Buddyjskie budowle sakralne nazywane pagodami charakteryzują się wielokondygnacyjnością i nieparzystą liczbą pięter. Pagody mają kształt wieży i można je spotkać przede wszystkim w regionach zdominowanych przez religię buddyjską.
Kościół i religia
Czym jest pagoda?
Pagoda to rodzaj budowli, który jest bardzo ważny w buddyjskiej architekturze sakralnej. Służy przede wszystkim do przechowywania najważniejszych dokumentów buddyjskich oraz relikwii. Pagoda stanowi jedną z budowli wchodzących w cały kompleks klasztoru buddyjskiego. Pochodzenie pagody można wiązać z indyjskimi stupami (nazywanymi również candi, czedi, dagoba, suburgan lub czorten), które pełniły funkcję relikwiarza. Pod względem architektonicznym pagody podobne są przede wszystkim do chińskich wież strażniczych. Pagody mają kształt wieży i kilka lub kilkanaście kondygnacji. Każda z kondygnacji ma osobny dach z narożnikami skierowanymi ku niebu (zdarzają się też pagody z narożnikami ułożonymi w inny sposób, na przykład w dół). Materiał, z którego zbudowane są pagody, to najczęściej drewno, ale również cegła, kamień i wiele innych. Czy pagoda chińska różni się od japońskiej? Pagody japońskie zazwyczaj są drewniane i skonstruowane w ten sposób, aby mogły przetrwać trzęsienie ziemi. Z kolei pagody chińskie najczęściej są murowane. Różnica jest także w wysokości – pagody chińskie wznoszą się znacznie wyżej od japońskich, chociaż zdarzają się wyjątki.
Jak wyglądają pagody chińskie?
Pierwowzorem tych budowli w Chinach były wieże strażnicze. Do ich budowy stosowano przede wszystkim cegłę, ale też drewno, brąz, żelazo i porcelanę, a najrzadziej – kamień. Pagody charakteryzowały się bardzo zróżnicowaną wysokością. Niektóre z nich mierzyły nie więcej niż 50 m, a inne sięgały blisko 100 m. Najwyższą pagodą zachowaną do czasów współczesnych jest pagoda Liaodi w Hebei, której wysokość wynosi 84 m. Została ona wzniesiona na planie ośmiokąta i liczy aż 11 kondygnacji, a zbudowano ją w celu przechowywania pism buddyjskich należących do mnicha Hui Nenga. Z kolei najstarsza zachowana pagoda zbudowana z cegły znajduje się w Hunan, w świątyni Songyuesi. Pagody są bardzo mocno zakorzenione w kulturze chińskiej. Na ich kształt budowane są nawet współczesne wieżowce – przykładem może być wieżowiec Taipei na Tajwanie.
Czym charakteryzują się pagody w Japonii?
Pagody w Japonii są bardzo szeroko rozpowszechnione. W wielu parkach można zobaczyć kamienne latarnie wyglądające jak wieże. Są to właśnie małe pagody – miniatury buddyjskich budowli, których zadaniem jest wskazanie osobie przechadzającej się po parku, że znajduje się w miejscu kontemplacji i modlitwy, gdzie należy się wyciszyć. Dla Japończyków pagoda jest symbolem mądrości i pokoju. Pagody w Japonii różnią się wysokością oraz materiałem wykorzystywanym do ich zbudowania, ale ich wspólną cechą jest nieparzysta liczba pięter. Budowane były zazwyczaj na planie sześciokąta, rzadziej na planie ośmiokąta. Każda kondygnacja ma inną symbolikę. W pagodach pięciopiętrowych każda kondygnacja symbolizuje jeden żywioł (ziemię, wodę, ogień, wiatr i niebo), natomiast w kondygnacjach siedmiopiętrowych kondygnacje oznaczają siedem skarbów buddyzmu. Wyznawcy buddyzmu wierzą, że pagoda zapewnia szczęście, chroni przed klęskami żywiołowymi oraz odgania pecha.
Pagoda Shwedagon – jedna z najpiękniejszych na świecie
Za jedną z najpiękniejszych pagód świata uznaje się pagodę Shwedagon w Rangunie, w Dolnej Birmie. Jaka jest jej historia? Jak głosi legenda, dwóch kupców Tapussa i Bhallika otrzymało osiem włosów Buddy. Niestety, dwa włosy zostały im skradzione, a kolejne dwa przekazali królowi Ajetta podczas wędrówki do swoich domów. Wtedy zjawił się król niebios, który zdecydował wraz z czterema duchami: Sule, Amyitha, Yawhani i Dakkhina, że konieczne jest zbudowanie świątyni, aby móc uchronić ten cenny podarek, który otrzymali kupcy. Świątynia stanęła na górze Shwedagon, a podczas ceremonii umieszczania szkatuły z włosami oraz szczątkami trzech buddów działy się rzeczy absolutnie niespotykane: chorzy odzyskiwali zdrowie, sparaliżowani zaczynali chodzić, Góra Meru zatrzęsła się, padał deszcz szlachetnych kamieni, a wszystkie drzewa w Himalajach zakwitły, aby niebawem wydać liczne owoce. Pagoda Shwedagon w Rangunie była wielokrotnie przebudowywana. Dla wyznawców buddyzmu jest to miejsce niezwykle ważne, ponieważ znajdują się tam relikwie Buddy Gautama.
Zobacz także:
- Buddystka: Buddyzm nie jest nakazem
- Japoński mnich zdradza sposób na spokojne życie. "Będzie nam dużo lżej"
- Lama Ole: "Dzięki buddyzmowi można lepiej umrzeć"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Thatree Thitivongvaroon/Getty Images