Nie każdy radzi sobie z trudnymi sytuacjami w życiu. Trauma pojawia się niezależnie od naszej woli i wiąże się z nieprzyjemną, gwałtowną zmianą lub sytuacją w życiu. Przykre przeżycia mogą nam towarzyszyć nawet do końca życia. Czym jest trauma z dzieciństwa, po porodzie lub po rozwodzie? I co możemy z nią zrobić?
Co to jest trauma?
Najpierw wyjaśnimy, co to jest trauma. Definicja mówi tutaj o zmianie w psychice, która pojawia się po silnym przeżyciu. Trauma, inaczej uraz psychiczny, bardzo mocno działa na psychikę. Powodem traumy najczęściej jest bodziec z życia, którego zupełnie się nie spodziewamy.
Tam, gdzie jest zaradność i działanie, to troszeczkę brakuje miejsca na smutek. Myślę sobie, że wtedy, kiedy tego smutku nie ma, to trudno jest też w pełni przeżywać radość. Nie da się wygasić jednej emocji i przeżywać tylko te dobre
– powiedziała Patrycja Plewka.
Traumie towarzyszy wiele objawów. Jednym z nich jest ogromny lęk przed czymś, co jest związane ze źródłem silnego i negatywnego przeżycia. Osoby, które się czegoś boją, często płaczą, a ich ciało drży. Najczęściej nie chcą kontaktu z innymi ludźmi, są właściwie nieobecni. Reakcja na stres może być niezwykle silna, np. po wypadku samochodowym, kradzieży czy śmierci najbliższej osoby. Istnieje także trauma wojenna, która występuje po misjach wojskowych w miejscach, gdzie trwa wojna, a także trauma po rozwodzie, która często wiąże się z nową codziennością i zmianą dotychczasowego życia.
Warto rozróżnić traumy. Istnieje też tzw. trauma rozwojowa, która jest subtelną formą dążenia do katastrofy. Najczęściej są to sytuacje spowodowane zachowaniem i przekonaniami występującymi w domu.
Bardzo często osoby, które spotykają się z sytuacjami traumatycznymi, mają takie poczucie, że ich życie jest właśnie takie płaskie. Często objawy, które może trauma wywoływać, są związane z depresją, z bardzo silnym odczuwaniem nieuzasadnionego lęku
– powiedziała psychotraumatolożka.
W zależności od psychiki człowieka trauma może trwać krótko (np. kilka dni od zdarzenia) i jest to naturalna reakcja na to, co się stało. Jednak długotrwała trauma może zupełnie odmienić życie. Kiedy objawy nie mijają, należy wybrać się do specjalisty, który może nam pomóc w poradzeniu sobie z przeciwnościami. Trauma jest problemem, z którym nie musimy żyć do końca życia. Ważne, aby uświadomić sobie, że coś jest nie tak i dać sobie pomóc. Jak stwierdziła Patrycja, w pracy z psychoterapeutą nie chodzi o to, żeby rozdrapywać stare rany, tylko te rany zabliźnić. Wchodzenie we wspomnienia, ma służyć uleczeniu. Pacjent, który przepracuje problemy, zaczyna żyć życiem, którym przed terapią nie był w stanie żyć.
Pierwszym krokiem jest świadomość tego, że dzieje się coś złego. Następny krokiem jest umiejętność skorzystania z pomocy, gdy jest źle. Z tym bardzo często pacjenci mają problem, bo myślą sobie, nie jestem nienormalny
- dodała.
Trauma po porodzie - jak sobie z nią radzić?
Trauma psychiczna może być związana z urodzeniem dziecka. Nagły szok i zmiana trybu życia u kobiet może powodować lęk, strach i odczuwanie osobistej tragedii, związane z tym, że wszystko wygląda zupełnie inaczej, niż wcześniej sobie wyobrażano.
Stres traumatyczny może być związany z samym porodem, szczególnie jeśli był długi i bardzo bolesny. Wpływ na to może mieć coś nieplanowanego (np. cesarskie cięcie), a nawet brak wsparcia ze strony partnera lub negatywne podejście lekarzy czy pielęgniarek. Może pojawić się wiele wątpliwości i lęku przed śmiercią lub chorobą.
Co wiąże się z traumą po porodzie? Objawami są przede wszystkim lęki i ataki paniki w momencie, kiedy kobieta przypomni sobie poród. Mogą wystąpić także bezsenność oraz koszmary nocne, a także intensywne przeżywanie porodu i powikłań lub problemów, które się pojawiły. Aby zapobiec traumie, trzeba przygotować się do porodu oraz do tego, co się może podczas niego wydarzyć.
Kiedy objawy się nasilają, należy wybrać się do specjalisty. Ważna jest reakcja na traumę, aby dziecko i matka czuli się bezpiecznie.
Zobacz:
Blogerka zdradziła, że cierpi na depresję ciążową. "Myślałam, że istnieje tylko poporodowa"
Trauma po wypadku - z czym się wiąże?
Trauma po wypadku samochodowym jest jedną z najczęstszych reakcji na przykre doświadczenia, szczególnie kiedy w wyniku tego zdarzenia dochodzi do urazów i obrażeń ciała.
Trauma pourazowa dotyczy osób, które odniosły obrażenia podczas wypadku, a także tych, u których nie doszło do utraty zdrowia. Czasem stres u pasażerów lub świadków wypadków jest tak silny, że ma on wpływ na dalsze funkcjonowanie. Objawami traumy powypadkowej są koszmary nocne, szczególnie jeśli wypadkowi towarzyszyła śmierć, a także lęk na widok zagrożenia na drodze. U takich osób występuje także rozdrażnienie, agresja, cierpienie oraz nadzwyczajna czujność sytuacji. Trauma po wypadku samochodowym wiąże się także z dezorientacją oraz poczuciem, że wszystko, co się dzieje, może skutkować wypadkiem i przykrym zdarzeniem. Takie osoby czują się wiecznie zmęczone, a objawom psychicznym, towarzyszą także objawy fizyczne, np. wymioty, ból żołądka, zawroty głowy, kołatanie serca, napięcie lub częste oddawanie moczu.
Tego typu zachowania mogą doprowadzić do depresji, dlatego warto poddać się odpowiedniej terapii. Leczenie, w zależności od intensywności traumy oraz jej objawów, ma za zadanie pracę nad myślami i emocjami. Nie należy zwlekać z wizytą u specjalisty.
Zobacz:
Conrado Moreno był świadkiem tragicznego wypadku
Trauma wczesnodziecięca - przyczyny
Wśród małych dzieci również może wystąpić trauma. Objawia się ona w dwójnasób - z jednej strony frustracją, zniechęceniem, brakiem chęci chodzenia do szkoły, złym nastrojem, z drugiej - niespotykaną dotąd energią, która ma na celu zwrócenie na siebie uwagi. Problemy z emocjami u dzieci związane są z przykrymi doświadczeniami z dzieciństwa. Silne przeżycia w psychice dziecka najczęściej wiążą się z relacjami z opiekunami.
Dzieci nie radzą sobie z emocjami, kiedy w domu wystąpiło dręczenie fizyczne lub psychiczne, molestowanie bądź uzależnienie od alkoholu czy innych substancji. Kiedy małe dziecko patrzy na przemoc domową, np. bicie mamy, ma to wpływ na rozwój i jego późniejszą traumę. Ich zachowanie jest zupełnie inne, niż w przypadku dzieci, u których dzieciństwo wyglądało normalnie. Najmłodsi zamykają się w sobie, szukając skutecznego mechanizmu obronnego. Traumę u dzieci można wyleczyć - im szybciej, tym lepiej. Terapia może pomóc w odzyskaniu spokoju wewnętrznego oraz akceptacji siebie, co pomoże rozwijać się prawidłowo i dojrzewać w normalnych relacjach z bliskimi.
Zobacz też:
Jak wspierać osobę chorą na raka? Najważniejsze to przejąć dowodzenie i zapewnić komfort życia
Czarne myśli to twoje drugie imię? Zobacz, jak przestać się zamartwiać
Depresja - jeden z sygnałów niedoboru witaminy B12
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN