Kokos jest źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych, czyli tzw. złych tłuszczów, które mogą podnosić poziom cholesterolu. Zdania na temat oleju kokosowego są jednak podzielone. Jakie jest jego zastosowanie, gdzie i za ile można go kupić, a przede wszystkim - czy olej kokosowy nierafinowany jest zdrowy?
Olej kokosowy nierafinowany - podstawowe informacje
Kokos to produkt dobrze znany i smaczny. Olej kokosowy na przestrzeni lat spotykał się jednak z negatywną opinią ekspertów do spraw żywienia. Badania przeprowadzone w latach 60. wskazywały na powiązanie między wysokim spożyciem nasyconych kwasów tłuszczowych (NKT) a ryzykiem chorób serca. Kokos jest obfity w NKT, w związku z czym wykluczenie go z diety wydaje się rozsądne. Jednak z biegiem lat pojawiło się też wiele publikacji, które dotyczyły prozdrowotnego wpływu oleju kokosowego na organizm.
Aż 92% tłuszczów zawartych w kokosie to tłuszcze nasycone. Na szczęście nie wszystkie z nich wywołują taki sam negatywny efekt w organizmie - destrukcyjny wpływ krótko- i średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych (w tym kwasu laurynowego, w który obfituje kokos ) jest minimalny.
Tłuszcz kokosowy nierafinowany, tłoczony na zimno - czy ma to jakiekolwiek znaczenie?
Nieprzypadkowo na rynku rozróżnia się olej kokosowy nierafinowany i rafinowany . Różnica tkwi przede wszystkim w sposobie otrzymywania. Olej kokosowy nierafinowany jest otrzymywany bez wykorzystania wysokiej temperatury oraz substancji chemicznych, które mają rozpuścić i pozbyć się zanieczyszczeń z oleju. Metoda ta pozwala na zachowanie średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które w trakcie obróbki kulinarnej nie ulegają oksydacji (utlenieniu). Pozwala to na ograniczenie spożywania reaktywnych form tlenu (wolnych rodników), które stanowią podstawową przyczynę wielu chorób dietozależnych. Oleje kokosowe rafinowane podlegają obróbce, która niszczy ich naturalną strukturę chemiczną, przez co zmieniają się również ich właściwości, np. punkt dymienia, który w przypadku oleju kokosowego rafinowanego wynosi 204 stopnie, zaś nierafinowanego 177 stopni.
Olej kokosowy nierafinowany - właściwości prozdrowotne
Ciężko jest określić olej kokosowy jako wyrób zalecany do spożycia. Ze względu na wysoką zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych odradza się stosowanie tego rodzaju tłuszczu w dużej ilości. Instytut Żywności i Żywienia zaleca spożycie do 7% NKT. Oczywiście lepiej jest spożywać nienasycone kwasy tłuszczowe, szczególnie omega-3, omega-6 i omega-9.
Olej kokosowy zimnotłoczony powinien być spożywany tylko jako dodatek do potraw, a nie główny składnik żywienia (można więc stosować olej nierafinowany do smażenia). Warto również pamiętać, że utlenione formy tłuszczu stanowią główny czynnik chorobotwórczy.
Właściwości prozdrowotne oleju zimnotłoczonego:
· wysoka zawartość kwasu laurynowego (działanie bakteriobójcze),
· wspomaganie redukcji masy ciała,
· wspomaganie metabolizmu glukozy w mózgu.
Do czego wykorzystać tłuszcz z kokosa?
Olej kokosowy nierafinowany, poza wykorzystaniem spożywczym, znajduje zastosowanie również w produkcji kosmetyków. Ze względu na specyficzne właściwości tłuszcz z kokosa bardzo dobrze sprawdza się jako środek pielęgnacyjny i nawilżający skórę. Wzmacnia jej trwałość i poprawia jędrność.
Olej kokosowy nierafinowany ma zastosowanie w takich produktach, jak:
· kremy do twarzy i balsamy do skóry,
· płyny do mycia twarzy,
· peeling do twarzy i ciała,
· pianka do golenia,
· pasta do zębów,
· płyn do płukania,
· odżywka do włosów.
Olej kokosowy nierafinowany tłoczony na zimno - cena, gdzie kupić?
Olej kokosowy kupić można w największych supermarketach, małych sklepach spożywczych i w Internecie. Ceny oleju kokosowego nierafinowanego wahają się od 12 do 30 zł za 500 ml.
Warto zwracać uwagę na opis na pudełku z produktem - jeśli widnieje na nim napis: “bezzapachowy”, to mamy do czynienia z olejem rafinowanym, a nie zimnotłoczonym.
Olej kokosowy nierafinowany a smażenie - czy to zdrowe?
Jak wcześniej wspomniano, olej kokosowy posiada punkt dymienia wynoszący 204 stopnie (niektóre źródła wskazują nawet na 230 stopni). Porównując go do oleju rzepakowego, którego punkt dymienia wynosi 130-170 stopni , łatwo zauważyć, iż wybór tłuszczu kokosowego będzie bezpieczniejszy do smażenia.
Im wyższy punkt dymienia, tym mniejsze prawdopodobieństwo powstania wolnych rodników i akrylamidu, stanowiących główny czynnik rozwoju miażdżycy i nowotworów.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN