Jak poznać, czy to maślak żółty? Opis w atlasie grzybów na pewno będzie zwracał uwagę na kolor – piękny odcień żółtego z pomarańczowymi i brązowymi tonami. Warto także wiedzieć, że wierzch kapelusza pokrywa charakterystyczna śluzowata substancja, która niegdyś była używana jako naturalny smar do kół wozów.
Maślak żółty. Czy jest trujący?
Spieszymy uspokoić każdego, kto zastanawia się, czy maślak żółty jest jadalny, czy może jednak trujący. Otóż jest całkowicie jadalny, a do tego bardzo smaczny, dlatego można go bezpiecznie spożywać. Dotyczy to również wszystkich innych maślaków – zwyczajnego, czerwonego, szarego, błotnego, sitarza, pstrego i kilku innych. Nie ma też grzybów łudząco do nich podobnych, dlatego mogą je śmiało zrywać również niedoświadczeni amatorzy grzybobrania. Są świetne dla początkujących, podobnie jak inne grzyby rurkowe (wśród tej grupy nie ma śmiertelnie trujących gatunków, w przeciwieństwie do grzybów blaszkowych).
Maślak żółty może być mylony jedynie z innymi gatunkami tego rodzaju, na przykład maślakiem żółtawym ( Suills nueschii ), który ma bladoszare pory i błękitniejący miąższ. Występuje również pod modrzewiami, ale i sosnami. Bez obaw – jest jadalny i równie smaczny, choć o wiele rzadszy.
Zobacz wideo: Czas na grzybobranie! Ciekawe fakty ze świata grzybów
Maślak modrzewiowy – występowanie
Maślak żółty (Suillus grevillei ) to grzyb występujący w lasach iglastych i mieszanych, w których rosną modrzewie. Inna nazwa – maślak modrzewiowy – wzięła się od miejsca jego występowania . Grzyb żyje bowiem w mikoryzie z różnymi gatunkami modrzewi: europejskim, polskim, syberyjskim, japońskim i eurojapońskim. Dlatego jeśli jesienią natrafisz w lesie na te drzewa, koniecznie zajrzyj, czy nie kryją się pod nimi smakowite grzyby. Maślaki modrzewiowe, podobnie jak inne gatunki z rodzaju Suillus , można znaleźć w całym kraju. W Europie występuje ponad 20 gatunków maślaków, natomiast w Polsce kilkanaście z nich.
Kiedy szukać w lesie maślaka żółtego? Na grzybobranie warto wybrać się między czerwcem a październikiem – to wtedy pojawiają się owocniki. Występują zazwyczaj w skupiskach, czasem też pojedynczo. Maślak żółty jest dość rzadki – o wiele łatwiej natrafić na bardziej popularnego na naszym terenie maślaka zwyczajnego.
Maślak żółty – opis
Kapelusz maślaka żółtego może mieć od 4 do 15 cm średnicy. Młode osobniki mają kształt półkulisty, z czasem stają się bardziej spłaszczone, poduchowate. Wyróżniają się ciepłym, pomarańczowobrązowym odcieniem żółtego. Skórka jest gładka, matowa w czasie suszy, a podczas deszczu pokrywa się lepką, śluzowatą substancją.
Gdy zajrzymy pod kapelusz, ukażą się pory (zakończenia rurek) w kolorze żółtym u młodych osobników i oliwkowym u tych starszych. Po uciśnięciu lub uszkodzeniu odbarwiają się na kolor różowawo-brązowy. Rurki młodych maślaków mogą być przykryte żółtą osłoną, która na późniejszym etapie wzrostu tworzy charakterystyczne białawe lub żółtawe zgrubienie na trzonie (tak zwany pierścień).
Sam trzon może osiągnąć długość od 4 do około 12 cm i grubość 1,5-2,5 cm, ma równy, cylindryczny kształt. Nad pierścieniem jest żółtozłoty lub żółtopomarańczowy, a poniżej żółtobrązowy, z widocznymi podłużnymi włóknami.
Kiedy omawiany jest maślak żółty, opis musi zawierać również charakterystykę miąższu. W kapeluszu i trzonie ma on kolor cytrynowożółty u osobników młodych i bledszy, żółtobiały u okazów dorosłych. W reakcji na uszkodzenie zabarwia się na brązowawo lub różowofioletowo. Miąższ w kapeluszu jest miękki i soczysty, natomiast w trzonie bardziej włóknisty. Zarówno smak, jak i zapach jest łagodny i przyjemny.
Maślaki modrzewiowe – jak przygotować je do spożycia?
Choć maślaki są popularnym i dozwolonym do sprzedaży w Polsce gatunkiem grzybów, nie cieszą się tak dużą popularnością, jak mogłoby się wydawać. Nie chodzi tu wcale o smak (który jest naprawdę doskonały), ale o trudność przygotowania ich do spożycia i zachowanie miąższu.
Aby uzyskać najlepszy smak, skórkę maślaków należy usunąć. Nie jest to łatwe, z uwagi na fakt, że pęcznieje pod wpływem wody i pojawia się na niej charakterystyczny śluz – nawet na osobnikach, które podczas zrywania miały całkiem suchą skórkę. W warunkach, kiedy wszystko się lepi, naprawdę trudno tę skórkę usunąć. A może w ogóle nie trzeba jej obierać? Niestety, lepiej zapobiec zjedzeniu śluzu z maślaka, ponieważ może wywołać sensacje żołądkowe (nie jest trujący, lecz ciężkostrawny).
Istnieje jeden pomocny sposób na zdejmowanie skóry z maślaków – można moczyć je przez kilkanaście godzin w mocno osolonej wodzie (stosunek soli do wody powinien wynosić 1:10), a następnie porządnie przepłukać. Jest szansa, że pozbędziemy się w ten sposób niechcianego śluzu.
Chociaż obróbka maślaków może zająć sporo czasu i nerwów, wiele osób uważa, że wysiłek się opłaca. Nagrodą jest doskonały smak maślaków smażonych na maśle lub w śmietanowym sosie. Na pewno warto spróbować!
Zobacz też:
- Letni wysyp grzybów - gdzie ich szukać? Sprawdź, w którym województwie jest ich najwięcej
- Grzyby blaszkowe – charakterystyka oraz odmiany: jadalne, niejadalne i trujące
- Czy każda pieczarka nadaje się do jedzenia?
- Koźlarz białawy, inaczej kozak – jak można go przyrządzić
- Jak odróżnić prawdziwka od szatana – poznaj niezawodny sposób
Zobacz wideo: Dania z grzybami. Przepisy Zofii Leszczyńskiej-Niziołek