Jak ulżyć dziecku w czasie ząbkowania?

Pojawieniu się pierwszych zębów u niemowlaka towarzyszą nieprzyjemne objawy. Są to głównie swędzenie dziąseł oraz ból, który powoduje, że maluch zachowuje się nieswojo - jest bardziej płaczliwy oraz marudny. Dobrze więc, aby rodzice już zawczasu byli przygotowani na taką sytuację. Kiedy jednak można spodziewać się pojawienia się pierwszych mleczaków u dziecka? O tym, jak ulżyć dziecku w czasie ząbkowania w studiu Dzień dobry TVN porozmawialiśmy z Ewą Miśko-Wąsowską.

To, kiedy zęby u niemowlaka zaczną wyrastać w dużej mierze zależy od uwarunkowań genetycznych. Każde dziecko jest inne i rozwija się w swoim własnym tempie, nie można więc w tym przypadku przewidzieć dokładnej daty. Mimo to, istnieje pewien schemat pozwalający w przybliżony sposób określić czas, w którym rozpocznie się ząbkowanie.

>>> Zobacz też: Wady zgryzu u dzieci. Jakie są przyczyny i jak je leczyć?

Kiedy zęby u niemowlaka zaczynają się tworzyć?

Aby zrozumieć, na czym polega ząbkowanie, należy najpierw odpowiedzieć na pytanie: jak wychodzą zęby u dziecka? Jest to dość złożony proces. Tak naprawdę zęby u malucha zaczynają powstawać jeszcze przed jego narodzeniem. Ma to miejsce już w 6. tygodniu życia płodowego. Proces formowania się ząbków jest więc długi i polega na pokrywaniu ich przez kolejne warstwy szkliwa. Kiedy jednak noworodek przychodzi na świat, są już one wykształcone. Oczywiście nie widać ich jeszcze w buzi dziecka. Wszystko dlatego, że szkliwo wciąż narasta. W momencie, w którym jego warstwa o odpowiedniej grubości przykryje całą koronę zęba – zaczyna tworzyć się korzeń zęba. On z kolei powoli rozrasta się, aż wypycha koronę w taki sposób, że przebija ona dziąsło. Dopiero wtedy pierwsze zęby u niemowlaka zaczynają być widoczne.

>>> Zobacz też: Co zrobić, kiedy dziecko nie zaczyna mówić?

Zęby u niemowlaka – objawy

W przypadku wyrastania mleczaków u dzieci nic nie dzieje się z dnia na dzień. Jak jednak rozpoznać, że niedługo pojawią się pierwsze zęby u niemowlaka? Objawy są na szczęście zazwyczaj bardzo podobne. Przede wszystkim maluch zaczyna się nadmiernie ślinić. Wkłada przy tym do buzi swoje palce, a także otaczające go rzeczy, jak np. grzechotki. Co prawda, może być to przejaw zainteresowania światem zewnętrznym, ale niekoniecznie. Najczęściej powód takich zachowań jest nieco bardziej prozaiczny – wyrzynaniu się pierwszych zębów towarzyszy na początku duże swędzenie dziąseł, a gryzienie pozwala na zniwelowanie tego nieprzyjemnego uczucia. Aby stwierdzić, czy faktycznie właśnie to jest przyczyną ślinienia się i prób przygryzania różnych przedmiotów, wystarczy zajrzeć do buzi dziecka. Oznaką tego, że wkrótce wyrosną mu zęby będą zaczerwienione i rozpulchnione dziąsła. Ich zauważenie wciąż jednak nie pozwoli na konkretne określenie terminu pojawienia się mleczaków. Wyrzynanie się zębów u niemowląt może bowiem potrwać od kilku dni do kilku tygodni, a nawet miesięcy od zaobserwowania pierwszych objawów. W tym czasie mogą pojawić się inne, niezbyt przyjemne dolegliwości, jak wysypka na podbródku, podwyższona temperatura czy problemy ze snem.

>>> Zobacz też: Pierwsza zabawka malucha. Na co zwracać uwagę?

Zobacz film: Jak prawidłowo czyścić zęby? Źródło: Dzień Dobry TVN

Zęby u niemowlaka – w jakiej kolejności wyrastają?

To, jak wyglądają wychodzące zęby u niemowlaka, można określić jako niewielkie, białe kreseczki na dziąsłach. Z pewnością żaden rodzic ich nie przegapi. Kiedy jednak można się ich spodziewać? Choć niemożliwe jest precyzyjne wskazanie takiej daty, stomatolodzy ustalili orientacyjny kalendarz ząbkowania niemowlaków:

między 4. a 6. miesiącem życia – wyrzynają się dolne „jedynki”
w 7. miesiącu życia – górne „jedynki”
między 8. a 12. miesiącem życia – dolne i górne „dwójki”
między 12. a 16. miesiącem życia - dolne i górne pierwsze zęby trzonowe („czwórki”)
między 15. a 24. miesiącem życia – dolne i górne kły („trójki”)
między 21. a 31. miesiącem życia – dolne i górne drugie zęby trzonowe („piątki”)

Według lekarzy stomatologów, zęby dolne pojawiają się zazwyczaj nieco wcześniej niż górne. Ponadto, większość dzieci ma już wszystkie zęby mleczne (czyli 20 sztuk) przed 31. miesiącem życia. Nie jest to jednak oczywiście regułą. Jeżeli czas i kolejność wyrzynania się zębów u niemowlaka są inne niż w powyższym kalendarzu – nie musi być to od razu powód do niepokoju. Martwić należy się dopiero w sytuacji, w której maluch po ukończeniu pierwszego roku życia nie ma jeszcze ani jednego mleczaka. Może być to wtedy, tzw. opóźnione ząbkowanie. W takim przypadku najlepiej zgłosić się do stomatologa lub ortodonty. Przydatna może być także konsultacja pediatryczna. Przyczyną opóźnionego wyrastania pierwszych zębów u dzieci mogą być bowiem, m.in. zaburzenia hormonalne, niedobór witamin i żelaza oraz choroby, takie jak np. celiakia.

>>> Zobacz też: Jak wybrać fotelik samochodowy dla dziecka?

Pierwsze zęby u niemowlaka – jak złagodzić ból?

Wiedza dotycząca tego, jak wychodzą zęby u niemowlaka oraz kiedy może się to w przybliżeniu stać, będzie pomocna dla wielu rodziców. Dzięki temu można bowiem w odpowiednim momencie zareagować i spróbować pomóc swoim pociechom przejść przez ten trudny okres. Na szczęście istnieje kilka sposobów na to, aby ulżyć maluchom w bólu. Są to przede wszystkim:

gumowe gryzaki, najlepiej z wypustkami oraz wypełnione wodą, które można delikatnie schłodzić w lodówce;
masowanie dziąseł gumową szczoteczką (do kupienia w aptekach) lub czystym palcem;
żele łagodzące przeznaczone dla ząbkujących dzieci;
zimne okłady;
leki przeciwbólowe w przypadku dużego bólu utrudniającego zasypianie lub w razie gorączki. Ich dawka musi być oczywiście dostosowana do wieku dziecka.