażowanie głowy - czapka Hipokratesa
Opatrunek w postaci zabandażowania głowy nazywa się czapką Hipokratesa. Do jego wykonania potrzebne są dwie rolki opatrunku. Pierwszą z nich zawija się wokół głowy, a następnie dołącza się drugą - rozwijaną naprzemiennie. W ten sposób możliwe jest utrzymanie opatrunku na głowie.
Jak bandażować? Rodzaje opasek
Przed bandażowaniem należy umyć ręce. Jeżeli nie ma takiej możliwości to powinno się założyć rękawiczki. Następnie należy dobrać właściwy rodzaj opaski - w zależności, od części ciała, która będzie bandażowana. Bandażując należy stać lub siedzieć naprzeciw części ciała, na którą nakładany jest opatrunek. Całość mocuje się równo i odpowiednio starannie. W miarę bandażowania należy powoli rozwijać opaskę, tak, aby bandaż nie wypadł z rąk i się nie plątał. Początek i koniec opatrunku powinien być zakończony obwojem kolistym.
Bandaże elastyczne stosuje się do usztywniania i unieruchamiania, np. przy złamaniach czy zwichnięciach. Stosowane są także jako opatrunki uciskowe przy tamowaniu krwawienia. Bandaże dziane są nieelastyczne, służą przede wszystkim do owinięcia, unieruchomienia oraz przymocowania opatrunku do ciała. Bandaże półelastyczne stosowane są do podtrzymywania opatrunków w miejscach trudnych do opatrzenia, np. stawach - miejscach stożkowych i zaokrąglonych. Bandaże kohezyjne, czyli opaski samotrzymające się są najlepsze do opatrywania miejsc zgięć kończyn, są najrzadziej stosowane.
Jak dobrać bandaż do opatrywania
Odpowiednia szerokość bandaża oznacza, że szerokość bandażowanej kończyny powinna być zbliżona do szerokości używanego opatrunku z niewielkim naddatkiem. W przypadku opatrywania dużych części ciała, jak np. tułowie, bark czy klatka piersiowa należy wziąć pod uwagę najwęższe miejsca, przez które będzie trzeba przełożyć bandaż i do nich dostosować jego szerokość. W przypadku bandażowania dużych części ciała, dobiera się nie tylko szerokość konkretnego opatrunku, ale również ich ilość, np. do zabandażowania barku i klatki piersiowej nie wystarczy jeden opatrunek. Ponadto, jeśli materiał jest zbyt szeroki, można złożyć go wzdłuż, na pół.
14 maja - Dzień Opiekuna Medycznego
14 maja obchodzony jest Dzień Opiekuna Medycznego. Dzień ten przypada w rocznicę śmierci Mary Seacole, która była brytyjską pielęgniarką. Leczyła chorych na cholerę oraz żółtą gorączkę. W trakcie trwania wojny krymskiej, Mary założyła hotel na Krymie, w którym leczyła rannych żołnierzy. Kobieta nazywana była nie tyle pielęgniarką, co opiekunką medyczną, gdyż udzielała nie tylko pomocy medycznej, ale również opieki i wsparcia.
Zobacz także:
- Jak działa opatrunek z owodni? "Dzięki niemu skóra zaczęła się zrastać i nie ma na niej żadnych blizn"
- Czym dezynfekować rany u dziecka? Ratownik medyczny radzi, w co zaopatrzyć swoją apteczkę
- Miał poparzone 70 proc. ciała. Alan żyje dzięki opatrunkom ze skóry ojca i pionierskiej transplantacji
Autor: Teofila Siewko
Źródło: Bandażowanie. Podręcznik desmurgii dla studentów pielęgniarstwa
Źródło zdjęcia głównego: Dmitry Marchenko / EyeEm/Getty Images