Estrogen kojarzony jest najczęściej z hormonami żeńskimi. Jednak estradiol – jeden z kluczowych estrogenów – odgrywa również istotną rolę w zdrowiu mężczyzn. Choć jego synteza rzeczywiście przebiega inaczej niż u kobiet, to i tak pozostaje ważnym elementem męskiej gospodarki hormonalnej. Jaką rolę pełni?
Artykuł wyjaśnia, jak estrogen – szczególnie estradiol – wpływa na zdrowie mężczyzn. Opisuje skutki jego nadmiaru i niedoboru, takie jak ginekomastia, zaburzenia libido, zmęczenie czy problemy z erekcją. Zwraca uwagę, że część objawów bywa związana z nadmiarem estradiolu przy jednoczesnym niedoborze testosteronu. Podkreśla również znaczenie monitorowania poziomu hormonów oraz rolę diety, aktywności fizycznej i redukcji stresu w utrzymaniu równowagi hormonalnej.
Estrogen u mężczyzn: funkcja, znaczenie, normy
U mężczyzn głównym estrogenem jest estradiol, który powstaje przede wszystkim w wyniku aromatyzacji testosteronu – procesu przekształcającego androgeny w estrogeny i odpowiadającego za około 80 proc. syntezy tego hormonu. Jak się okazuje, estradiol jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania męskiego organizmu, gdyż wpływa na różne aspekty zdrowia – od kondycji seksualnej, po metabolizm i samopoczucie.
Podstawowe funkcje estrogenu, w tym estradiolu u mężczyzn to:
- regulacja libido i płodności – estradiol wspiera popęd seksualny oraz spermatogenezę, a jego odpowiedni poziom wpływa na jakość nasienia,
- wzmacnianie kości – estrogeny odpowiadają za gęstość mineralną kości, chroniąc przed osteoporozą,
- ochrona układu krążenia – hormon reguluje profil lipidowy, obniżając poziom cholesterolu całkowitego i LDL,
- wpływ na psychikę i funkcje poznawcze – estrogeny odgrywają rolę w regulacji nastroju, emocji i procesów myślowych,
- kontrola metabolizmu tłuszczów – pomagają w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i ograniczają odkładanie się tkanki tłuszczowej.
Ze względu na szeroki wpływ estradiolu na organizm mężczyzny ważne jest utrzymanie jego poziomu w optymalnym zakresie. Zarówno nadmiar, jak i niedobór tego hormonu mogą prowadzić do zaburzeń zdrowotnych.
Najczęściej uznaje się, że prawidłowy poziom estradiolu – głównego estrogenu u mężczyzn – mieści się między 11,2 a 50,4 pg/ml (0,04 do 0,18 nmol/l). Warto jednak podkreślić, że wynik zależy od wielu czynników, takich jak wiek, stan zdrowia czy metoda pomiaru. Dlatego też w każdym przypadku należy uwzględniać normy stosowane przez dane laboratorium.
Samodzielna interpretacja wyników może prowadzić do błędnych wniosków, dlatego każda nieprawidłowość powinna być skonsultowana z lekarzem.
Jakie skutki ma nadmiar estradiolu u mężczyzn?
Nadmiar estradiolu u mężczyzn może prowadzić do szeregu problemów zdrowotnych, zarówno na poziomie fizycznym, jak i psychicznym. Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów jest powiększenie gruczołów piersiowych, czyli ginekomastia, która powoduje widoczne zmiany w sylwetce.
Mężczyźni z wysokim poziomem estradiolu często doświadczają również przewlekłego zmęczenia i braku energii, co może negatywnie wpływać na codzienne funkcjonowanie oraz zdolność do wysiłku fizycznego.
Podwyższone stężenie estradiolu w osoczu przy jednoczesnym obniżonym stężeniu testosteronu może być także związane z nadwagą u mężczyzn. Brak równowagi hormonalnej może sprzyjać odkładaniu się tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w okolicach brzucha i bioder.
Wysoki poziom estradiolu może także obniżać libido i przyczyniać się do zaburzeń erekcji, gdyż wpływa na równowagę testosteronu, kluczowego dla męskiej sprawności seksualnej. Oceny objawów, które mogą sugerować niedobór testosteronu, można dokonać poprzez bezpłatny test ADAM na meskaklinika.pl.
Skutki niskiego poziomu estradiolu u mężczyzn
Niskie libido i problemy z erekcją mogą wynikać nie tylko z nadmiaru estradiolu, ale również z jego niedoboru. Zbyt niski poziom hormonu może mieć także związek z obniżoną ruchliwością plemników, co negatywnie wpływa na jakość nasienia.
Zmiany hormonalne często odbijają się również na psychice, powodując wahania nastroju, drażliwość, nerwowość oraz poczucie ogólnej niestabilności emocjonalnej. Niedobór estradiolu może także wpływać na poziom energii i wytrzymałości, co przekłada się na spadek motywacji, zmęczenie i obniżoną zdolność do wykonywania codziennych aktywności.
Zbyt niski poziom tego hormonu może dodatkowo zwiększać ryzyko złamań, a także predysponować do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych oraz cukrzycy typu 2.
Jak dbać o równowagę hormonalną?
Regularne monitorowanie poziomu hormonów jest kluczowe dla zachowania zdrowia hormonalnego. Warto przeprowadzać badania kontrolne co jakiś czas, nawet jeśli nie występują widoczne objawy, aby wcześnie wychwycić ewentualne zaburzenia. Istotne jest oznaczanie poziomu nie tylko estradiolu, ale także innych hormonów, takich jak testosteron, progesteron, kortyzol czy hormony tarczycy, które wpływają na funkcjonowanie organizmu.
Natomiast w przypadku pojawienia się symptomów sugerujących nieprawidłowy poziom estradiolu, ale i testosteronu oraz innych zaburzeń hormonalnych, konsultacja z lekarzem i wykonanie odpowiednich badań krwi stają się koniecznością. Obecnie dostępne są różne metody terapii hormonalnej, które mogą pomóc w przywróceniu równowagi hormonalnej i poprawie samopoczucia, dostosowując leczenie do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Zdrowie hormonalne zależy też od diety, aktywności fizycznej i redukcji stresu. Unikanie przetworzonej żywności, nadmiaru cukru i tłuszczów trans pomaga utrzymać równowagę. Najlepiej stosować dietę bogatą w białko, zdrowe tłuszcze i warzywa krzyżowe, które wspierają metabolizm estrogenów.
Regularne treningi siłowe i interwałowe pomagają utrzymać właściwy poziom testosteronu i ograniczają nadmierną konwersję androgenów do estrogenów. Równie ważna jest kontrola stresu – długotrwałe napięcie i wysoki kortyzol mogą zaburzać gospodarkę hormonalną, dlatego warto stosować techniki relaksacyjne.
Kluczowy jest także sen, którego niedobór negatywnie wpływa na poziom estradiolu i ogólną równowagę hormonalną.
Współautorka artykułu: lek. Maria Maszek z meskaklinika.pl
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Zawsze otwarta w kontakcie z ludźmi, chętna do nowych wyzwań i pomocy innym. Zafascynowana gospodarką hormonalną i jej optymalizacją, a także profilaktyką zdrowotną, co wraz z olbrzymią wiedzą pozwala jej skutecznie i bezpiecznie prowadzić leczenie hormonalne w oparciu o nowatorską metodykę wraz ze zmianą codziennych nawyków wśród pacjentów na lepsze. Miłość do sportu łączy z pasją do medycyny co sprawia jej ogromną radość i pozwala holistycznie spojrzeć na potrzeby pacjentów szczególnie przez pryzmat wpływu aktywności fizycznej na zdrowie. Ze sportem związana od czasów szkolnych – najpierw była to przygoda z koszykówką, a następnie z siatkówką, która została z nią do dziś. Czynnie gra w siatkówkę plażową, osiągając sukcesy i łącząc ją z obowiązkami lekarskimi.
Źródła:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26908066/
https://www.news-medical.net/health/The-Role-of-Estrogen-in-Mene28099s-Health.aspx
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM199707103370204
https://meskaklinika.pl/prolaktyna-i-estradiol-co-znacza-dla-mezczyzny/
Źródło zdjęcia głównego: Mat. prasowe