Wyróżnia się kilkanaście fetyszów lub zaburzeń preferencji seksualnych. Zaburzenia preferencji seksualnych są nieprawidłowością, w przebiegu której podniecenie i satysfakcja seksualna osiągane są tylko wtedy, gdy wystąpi specyficzny bodziec, obiekt lub rytuał. Znacząco utrudniają codzienne funkcjonowanie społeczne. Nawracające zachowania seksualne i silne fantazje obejmują na przykład poniżanie i cierpienie. Mowa wtedy o zaburzeniu seksualnym jakim jest masochizm .
Masochizm seksualny
Masochizm to zaburzenie, w którym odczuwanie silnego podniecenia jest spowodowane byciem poniżanym, upokorzonym, bitym i skrępowanym lub innym zachowaniem partnera, które sprawia fizyczny lub psychiczny ból. Z masochizmem ściśle wiąże się uzależnienie od partnera oraz chęć i zgoda na utratę wolności osobistej. Masochizm to same fantazje o bólu podczas aktu seksualnego lub wdrażanie tych fantazji w rzeczywistość podczas zbliżenia seksualnego. Jednym z elementów masochizmu seksualnego jest asfiksja, czyli niebezpieczne zaburzenie seksualne polegające na duszeniu partnera rękami, sznurem lub plastikową torebką.
Termin masochizm pochodzi od nazwiska powieściopisarza Leopolda Sachera-Masocha. W jego powieściach kobiety często były poniżane przez swoich partnerów. Termin masochizm do literatury psychiatrycznej został wprowadzony przez austriackiego psychiatrę w XIX wieku.
Zbigniew Lew-Starowicz opisał pięć poziomów masochizmu :
1. Podporządkowanie się partnerowi związane z poniżeniem i samoponiżeniem oraz rezygnacją z zaspokajania własnych potrzeb.
2. Potrzeby masochistyczne ograniczone jedynie do fantazji erotycznych, służących masturbacji.
3. Realizowanie potrzeb masochistycznych poza związkiem.
4. Podświadome prowokowanie partnera do agresji, niezadowolenia i krytykowania, prowadzące często do kłótni i awantur.
5. Prowokowanie partnera do zachowywania się sadystycznie podczas stosunków seksualnych, aby poczuć ból i upokorzenie. Często nie musi przejawiać się to w samym biciu, ale może to być urolagnia lub koprolagnia.
Masochizm, jak większość zaburzeń preferencji seksualnych, częściej pojawia się u mężczyzn niż u kobiet. Zazwyczaj ujawnia się w wieku 18–19 lat, a jego nasilenie zmniejsza się w miarę upływu lat.
Masochizm – przyczyny
Przyczyny masochizmu , jak większości zaburzeń preferencji seksualnych, nie są do końca poznane i wyjaśnione. Doszukuje się ich w etapie dzieciństwa i dojrzewania, gdy wystąpiły: niskie poczucie własnej wartości, odczuwanie przyjemności z bycia karanym przez rodziców, osłabiona więź z matką, poczucie winy z niespełnienia oczekiwań rodziców lub zaburzenia identyfikacji z własną płcią.
Nie wykazano wpływu czynników biologicznych, które mogłyby odpowiadać za rozwój masochizmu u ludzi. Jednak obecnie trwają badania dotyczące neurofizjologicznych predyspozycji do zmniejszenia zahamowań.
Masochizm psychiczny i emocjonalny
Masochizm zaczął wykraczać poza sferę jedynie seksualną. Pojawiło się pojęcie masochizmu psychicznego lub emocjonalnego, który można zaliczyć do zaburzeń osobowości. Na masochizm psychiczny cierpią osoby, które świadomie lub podświadomie prowokują i dążą do sytuacji, w których doznają cierpienia psychicznego: upokorzenia, poniżenia, agresji słownej, krytyki, pozbawienia wolności poprzez podporządkowanie się partnerowi i psychiczne uzależnienie od niego. Osoby, których dotyczy masochizm emocjonalny, są uznawane przez otoczenie za osoby użalające się nad sobą, zadręczające innych swoimi problemami, zmagające się ze stanami depresyjnymi.
Masochizm – leczenie
Leczenie masochizmu nie jest łatwe, ponieważ osoby na niego cierpiące często nie przyznają się i nie uważają go za zaburzenie. Jeżeli masochizm nie jest urozmaiceniem sfery seksualnej dla obojga partnerów, należy skonsultować się z psychoterapeutą lub seksuologiem, który pomoże w leczeniu masochizmu. Polega ono na stosowaniu terapii jak w przypadku pozostałych zaburzeń preferencji seksualnych.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN