Interseksualizm a interpłciowość
W związku z tym, że zróżnicowane cechy płciowe dotyczą budowy i funkcjonowania ciała, a nie seksualności, coraz więcej osób i organizacji zajmujących się tematem poleca stosowanie terminu interpłciowość oraz osoby interpłciowe lub zróżnicowane cechy płciowe. Więcej wyjaśnia treść poniższego posta.
Interseksualizm tudzież interpłciowość jest zaburzeniem rozwojowym, które czasem można rozpoznać od razu po narodzinach dziecka. Jednak jeśli dotyczy narządów wewnętrznych, to konieczne są dalsze, precyzyjniejsze badania.
26 października obchodzony jest Światowy Dzień Wiedzy o Interseksualonści.
Historia interseksualizmu/interpłciowości
Może zabrzmieć to banalnie, ale już w starożytnej Grecji opisywane były osoby, których cechy fizyczne były charakterystyczne dla obu płci. W „Uczcie” Platona wspomniane są istoty, będące połączeniem kobiet i mężczyzn. W starożytności tego typu jednostki mogły zostać uznane za bogów lub istoty idealne. Jeszcze do XIX wieku osoby interseksualne były zupełnie pomijane przez prawo i kulturę. Jednak w XIX wieku zaczęła rozwijać się ginekologia oraz genetyka, a także badania nad osobami interseksualnymi.
Niestety w XX wieku wielokrotnie poddawano takie osoby operacjom bez ich zgody, co miało tragiczne skutki dla ich psychiki. Zdecydowanym przełomem jest rok 1993, gdy założone zostało Intersexual Society of America. Obecnie wiemy już dużo więcej na temat interseksualizmu, dzięki czemu lekarze wstrzymują się z jakimikolwiek zabiegami czy operacjami, aż do czasu, gdy wykształcona zostanie tożsamość płciowa i człowiek sam zdecyduje, czy chce cokolwiek zmieniać.
Cechy i przyczyny interseksualizmu/interpłciowości
Interpłciowość polega na występowaniu dwóch rodzajów narządów płciowych u tego samego osobnika. Możliwe jest występowanie jądra i jajnika obok siebie lub też narządu niezidentyfikowanego, który częściowo przypomina jądro, a częściowo jajnik. Istnieją także przypadki, gdy u dziewczynek pojawiał się mikropenis, a u chłopców łechtaczka. Przypadki interseksualizmu prawdziwego są dosyć rzadkie, a dużo częściej występuje interseksualizm rzekomy.
Zewnętrzne objawy mogą zostać rozpoznane w bardzo szybkim okresie, natomiast, aby rozpoznać wewnętrzne narządy, konieczne jest badanie obrazowe, histologiczne lub laboratoryjne. Co ważne, problem nie zawsze jest widoczny od razu po porodzie, ponieważ u niektórych dzieci organy charakterystyczne dla drugiej płci wykształcają się dopiero w okresie dojrzewania.
Czasami dochodzi do dramatycznych sytuacji, w których to rodzice decydują o płci dziecka i doprowadzają do wycięcia „niepotrzebnych” narządów. W takim przypadku dojrzewające dziecko może nie identyfikować się ze swoją płcią.
Główne przyczyny interpłciowości to działające czynniki hormonalne w okresie płodowym, które powodują niewłaściwy kariotyp. Możliwe jest także wystąpienie u dziecka interseksualizmu wskutek przerostu nadnerczy lub nieodpowiednich leków, przyjmowanych przez matkę w okresie ciąży.
Rodzaje interseksualizmu/interpłciowości
Istnieją dwa główne rodzaje interseksualizmu, czyli hermafrodytyzm prawdziwy i rzekomy. Interseksualizm prawdziwy to „współobecność jądra i jajnika (gonady obupłciowe). Po jednej stronie znajduje się jądro, a po drugiej jajnik, lub jedna gonada zawiera elementy struktury jądra i jajnika (gonada obojnacza)” (Kula, Słowikowska- Hilczer, 2003). W tym miejscu należy dodać, że w przypadku kobiet w sytuacji standardowej są dwa chromosomy X, natomiast u mężczyzn jeden chromosom X i jeden chromosom Y. Co ważne, gonada obojnacza powinna zostać usunięta, ze względu na ryzyko nowotworów. W przypadku podwójnych gonad usuwa się te, które są niezgodne z identyfikacją płciową danej osoby.
Z kolei „niezgodność płci genetycznej z płcią gonadalną i somatyczną ” to interseksualizm rzekomy (Kula, Słowikowska- Hilczer, 2003). Wyróżniamy dwa rodzaje tego zaburzenia:
- Interseksualizm rzekomy męski: poza chromosomem Y charakterystyczny dla tej grupy osób jest dodatkowy marker (SRY).
- Interseksualizm rzekomy żeński: u tych osób nie ma chromosomu Y, a zewnętrzne narządy mogą być zmaskulinizowane.
W przypadku interseksualizmu rzekomego pojawia się identyfikacja płciowa charakterystyczna dla danej płci, natomiast pojawiają się różnice somatyczne. W niektórych kulturach, na przykład na Dominikanie, mówi się o istnieniu trzeciej płci. Jest to związane z faktem, że bardzo popularne (1 na 90 urodzeń) są tam jednostki, które rodzą się jako dziewczynki, jednak ich zestaw chromosomów to X i Y. W związku z tym w późniejszym okresie życia wykształcają się u nich narządy męskie. Przyczyną jest mutacja, która przekazywana jest z pokolenia na pokolenia.
Zachowanie osób interseksualnych/interpłciowych
Bardzo duża część osób interpłciowych zachowuje się w sposób charakterystyczny dla płci, z którą się utożsamia. W wielu wypadkach po rozpoznaniu tożsamości płciowej możliwe jest usunięcie narządów, które są z nią niezgodne. Niektóre osoby podejrzewane o interpłciowość z zachowania, w rzeczywistości mogą być transseksualne i nie należy tego mylić. Zachowanie człowieka nie zależy od jego narządów, czyli od płci biologicznej, ale od płci psychicznej i tożsamości.
Światowy Dzień Wiedzy o Interseksualności/Interpłciowości
Światowy Dzień Wiedzy o Interseksualności wypada 26 października i ma uświadamiać ludzi o istnieniu osób interpłciowych. Niestety bardzo często, w wielu miejscach na świecie osoby, które urodziły się z niejednoznacznością narządów płciowych są dyskryminowane, poniżane, a niekiedy skala prześladowań wręcz zagraża ich zdrowiu i życiu. Aby to zmienić, konieczna jest edukacja, w tym seksualna.
Literatura:
- Kula K., Słowikowska-Hilczer J. (2003). Kliniczne znaczenie badań nad różnicowaniem i dymorfizmem płciowym mózgu. Psych. Prakt. Ogólnolek. 3; 3: 7−16.
- http://transfuzja.org/pl/artykuly/felietony/interseksualizm_bardzo_krotkie_wprowadzenie_1.htm
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji na Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Martyna Wojciechowska o osobach interpłciowych. "Takie dziecko jest zazwyczaj zabijane w Afryce po urodzeniu"
- Asystenci seksualni - osoby pomagające niepełnosprawnym zrozumieć własne ciało. "Ten zawód jest często mylony"
- Nastolatkowie nic nie wiedzą o seksie, a porad szukają na TikToku. Magdalena Chorzewska: "Te pytania to są podstawy"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: nito100/Getty Images