- Środki dopingujące i ich wpływ na organizm
- Środki dopingujące a zdrowie człowieka
- Legalne środki dopingujące
- Działanie sterydów na kobiety
Zobacz też: Piramida długowieczności - czyli jak żyć 120 lat?
Środki dopingujące zostały podzielone na legalne i nielegalne. O ich przynależności do danej grupy decyduje Światowa Agencja Antydopingowa, która każdego roku publikuje listę środków zakazanych. Niektóre substancje zakazane są jedynie w konkretnych dyscyplinach sportowych. Środki dopingujące dzieli się na: sterydy anaboliczne, hormony, leki, stymulanty. Występuje też doping genetyczny i polegający np. na przetaczaniu krwi. Głównymi skutkami przyjmowania dopingu są: wzrost siły i wytrzymałości, zwiększenie ogólnej sprawności, wydolności oddechowej, odporności na ból.
Środki dopingujące i ich wpływ na organizm
Środki dopingujące w przeważającej ilości są zakazane, jednak ich użycie przez sportowców jest wciąż dość częste. Najczęściej stosowany jest doping farmakologiczny, a jego pierwszą kategorią są sterydy anaboliczne, czyli grupa związków chemicznych, której zadaniem jest przyspieszenie wzrostu tkanki mięśniowej. Skutkami zażywania sterydów jest zwiększenie efektywności układu mięśniowego, jego masy, siły i wytrzymałości. Efektem jest poprawa muskulatury i ogólnej kondycji fizycznej. Anaboliki najczęściej stosowane są w kulturystyce, chociaż to właśnie substancje tego typu zaliczane są do najbardziej niebezpiecznych w skutkach.
Jaki wpływ na organizm mają sterydy?
- Mogą one zaburzać gospodarkę hormonalną, co przekłada się na kłopoty z popędem seksualnym.
- Mężczyźni przyjmujący w nadmiarze sterydy często cierpią z powodu ginekomastii, kobiety zaś skarżą się na nadmierne owłosienie.
- Anaboliki przyczyniają się do rozwoju trądziku i przyspieszenia procesów starzenia.
- Kolejnym rodzajem środków dopingujących są hormony przyjmowane w formie leków. Ich podstawowym działaniem jest poprawa wydolności oddechowej, odporności na ból i zmęczenie.
- Nadużywanie hormonów może przyczynić się do rozwoju zakrzepicy lub zatoru płuc. Preparaty te powodują także wahania nastroju, prowadzą do nadciśnienia, przerostu narządów wewnętrznych.
Sportowcy stosują również leki tradycyjnie przyjmowane w przebiegu astmy, cukrzycy czy wahań hormonalnych.
Do listy środków dopingujących zaliczane są stymulanty, które pobudzają układ nerwowy, co powoduje zwiększenie akcji serca i poprawę funkcjonowania mózgu. Osoby sięgające po stymulanty stają się odporne na zmęczenie, szybko reagują, są gotowe do działania.
Legalne środki dopingujące to np. kofeina, która w 2005 roku została wykreślona z listy preparatów zakazanych. Kofeina również wydłuża czas pracy mięśni, zwiększa napięcie mięśni, pojemność oddechową, pomaga zmniejszyć uczucie zmęczenia.
Działanie sterydów na kobiety
Kobiety, które przyjmują sterydy, mogą mieć wiele problemów, np.:
- trądzik,
- zmiana głosu,
- brak miesiączki,
- zaburzenia hormonalne,
- bezpłodność - blokada przysadki produkującej hormony może być trwała i problemy z zajściem w ciążę nieodwracalne.
Więcej:
Środki dopingujące a zdrowie człowieka
Doping pobudza komórki mózgowe, co ma przynieść rezultaty w postaci wyeliminowania uczucia zmęczenia, zwiększenia progu bólu oraz wzmocnienia wytrzymałości na wysiłek fizyczny. Jednak poza pożądanymi przez sportowca skutkami środki dopingujące mają dalekosiężny, negatywny wpływ na organizm.
Możliwe skutki uboczne długotrwałego stosowania dopingu to:
- wybuchowość,
- wzrost agresji,
- pobudzenie,
- bezsenność,
- padaczka.
Lekarze wspominają również, iż możliwe jest wystąpienie stanów bliskich psychozie, zespołów maniakalnych i urojeń. Wymienione objaw uzupełniają ogólnoustrojowe schorzenia, takie jak przerost mięśnia sercowego, uszkodzenia wątroby, a także problemy z nerkami. Szczególnie niebezpieczne jest stosowanie dopingu przez chłopców w okresie dojrzewania, ponieważ może u nich dojść nawet do zahamowania wzrostu kości. Omawiając problem środków dopingujących i ich wpływu na organizm, należy zwrócić uwagę, że skutki są bardzo poważne i długotrwałe, a efekty spektakularne, ale krótkotrwałe.
Legalne środki dopingujące
Doping kojarzy się zazwyczaj z nielegalnym podawaniem preparatów, przetaczaniem krwi i innymi czynnościami, które mają zwiększyć wydolność organizmu i pomóc sportowcowi w osiągnięciu jak najlepszych wyników. Istnieje jednak kilka naturalnych metod, które pomagają poprawić kondycję oraz wyniki sportowe. Legalne środki dopingujące to np. niektóre zioła lub kofeina, która swego czasu widniała na liście substancji niedozwolonych. Środkiem dopingującym dla kolarzy mogą być zioła, takie jak cytryniec chiński i święta bazylia. Wśród tych substancji znajdują się tzw. adaptogeny, które pomagają organizmowi przystosować się do niekorzystnych warunków, zmęczenia, dużego wysiłku. Zioła można przyjmować w postaci kapsułek lub suszu, z którego przyrządza się napar. Sportowcy, którzy sięgną po kofeinę, mogą wybrać czarną kawę, czarną i zieloną herbatę, kakao, gorzką czekoladę oraz coca-colę. W niektórych krajach prawo antydopingowe działa inaczej, dlatego niektóre substancje mogą być legalne, a inne nie.