Co to jest PIT
PIT, czyli podatek dochodowy od osób fizycznych (skrótowiec “PIT” pochodzi z języka angielskiego - “personal income tax”), jest podatkiem naliczanym każdej osobie fizycznej, jeśli ta osiąga dochody. Wpływy do budżetu państwa z PIT stanowią jedno z najważniejszych źródeł finansowania przedsięwzięć rządowych. Ostatecznie nad wszystkim rolę kierowniczą sprawuje Ministerstwo Finansów. W Polsce pierwsze regulacje dotyczące tego podatku pojawiły się zaraz po transformacji, ale oczywiście ustawa z roku 1991 była do tej pory wielokrotnie nowelizowana.
Podatek ten dotyczy osób fizycznych (w świetle zapisów Kodeksu Cywilnego). Jest to podatek bezpośredni, osoby mu podlegające są związane “nieograniczonym obowiązkiem podatkowym”. Zwykle grupę podatników PIT określa się na podstawie kryterium zamieszkania, a więc będą to wszystkie osoby fizyczne na terenie RP, które osiągają dochody. W rocznych rozliczeniach PIT specjalnie traktowane są małżeństwa i przedsiębiorcy.
Podatek PIT jest naliczany od dochodu, czyli od sumy przychodów po odjęciu kosztów ich uzyskania (możliwe są zwolnienia lub ulgi od tego podatku). Najogólniej można powiedzieć, że płacą PIT wszyscy, którzy pozostają w stosunku pracy, otrzymują rentę lub emeryturę, prowadzą działalność gospodarczą, wykonują wolne zawody, zbywają lub wynajmują nieruchomość, posiadają prawa majątkowe lub taki kapitał jak np. papiery wartościowe.
Cóż, to, że zapłacimy podatek PIT - jest pewne. Wyjątkowo rzetelne i uporządkowane informacje o rozliczaniu PIT-u znajdziemy w serwisie Kapitalnych: https://kapitalni.org/pl/artykuly/rozliczenie-pit
Obowiązki podatników PIT
Jeżeli osiągnęliśmy dochód na terenie RP, wtedy jesteśmy zobligowani do corocznego rozliczenia PIT-u. Musimy więc posiadać pewną wiedzę na ten temat (link w powyższym akapicie wiele nam wyjaśni), a także - nie inaczej - po prostu umieć używać kalkulatora (obliczenia matematyczne na poziomie szkoły podstawowej).
Większość z nas rozlicza PIT niejako “z automatu” - na podstawie domyślnych deklaracji dla Krajowej Administracji Skarbowej. Całkiem słusznie, ponieważ urzędnicy zazwyczaj wiedzą, co robią, a cała procedura nie wymaga od nas większego zaangażowania. Jednakże znajdziemy wiele sytuacji, gdy zechcemy wypełnić PIT samodzielnie.
Jak samodzielnie rozliczyć PIT?
Po zapoznaniu się z poniżej przedstawionymi informacjami, samodzielne rozliczenie PIT-U nie powinno być trudnością. Wszystkie sprawy z tym związane przedstawimy tak, aby nawet osoba, która będzie po raz pierwszy rozliczała PIT, miała w tym zakresie dobre wiadomości.
PIT online czy na papierze?
Najprostszym sposobem jest użycie Internetu. Przygotowany jest dla nas oficjalny program e-Deklaracje, który przeprowadzi nas przez cały proces szybko i gładko. Co roku PIT online jest wykorzystywany przez miliony podatników. Aby rozliczyć PIT wystarczy wprowadzić odpowiednie dane do formularzy, a wszystkie obliczenia zostaną wykonane za nas. Operacja taka nie zajmie nam więcej niż kwadrans (jeśli zgromadziliśmy wszystkie niezbędne informacje). W efekcie korzystania z e-Deklaracji otrzymujemy poprawnie utworzony dokument, który możemy zapisać na dysku twardym, wydrukować, lub od razu przesłać do urzędu. Ważne jest przy tym tylko, aby do programu wprowadzać właściwe dane.
Jeśli zaś nie chcemy lub nie możemy korzystać z Internetu, wtedy zawsze istnieje możliwość dostarczenia do urzędu starego, dobrego “papieru”. Jednakże kartka papieru z formularzem nie posiada zdolności liczenia, zatem musimy w tym przypadku przygotować się na niekiedy dość żmudne obliczenia, których poprawność z pewnością sprawdzi urząd.
Wspólne rozliczenie PIT
Ustawodawca wymaga rozliczenia PIT-u. W sposób specjalny traktowane są małżeństwa (oraz dzieci), gdyż wspólne rozliczenie PIT-u często jest dla nas po prostu opłacalne. A więc osoby pozostające w związku małżeńskim podają sumę swoich dochodów i dzielą ją na dwie połowy. Co w ten sposób zyskujemy? Przykład: jeśli żona zarabia 20 000 PLN, a jej mąż tylko 5 000 PLN, wtedy operacja taka pozwoli żonie uniknąć “wejścia” na wyższy próg podatkowy, a zatem w budżecie domowym pojawi się więcej pieniędzy. Rozliczenia PIT-u z dzieckiem są możliwe, jeśli dziecku przyznano orzeczenie o niepełnosprawności. Również uczące się dzieci do 25 roku życia objęte są tym systemem.
Jaki PIT wybrać?
Podatnicy PIT mają do dyspozycji sześć rodzajów formularzy. Wybór odpowiedniego formularza jest łatwy, a nawet oczywisty. I tak: PIT-39 to druk wyłącznie dla osób zbywających nieruchomość. PIT-37 składa każdy, kto ma pracodawcę lub otrzymuje rentę/emeryturę. Przedsiębiorcy rozliczający się według liniowej skali podatków wypełnią PIT-36L, a ci przedsiębiorcy, którzy korzystają z ryczałtów lub rozliczają się zgodnie ze zwykłą skalą, są zobowiązaniu wypełnić odpowiednio PIT-28 lub PIT-36. Jeśli zaś nasze dochody pochodzą z obrotu papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi, wtedy wybieramy PIT-38. To wszystko. Jasne są kryteria wyboru jednego z tych sześciu PIT-ów.
Jak przygotować się do rozliczenia PIT-u samemu?
Podatnikowi pracującemu w oparciu o umowę o pracę, konieczne będzie uzyskanie od pracodawcy potwierdzenia o dochodach. W zwykłych warunkach uzyskujemy te informacje pocztą w przewidzianym terminie. Możemy także poprosić o nie odpowiedni dział w naszym zakładzie pracy. W roku podatkowym powinniśmy uzyskać te informacje od wszystkich pracodawców, w których byliśmy lub jesteśmy zatrudnieni. Odliczenia od podatku wymagają zaś potwierdzenia w dokumentach takich jak faktury i rachunki.
Inne informacje dla samodzielnie rozliczających PIT
Najprostsze rozliczenie PIT-u występuje wtedy, gdy jesteśmy zatrudnieni tylko w jednym miejscu. Gdy pracodawców mamy wielu, wtedy w grę wchodzi pewne skomplikowanie, ponieważ każdy z nich przesyła do nas informacje o dochodach, które musimy podsumować. Oczywiście PIT-y dla przedsiębiorców są trochę trudniejsze do wypełnienia, ponieważ w grę wchodzą bardziej zaawansowane obliczenia, ale chwila namysłu, szczególnie dla osoby prowadzącej księgowość, czyni wszystko jasnym. Pamiętajmy także, że wysokość składek ubezpieczeniowych koniecznie musi znaleźć się w naszym formularzu rozliczeniowym. Rok podatkowy zamyka się 30 kwietnia - to termin, którego powinniśmy się trzymać składając deklaracje podatkowe.
Czy trudno jest samemu rozliczyć PIT?
Nie, to nie jest trudne. Nawet jeśli wybierzemy archaiczną już dziś trochę metodę “na papierze” i “z kalkulatorem”, to PIT-y są opisane tak dobrze, że nie przysporzy nam większego problemu zebranie danych z dokumentów i wykonanie obliczeń. Tym bardziej w przypadku półautomatycznych e-Deklaracji.
Źródło zdjęcia głównego: mat. prasowe