Świątynia Wang jest jednym z najstarszych drewnianych kościołów w Polsce. Swoją nietypową nazwę zawdzięcza miejscu, w którym została zbudowana. Vang to miasteczko w Norwegii, skąd kościół przeniesiono do Karpacza, który nazywał się Brückenberg i nie miał swojego kościoła.
Wikińska Świątynia Wang w Karpaczu
Kościół Wang powstał na przełomie XII i XIII wieku. Był jednym z około tysiąca (według najnowszych badań liczba ta mogła sięgać dwóch tysięcy) kościołów klepkowych, nazywanych też słupowymi lub masztowymi, typu stavkirke. Ich charakterystyczną cechą było – mimo chrześcijańskiego przeznaczenia – nawiązywanie do pogańskich wierzeń Wikingów. Choć era Wikingów zakończyła się ponad sto lat wcześniej, ich symbolika nadal pozostawała żywa w Norwegii. Po wiekach świątyń zostało kilkadziesiąt, wszystkie z wyjątkiem czterech są w Norwegii.
Polska Świątynia Wang nie znajduje się na oficjalnej norweskiej liście kościołów stavkirke. Została skreślona ze względu na rekonstrukcję.
Historia Świątyni Wang
Świątynia Wang została zbudowana około roku 1200 w miejscowości Vang, w Norwegii. Służyła protestanckiemu Kościołowi Norwegii do roku 1832. Uznano, że budowla przestała spełniać standardy bezpieczeństwa, a poza tym była za mała dla rosnącej liczby wiernych. Planowano ją zburzyć.
Norweski malarz Johan Christian Dahl postanowił do tego nie dopuścić. Był zafascynowany tradycyjną sztuką Norwegii. Udało mu się przekonać Fryderyka Wilhelma IV, wtedy jeszcze księcia, potem pruskiego króla, by kupił kościół z Vang. Świątynia miała trafić do prywatnej kolekcji Fryderyka.
Do rozbiórki kościoła doszło w 1841 roku. Podzielono go na części i wysłano w morze. Trafił do Szczecina, potem do Berlina.
W czasie, kiedy kościół był transportowany, zmieniły się co do niego plany. Hrabina Friederike Karoline von Reden, pani na Bukowcu, dowiedziała się o transporcie i zapragnęła pomóc społeczności protestantów, którzy w okolicach Karpacza nie mieli swojego kościoła. Fryderyk Wilhelm podarował jej więc tę budowlę.
Świątynia Wang trafiła na Śląsk. Kościół spławiono Odrą do Malczyc, a potem lądem dotarł do Karpacza Górnego. Budowa Świątyni Wang w Karpaczu rozpoczęła się w 1842 roku. Według kierownika budowy do Polski trafił tylko niewielki ułamek potrzebnych fragmentów, część uległa zniszczeniu w drodze. Podczas rekonstrukcji dorabiano więc brakujące części, korzystając z rysunków Franza Wilhelma Schiertza, który zajmował się rozbiórką i opisem poszczególnych fragmentów.
Jak wygląda Świątynia Wang?
Świątynia Wang została zbudowana z sosnowych bali, bez użycia gwoździ. W odróżnieniu od typowych kościołów stavkirke nie ma smoczych głów na kalenicach. Smocze, lwie i wężowe motywy, splecione z roślinnymi, umieszczone zostały na głównym portalu i na kapitelach kolumn. Zachował się także zapis runiczny na portalu. Na ramie drzwi znajdują się twarze Wikingów z rozdwojonymi językami.
Ze względu na modyfikacje podczas rekonstrukcji w Polsce Świątynia Wang posiada krużganki, wieżę oraz okna w ścianach wewnętrznych. Zamiast wejścia z boku zbudowano z przodu ganek z drzwiami. Dobudowano wieżę z kamienia i małą wieżyczkę.
Świątynia Wang jest jednonawowa. Pośrodku umieszczone są cztery kolumny z drewna oraz rzeźbione portale, które udało się przetransportować z Norwegii. Oryginalne są także rzeźbione nordyckie lwy.
W 1846 roku, dwa lata po rekonstrukcji, w kościele postawiono drewniany krzyż wyrzeźbiony z jednego pnia dębu. Jego twórcą był prawdopodobnie Jakub z Janowic.
Świątynia Wang – adres, lokalizacja
Kościół Wang stoi przy ul. Na Śnieżkę 8, w Karpaczu. Na trasach z Jeleniej Góry, Kowar i w Karpaczu rozstawione są znaki turystyczne z logo kościoła. Aby dojechać do świątyni, trzeba trzymać się głównej drogi Karpacza.
Parking znajduje się ok. 500 m od kościoła, mogą tam parkować także autokary. Nieco dalej jest parking ośrodka wczasowego "Przy Lesie" przy ul. Spokojnej 1. Autobusem można dojechać na przystanek o nazwie Wang i przejść 300 m (pod górę).
Świątynia Wang – cennik, godziny otwarcia, msze
Zwiedzanie Świątyni Wang odbywa się:
- między 15 kwietnia a 31 października: od godziny 9.00 do 18.00,
- między 1 listopada a 14 kwietnia: od godziny 9.00 do 17.00.
Opłaty za zwiedzanie wynoszą:
- dla dorosłych: 8 zł,
- dla dzieci do 6 roku życia, uczniów i studentów do 26 roku życia: 5 zł,
- dla rencistów i emerytów: 5 zł.
Za wstęp na plac kościelny płaci się złotówkę. Dodatkowo płatna jest możliwość robienia zdjęć – kosztuje 5 zł.
Msze w Świątyni Wang odbywają się w niedziele o 10.00, a śluby w soboty o godzinach parzystych.
Zobacz wideo: Projekt Zima w Karpaczu
Zobacz też:
Karpacz. Dlaczego warto się tam wybrać?
"Moje miejsce na ziemi" - gdzie najlepiej wypoczywać zdaniem Olgi Bołądź?
Wstań od komputera i zrób krótką gimnastykę. Twój kręgosłup ci podziękuje
Autor: Adrian Adamczyk