Psychologia wywierania wpływu i psychomanipulacja są obecnie bardzo często stosowane. Nie zawsze można od nich uciec, ale warto być świadomym ich wpływu. Przekonaj się, jak działają!
Więcej:
- Mieszkam z mamą, bo tak mi wygodniej
- Narzekanie niszczy mózg. Nieodwracalnie!
- Jak motywować pracowników
Czym jest psychomanipulacja?
Psychomanipulacja to świadome działanie, którego celem jest wpłynięcie na decyzje innych osób lub zmiana ich podejścia do życia czy światopoglądu. Psychomanipulacja może dotyczyć kwestii mało znaczących, np. zakupu dodatkowego kilograma truskawek, ale może również doprowadzić do zaangażowania się w niebezpieczne ruchy oraz seksty. Można wyróżnić dwa rodzaje psychomanipulacji.
- Psychomanipulacja powierzchowna – najczęściej spotykamy się z nią w telewizji i w radiu – stosowana jest w reklamach, które mają nas zachęcić do konkretnego działania: skorzystania z usługi lub zakupu produktu. Nie jest bardzo groźna, jednak narażone są na nią osoby podatne na manipulacje.
- Psychomanipulacja głęboka – to znacznie poważniejszy rodzaj manipulacji, gdyż wpływa na ważne dla nas sfery życia, np. sferę rodzinna czy zawodową.
Gdzie stosowane są psychomanipulacje?
Z psychomanipulacją można spotkać się niemal wszędzie: oglądając telewizję lub słuchając radia, na zakupach, na wiecu wyborczym, w domu podczas rozmowy małżonków.
- Psychomanipulacja w związku – często zdarza się, że ofiarami psychomanipulacji są małżonkowie: żona albo mąż. Manipulacji tego typu nie podlegają osoby słabe, ale te, które mają nadmierne poczucie odpowiedzialności i bardzo trudno im odmówić ukochanej osobie. Psychomanipulacja świadczy o związku toksycznym, w którym często dochodzi do psychicznego znęcania się.
- Psychomanipulacja w polityce – manipulacje często stosowane są w polityce i charakteryzują się wywieraniem wpływu, często wręcz zmuszaniem jednostki do wyborów niezgodnych z jej poglądami.
- Psychomanipulacja w sekcie – to skrajny, ale i jeden z najtrudniejszych przypadków manipulacji, w którym następuje przejęcie władzy absolutnej nad jednostką.
Psychomanipulacja – techniki
Techniki psychomanipulacji są bardzo różne. Można podzielić je na grupy. Pierwsza grupę stanowią techniki, których celem jest spowodowanie uległości dla jednorazowej zmiany zachowania. Kiedy spotykamy się z tego typu manipulacją? Najczęściej podczas zakupów, gdy sprzedawca nakłania nas do kupienia rzeczy, która tak naprawdę nie jest nam potrzebna. Druga grupa technik powoduje zmiany w naszej ideologii i sposobie myślenia. Jeżeli więc sprzedawca, używając technik psychomanipulacji, sprzedał nam produkt, a my dokonaliśmy rewizji swoich poglądów i stwierdziliśmy, że jednak faktycznie potrzebowaliśmy tego produktu – to właśnie mamy do czynienia z techniką manipulacji drugiej grupy. Trzecią grupą technik manipulacyjnych jest oddziaływanie w celu zmiany osobowości, kontrolowania czyichś myśli. Tak działa m.in. psychomanipulacja sekty .
Uwaga! Destrukcyjne grupy (sekty) charakteryzują się: autorytarną władzą, podstępem oraz kontrolą świadomości.
Etapy głębokiej psychomanipulacji:
- Rozmiękczanie – może odbywać się za pomocą wielu narzędzi. W grupach i sektach religijnych będzie to np. medytacja, modlitwa i śpiew, ale może to być również pozbawienie snu, pozbawienie prawa do prywatności.
- Wprowadzenie zmian – narzucanie nowego sposobu myślenia, indoktrynacja, wprowadzenie systemu kar i nagród, ciągła kontrola, przymus do stosowania konkretnych zasad.
- Ponowne kształtowanie – odcinanie od przeszłości, od przyjaciół, rodziny, zmiana stroju, a nawet imienia, zupełna zmiana wartości, sposobu myślenia.
Czy można się bronić przed psychomanipulacją?
Obrona przed psychomanipulacją jest bardzo trudna, zwłaszcza jeśli po drugiej stronie znajduje się osoba, która doskonale opanowała metody i techniki psychomanipulacji. Nie jest to jednak niemożliwe. Przede wszystkim nie należy się bać wypowiadać swojego zdania i trzymać się go, jeśli jest zgodne z twoim światopoglądem. W teorii wydaje się to bardzo proste, ale w praktyce jest jednak trochę trudniejsze. Warto podejmować próby rozmowy w oparciu o argumenty i nie dawać się bezmyślnie przekonywać. Jedną z technik przeciw manipulacji jest lokalizacja problemu. Wymaga ona od nas… zadawania wielu pytań. W ten sposób pokażemy, że temat nas interesuje, jednak potrzebujemy wielu konkretnych informacji, aby móc w ogóle go rozważyć. Znaną techniką jest także ignorancja – słuchanie, ale nie reagowanie, co bardzo często wprowadza manipulatora w konsternację.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN