Słowo ebenista pochodzi z języka francuskiego. We Francji zrodziła się potrzeba odróżnienia zwykłego stolarza (fr. menuisier) od stolarza-artysty (fr. maitre-ébéniste). Od tego słowa pochodzi też nazwa zajęcia – ebenistyka.
Ebenisteria – jakie są rodzaje tej sztuki?
Dawniej ebeniści wytwarzali głównie meble skrzyniowe intarsjowane, fornirowane lub inkrustowane. Intarsja polega na wykładaniu powierzchni mebli innym gatunkiem drewna niż to, z którego przedmiot został stworzony. Z powierzchni usuwa się fragmenty i zastępuje się je drewnianymi elementami o innym odcieniu. Nowe fragmenty mogą być barwione, bejcowane lub podpalane. Dzięki temu na meblu pojawiają się piękne obrazy. Technika ta znana była już starożytności, chociaż ebeniści produkujący w ten sposób meble największe triumfy święcili w XVII wieku w Toruniu.
Inkrustowanie jest tworzeniem obrazów na powierzchni drewna z wykorzystaniem takich materiałów jak masa perłowa czy metal. Fornirowanie to z kolei wykorzystywanie cienkich płatów drewna (od 0,1 do 8,0 mm) do nadawania meblom określonych wzorów.
Obecnie stolarz-artysta zajmuje się wytwarzaniem szaf lub komód, które mają nie tylko wysoką jakość techniczną czy użytkową, lecz także artystyczną. Niestety w obecnych czasach nie ma zbyt wielkiego popytu na dzieła ebenistów, ale dobry artysta jest w stanie znaleźć własną niszę i z powodzeniem rozwijać karierę w tym zawodzie.
Kto może zostać ebenistą?
Aby zostać stolarzem-artystą, nie wystarczy jedynie opanować techniki tej pracy. Trzeba mieć pewne cechy, bez których trudno osiągać sukcesy w tej specyficznej branży. Przyszły ebenista musi odznaczać się przede wszystkim cierpliwością i precyzją. Stworzenie obrazu poprzez uzupełnianie drewnianej powierzchni mebla wymaga dużego skupienia i żmudnej, wielogodzinnej pracy. Oczywiście najważniejszą i niezbędną cechą dobrego ebenisty są zdolności manualne. Bez nich nie ma on żadnych szans na stworzenia artystycznego mebla.
Talent i wrodzone zdolności to podstawa. Potrzebna jest jednak także technika, wiedza i umiejętności praktyczne. Przykładowo, jeżeli ebenista tworzy metodą intarsji (czyli przy wykorzystaniu innych gatunków drewna) lub metodą inkrustacji (wykorzystując inne materiały), musi mieć wiedzę dotyczącą cech i właściwości poszczególnych rodzajów drzewa czy metali. Ważne jest to, jak poszczególne rodzaje drewna reagują z wodą, klejem oraz lakierem.
Podobnie jak klasyczny stolarz, ebenista musi umieć ocenić jakość drewna, z którym będzie pracował – określić jego wytrzymałość i ewentualnie rozpoznać objawy choroby, która może spowodować uszkodzenia w dziele ebenisty. Praca w drewnie to również konieczność nabycia wiedzy o wszystkich narzędziach służących do obróbki. Dodatkowe kwalifikacje ebenisty dotyczą umiejętności pracy z klientem, a także zaplanowania czasu pracy.
Zlecenia dla ebenisty
Ebenista do wykonywania swojej pracy potrzebuje przestronnego, w pełni wyposażonego warsztatu. Jeśli chodzi o projekty, które wykonuje taki stolarz-artysta, mogą one pochodzić z trzech głównych źródeł. Jednym z nich są istniejące dzieła sztuki meblarskiej – ebenista często jest proszony o wykonanie ich kopii. Chodzi tu najczęściej o bardzo znane meble. Drugi rodzaj zlecenia to wykonanie obrazu na meblu na podstawie projektu przygotowanego przez zleceniodawcę. I wreszcie trzecim typem będzie autorski projekt artysty, jeśli zleceniodawca nie ma skrystalizowanego pomysłu na wykonanie mebla.
Ebenista raczej nie może liczyć na wiele zleceń, ale cena za każdy zrobiony przez niego artystyczny mebel jest bardzo wysoka. Poza tym, gdy nie ma zamówień, zajmuje się renowacją mebli lub wyrobem drobniejszych przedmiotów.
Ebenista najczęściej otrzymuje pojedyncze zlecenia, ale zamożniejsze osoby mogą sobie pozwolić na urządzenie domu w tzw. stylu włoskim. Wtedy zamawiają u artysty rzeźbiarza całą kolekcję mebli ebenistycznych, które mogą być replikami oryginalnych, bardzo drogich przedmiotów. Salon w takim stylu na pewno nada domowi niezwykle ciekawego charakteru. W stylu ebenistycznym można również wykonać inne elementy stolarki w mieszkaniu.
Niektórzy nawet wznoszą dom z drewna z elementami ebenistycznymi. W tym przypadku dzieła sztuki umieszcza się bezpośrednio na ścianach wewnętrznych lub zewnętrznych. Oczywiście taka praca jest o wiele dłuższa i bardziej skomplikowana, ale dzięki niej całe mieszkanie staje się prawdziwym dziełem sztuki.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Stolarze mają ręce pełne pracy. Jak zacząć wykonywać ten zawód?
- Podbija sceny muzycznych teatrów, a po godzinach łapie za dłuto. "Stolarstwo jest dla mnie tradycją"
- Ile zarabia stolarz? Zarobki w Polsce i za granicą
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Diah Prabhawati/Getty Images