Jak mówią jej pasjonaci, szermierka to sport, który warto zrozumieć. Uprawiana jest w trzech kategoriach – szabla, szpada i floret. Dodatkowo konkurencje różnią się liczbą trafień przeciwnika, polem walki, zasadami sędziowania i wyglądem broni. Najbardziej popularną formą jest szermierka sportowa. Na przestrzeni lat rozwoju tej dziedziny wielu teoretyków próbowało w różny sposób klasyfikować szermierkę, m.in. biorąc pod uwagę jej nurt, rodzaj broni, motywację. Obok szermierki sportowej najczęściej wymieniane są szermierka historyczna (przybierająca formę sceniczno-pokazową) i rekreacyjna, uprawiana głównie przez amatorów traktujących ten sport jako formę aktywności i rozwój duchowy. Szermierka wywodzi się z warstw elity żyjącej w XIX wieku i tak do dzisiaj postrzegany jest przez szermierzy, zarówno zawodowych, jak i amatorów.
>>> Zobacz także:
- Snooker – zasady gry dla początkujących
- Rower czy bieganie? Który ze sportów jest lepszy na odchudzanie?
- Trening TRX – każdy może poczuć się jak komandos
Strój do szermierki
Strój do szermierki dla dzieci, jak i dla dorosłych wykonany jest z włókna nylonowego lub bawełny. Ubiór najwyższej klasy, po który sięgają zawodowcy, ma w swoim składzie kevlar – włókna sztuczne cechujące się wysoką odpornością na rozciąganie i rozerwanie.
Na strój szermierza składają się:
- bluza – w kroju przypominająca body, z usztywnianym wysokim kołnierzem chroniącym szyję zawodnika przez wślizgnięciem się broni pod maskę,
- plastron – ochraniacz na klatkę piersiową,
- kamizelka elektryczna – zakładana we florecie i szabli, wyznacza ważne pole trafienia,
- spodnie – z wysokim stanem i kończące się tuż za kolanem,
- rękawica – z długim mankietem, który pełni rolę dodatkowego ochraniacza,
- maska do szermierki – z długim kołnierzem chroniącym szyję i kratą zakrywającą twarz; maska dopuszczona do walki musi spełniać wymogi FIE,
- skarpety – sięgające minimum do kolan,
- buty do szermierki – płaskie, ze wbudowanymi ochraniaczami, specjalnie produkowane do uprawiania tej dyscypliny,
- dodatkowe ochraniacze – np. na klatkę piersiową w przypadku kobiet.
Nauka szermierki i jej rodzaje
W szermierce sportowej wyróżnia się trzy konkurencje, które różnią się od siebie techniką walki, wyglądem broni i ważnym polem trafienia:
- szpada – zawodnicy walczą bronią kolną, a trafienia zadawane są poprzez pchnięcia. Punktowane są uderzenia, w których koniec broni (punta) umieszczony został w ważnym polu trafienia. W przypadku szpady jest nim całe ciało. Wszystkie zadane prawidłowe ciosy są równo punktowane. Konkurencja ta prowadzona jest w duchu prawdziwej walki pojedynkowej i jest najchętniej wybierana wśród młodych adeptów;
- szabla – zawodnicy walczą bronią sieczno-kolną, którą zadaje się przeciwnikowi cięcia, rzadziej pchnięcia. Ważnym polem trafienia jest powierzchnia od pasa w górę. Kategoria ta zakłada tzw. konwencję, czyli pierwszeństwo niektórych trafień i akcji nad innymi. Zasady te określają również techniki poruszania się zawodników po macie, np. natarcie na przeciwnika ma pierwszeństwo przed przeciwnatarciem, a linia ma pierwszeństwo przed natarciem;
- floret – zawodnicy walczą, używając broni kolnej, a trafienia zadawane są poprzez technikę pchnięcia. Ważnym polem trafienia jest powierzchnia całego tułowia wraz z podbrzuszem. Floret zakazuje trafień w ręce, nogi i głowę. Walka punktowana jest na podstawie przyjętej konwencji pierwszeństwa, według której ustalana jest wyższość poszczególnych akcji.
Technika szermierki to zbiór zasad określających postawę szermierza, działania i podstawową pracę jego nóg:
- kroki w przód i w tył,
- wypad,
- sunięcie (krok + wypad),
- odskok i doskok,
- rzut szermierczy.
Kategorie szermierzy
Odbywające się na całym świecie zawody szermierki sportowej odgrywa się w różnych kategoriach. Ich podział ustalany jest ze względu na płeć, wiek i sprawność zawodników. Podstawowym rozróżnieniem są rozgrywki kobiet i mężczyzn, które zawsze prowadzone są osobno. Wiąże się to m.in. z historią walki – kobiety głównie sięgały po floret (broń lekką), natomiast mężczyźni chętniej wybierali szpadę i szablę. Kobiety również później zadebiutowały na igrzyskach olimpijskich. W 1924 roku wprowadzono kategorię floret, w 1996 roku kobiecą szpadę, natomiast konkurencja szabli kobiet pojawiła się na igrzyskach dopiero w 2004 roku.
Poza podstawowym podziałem na płeć wyróżnia się ponadto kategorie:
- zuchy (do 10 lat),
- dzieci (do 13 lat),
- młodziki (do 15 lat),
- kadeci (do 17 lat),
- juniorzy (do 20 lat),
- młodzieżowcy (do 23 lat),
- seniorzy (powyżej 23. roku życia, tzw. kategoria open).
Osobny podział prowadzony jest dla zawodników niepełnosprawnych. Szermierka na wózkach inwalidzkich jest dość popularną dziedziną sportową zarządzaną przez Międzynarodową Federację Sportów na Wózkach. Dyscyplina ta została również w 1960 roku włączona do programu paraolimpiady. Zawodnicy walczący na wózkach prócz kategorii wiekowej dzieleni są również ze względu na rodzaj niepełnosprawności:
- kategoria A – sportowiec z niedowładem nóg lub z amputowanymi kończynami dolnymi,
- kategoria B – sportowiec z uszkodzonym rdzeniem kręgowym, z lekkim niedowładem nóg i rąk,
- kategoria C – sportowiec z całkowitym niedowładem rąk i nóg.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN