Specjaliści zalecają, aby każda kobieta poddawała się badaniu u ginekologa przynajmniej raz w roku. Badanie to warto wykonywać systematycznie jako jedno z podstawowych badań profilaktycznych. Regularne badania ginekologiczne pozwalają na wczesne wykrycie procesów chorobowych, w tym raka szyjki macicy, a tym samym dają szansę na całkowite wyleczenie wielu groźnych chorób. Wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy z tego, że choroby układu rozrodczego mają bezobjawowy przebieg, a brak objawów nie zawsze oznacza dobry stan zdrowia. Dlatego warto wpisać badanie ginekologiczne do swojego kalendarza i zadbać o swoje życie i zdrowie.
Badanie ginekologiczne – jak wygląda?
Na początku badania u ginekologa lekarz przeprowadza wywiad, pyta o datę wystąpienia ostatniej miesiączki, współżycie, objawy chorobowe itp. Właściwe badanie ginekologiczne przeprowadza się na specjalnie do tego przystosowanym fotelu ginekologicznym. Pacjentka znajduje się wówczas w pozycji leżącej z nogami spoczywającymi na specjalnych podpórkach dla stóp (tzw. strzemionach). Do badania ginekologicznego wykorzystywane są specjalne, sterylne narzędzia (np. wziernik), które ułatwiają lekarzowi pobranie materiału do badań (np. cytologii szyjki macicy).
Badania ginekologiczne – rodzaje
Rutynowe badanie ginekologiczne obejmuje kilka elementów, w tym: oglądanie i ocena stanu zewnętrznych narządów płciowych (tzw. badanie ginekologiczne zewnętrzne), badanie ginekologiczne wziernikiem z pobraniem rozmazu cytologicznego i ewentualnie materiału do badania bakteriologicznego i tzw. badanie ginekologiczne wewnętrzne.
Ginekolodzy wykonują dwa rodzaje badania wewnętrznego : badanie ginekologiczne dwuręczne (inaczej badanie ginekologiczne dopochwowe) lub badanie ginekologiczne zestawione .
Podczas badania ginekologicznego dwuręcznego ginekolog wprowadza dwa palce do pochwy i bada sklepienie pochwy i szyjkę macicy. Drugą rękę kładzie na podbrzuszu i bada położenie macicy, jej konsystencję i wielkość.
Badanie ginekologiczne zestawione to inaczej badanie ginekologiczne przez odbyt . Wykonuje się je u pacjentek bardzo młodych oraz osób w podeszłym wieku, u których nie można wprowadzić palców do pochwy. W ten sposób wykonuje się czasem badanie ginekologiczne dziewic. Badanie ginekologiczne zestawione polega na tej samej zasadzie co badanie ginekologiczne dwuręczne, z tą różnicą, że palce jednej ręki są wprowadzane do odbytnicy, a nie do pochwy.
Badanie piersi u ginekologa
W czasie wizyty oprócz badania ginekologicznego lekarz często przeprowadza też badanie piersi. Jeśli tego nie zrobi, warto mu o tym przypomnieć.
Ile trwa badanie ginekologiczne
Doświadczony ginekolog badanie wykonuje bardzo szybko. Rutynowe badanie ginekologiczne trwa ok. minutę, a cała wizyta może zakończyć się już po 10–15 minutach. Badanie ginekologiczne w ciąży trwa zwykle dłużej, bo konieczne jest przeprowadzenie dłuższego wywiadu i dodatkowych badań.
Jak przygotować się do badania ginekologicznego
Podstawowe badania ginekologiczne nie wymagają specjalnych przygotowań. Nie należy oczywiście zapominać o podstawowych zasadach higieny, ale nie powinno się przesadzać. Nie stosuj więc dezodorantów czy pudrów, które mogą utrudnić badanie. Na kilka dni przed rutynową wizytą nie powinno się używać leków dopochwowych czy irygacji. Jeśli podczas badania ma zostać pobrane badanie cytologiczne, pomocne może być powstrzymanie się od aktywności seksualnej przez 2–3 dni.
Optymalnie badanie u ginekologa powinno odbyć się ok. 10 dni po rozpoczęciu okresu. Badanie ginekologiczne podczas okresu może być utrudnione, a jego wyniki – zakłócone. W nagłych przypadkach można przeprowadzić badanie ginekologiczne podczas okresu, ale zazwyczaj należy je powtórzyć po zakończeniu miesiączki, w celu potwierdzenia wyników.
Badanie ginekologiczne wymaga rozebrania się od pasa w dół, dlatego warto założyć odpowiednie ubranie, które nam to ułatwi, na przykład wygodną spódnicę, która zwiększy nasz komfort. Bezpośrednio przed badaniem u ginekologa warto opróżnić pęcherz i tym samym ułatwić pracę lekarzowi. Również opróżnienie jelit przed badaniem ginekologicznym może zmniejszyć dyskomfort odczuwany przez pacjentkę podczas badania.
Badanie ginekologiczne przez odbyt u dziewicy
Badanie ginekologiczne przez odbyt u dziewicy przeprowadza się wtedy, gdy kobieta, która do tej pory nie współżyła, zgłasza dolegliwości mogące świadczyć o nieprawidłowościach w obrębie narządów rodnych. Wskazaniem do przeprowadzenia badania ginekologicznego przez odbyt są np. nieregularne miesiączki , bardzo obfite, krwotoczne miesiączki czy silne bóle podbrzusza . Jednak w takich sytuacjach badanie przez odbyt może być zastąpione badaniem USG narządu rodnego przez powłoki brzuszne przy wypełnionym pęcherzu moczowym. Badanie ginekologiczne przez odbyt nie jest przeprowadzane rutynowo , jeśli nie ma niepokojących objawów. Badanie ginekologiczne tego typu pozwala zbadać kobietę, nie naruszając jej błony dziewiczej.
Jeśli na pierwszą wizytę u ginekologa kobieta przychodzi kontrolnie, lekarz może przeprowadzić z nią rozmowę o antykoncepcji i ewentualnie zaproponować jej jedną z dostępnych metod przed rozpoczęciem współżycia.
Badanie ginekologiczne przez odbyt nie jest zbyt przyjemne, ale nie sprawia też bólu. Lekarz bada części intymne wsuwając palec w otwór odbytowy. Wcześniej pokrywa rękawiczkę specjalnym żelem, który zmniejsza tarcie i minimalizuje niekomfortowe odczucia. W ten sposób ginekolog może sprawdzić, w jakim stanie jest żeński układ rozrodczy i czy nie występują niepokojące objawy.
Badanie ginekologiczne - jak wygląda wizyta u ginekologa?
Każde badanie , także ginekologiczne , powinno zacząć się od przeprowadzenia wywiadu. Lekarz może więc pytać o długość cyklu miesiączkowego, datę ostatniej menstruacji, aktywność seksualną czy też dolegliwości związane z okolicami intymnymi.
Następnie ginekolog poprosi o to, by się rozebrać od pasa w dół. Badanie odbywa się na fotelu ginekologicznym , którego budowa pozwala na dokładne obejrzenie kobiecych narządów. Korzystanie z niego, szczególnie po raz pierwszy, może być krępujące, bo podczas badania siedzi się w dużym rozkroku.
Jeśli kobieta już współżyła, lekarz wprowadzi do pochwy wziernik i dokładnie obejrzy ściany pochwy i tarczę szyjki macicy.
Po zakończonym badaniu specjalista opowie, czy ma jakieś zastrzeżenia. Może też zlecić rutynowe badanie, np. cytologię, którą kobiety powinny wykonywać przynajmniej co dwa lata.
Badania ginekologiczne - rodzaje
Każda kobieta, niezależnie od tego, czy zauważa u siebie niepokojące objawy, czy nie, powinna przynajmniej raz w roku udać się na badanie ginekologiczne . Regularne wizyty są ważne, bo pozwalają na wczesne wykrycie groźnych chorób, m.in. raka szyjki macicy, raka piersi.
Cytologia pozwala na zdiagnozowanie nawet niewielkich zmian nowotworowych lub takich, które mogą się w nie przerodzić. Nie powinno się także zapominać o badaniu piersi. U kobiet, które nie znajdują się w grupie ryzyka, takie badanie najczęściej wykonuje się ręcznie.
Kolejnymi przykładami badań ginekologicznych są wymazy pod kątem bakterii lub chorób przenoszonych drogą płciową. Jeśli specjalista podejrzewa infekcję lub chorobę weneryczną, przekaże odpowiednie próbki do badania.
Pierwsza wizyta u ginekologa - jak się przygotować?
Najważniejsze jest, by w trakcie pierwszego badania ginekologicznego kobieta czuła się komfortowo. Warto więc poszukać zaufanego lekarza.
Przed pierwszą wizytą u ginekologa dobrze jest przygotować informacje dotyczące długości cyklu i przypomnieć sobie datę ostatniej miesiączki - lekarz prawdopodobnie będzie o to pytał.
Do samego badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Ważne jest, by zadbać o higienę.
Niektóre kobiety mniej się krępują badaniem, jeśli założą tego dnia dłuższą bluzkę, tunikę lub spódniczkę. Daje im to większe poczucie komfortu, bo dzięki temu ich części intymne będą zakryte do momentu, aż usiądą na fotelu ginekologicznym .
Zobacz także:
Wzierniki ginekologiczne - zastosowanie
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło zdjęcia głównego: M_a_y_a / Getty Images