Koźlarz białawy, inaczej kozak – jak można go przyrządzić

Las drzewa
Fot. simonlong / Getty Images
Podczas wyprawy do lasu warto zajrzeć pod wybrane drzewa, na przykład brzozę. Dlaczego? Brzoza i koźlarz, grzyb jadalny, żyją w mikoryzie i bardzo często występują razem. Koźlarz białawy jest jednym z rzadziej pojawiających się w Polsce gatunków z tej grupy, choć znalezienie go nie jest niemożliwe.
  • Koźlarz białawy – charakterystyka
    • Koźlarz – grzyb jadalny, doskonały do wielu potraw
      • Koźlarz – suszenie

        Jeśli już uda się go wypatrzyć, a może nawet zebrać pokaźną liczbę okazów, pojawi się pytanie – jak przyrządzić te grzyby, by wydobyć wszystkie właściwości smakowe. Dobrze jest pomieszać je z innymi gatunkami grzybów, na przykład prawdziwkami czy podgrzybkami, choć równie dobrze w potrawie może być sam koźlarz. Przepisy i rady, jak suszyć kozaki, znajdziemy w tym artykule.

        Koźlarz białawy – charakterystyka

        Koźlarz białawy ( Leccinum holopus ) należy do rodziny borowikowatych. Jest jednym z kilkudziesięciu znanych gatunków koźlarzy ( Leccinum ), zwanych potocznie kozakami, które odróżniają się od siebie jedynie drobnymi cechami. Wszystkie są jadalne . Najpopularniejsze z nich to koźlarz babka ( Leccinum scabrum ) i koźlarz czerwony ( Leccinum aurantiacum ). Koźlarza białawego mamy szansę znaleźć w lasach liściastych i mieszanych – należy szukać pod brzozami. Warto jednak pamiętać, że jest to rzadki gatunek – łatwiej znaleźć chociażby prawdziwka.

        Koźlarz białawy wyróżnia się niewielkim kapeluszem o średnicy od 2 do 7 cm, w kolorze białym, z lekkim niebieskawym lub szarozielonym odcieniem. Początkowo jest półkulisty, potem wypukły, aż do kształtu poduszkowego. Pod kapeluszem znajdują się drobne, okrągłe pory. Najpierw białawe, z wiekiem stają się lekko szare lub zielonkawe. Po przecięciu kapelusza ukazuje się białawy, miękki miąższ. Jeśli to rzeczywiście koźlarz jadalny , jego trzon będzie miał kształt smukłego walca, lekko zwężającego się ku górze. Początkowo biały, z wiekiem pokrywa się jasnobrązowymi kosmkami, przypominającymi zadziorki. Może mieć do 20 cm. Wysyp zarodników jest jasnobrązowy.

        Koźlarz – grzyb jadalny, doskonały do wielu potraw

        Charakterystyczne łuskowate trzonki koźlarzy sprawiają, że trudno pomylić je z innymi grzybami. Wszystkie są jadalne i bardzo smaczne – nadają się do smażenia, duszenia, gotowania, marynowania i suszenia. Spożywa się głównie kapelusze, jednak nie warto zrywać tych mocno dojrzałych, poduszkowatych, ponieważ chętnie rozwijają się w nich larwy.

        Koźlarz białawy, koźlarz czerwony, koźlarz babka – przepis na wszystkie gatunki z tej grupy będzie podobny. Poniżej dwie propozycje, dzięki którym wydobędziemy doskonały smak zebranych w lesie okazów.

        Koźlarze marynowane

        Grzyby oczyszczamy, kroimy na małe kawałki i zagotowujemy w lekko osolonej wodzie (kilka minut wystarczy). Następnie przekładamy do słoików i wrzucamy do każdego plaster cebuli, dwa liście laurowe, dwa ziarenka ziela angielskiego i dwa ziarenka pieprzu. Mieszamy wodę z octem w proporcji 3:1 i wsypujemy cukier i sól (około 2 łyżeczek cukru i ½ łyżeczki soli na słoik). Gorącą zalewę dodajemy do grzybów, zakręcamy słoiki i pasteryzujemy.

        Sos grzybowy z koźlarzy

        Aby wykonać smaczny sos z koźlarzy, potrzebujemy ich około pół kilograma. Świetnym pomysłem jest także wykorzystanie różnych grzybów – dobrze sprawdzą się prawdziwki lub podgrzybki. Najpierw oczyszczamy zebrane okazy i kroimy w drobną kostkę lub plasterki. Szatkujemy też jedną cebulę, średni por i ząbek czosnku. Warzywa smażymy na trzech łyżkach masła. Gdy cebula się zeszkli, dodajemy koźlarze. Dusimy jeszcze przez chwilę, po czym zalewamy szklanką wywaru warzywnego. Przyprawiamy solą i pieprzem, a na końcu zabielamy śmietanką – wystarczy pół szklanki śmietany 18%. Pyszny sos grzybowy z koźlarzy gotowy.

        Koźlarz – suszenie

        Jeśli chcemy ususzyć zebrane koźlarze i przechować je do zimy – możemy to zrobić. Wprawdzie koźlarz w procesie suszenia ciemnieje, jednak nie wpływa to negatywnie na jego walory smakowe. Do suszenia nadają się przede wszystkim kapelusze okazów średniej wielkości. Możemy suszyć je w całości lub pokroić w plastry o grubości jednego centymetra. Najlepiej nawlec takie plastry na sznurek i rozwiesić w słonecznym, przewiewnym miejscu. Możemy także rozłożyć je na papierze i suszyć na grzejniku, pamiętając o odwracaniu od czas do czasu.

        Dobrze ususzone grzyby powinny być lekko elastyczne. Przesuszone zaś będą twarde i łamliwe, a także trudne do ugotowania, nawet jeśli będzie trwało długo. Nie musimy ich jednak wyrzucać! Wystarczy, że zmielimy je na proszek (używając blendera lub młynka elektrycznego), a otrzymamy grzybową przyprawę do sosów. Taki susz należy przechowywać w drewnianych pojemnikach – koniecznie szczelnie zamkniętych, by zapobiec pochłanianiu wilgoci i atakowi szkodników (na przykład moli spożywczych).

        Cała grupa koźlarzy, w tym także koźlarz biały, świetnie nadaje się do gotowania, marynowania czy suszenia, dlatego warto wykorzystać te grzyby w swojej kuchni.

        Zobacz film: Grzyby w kuchni, źródło: Dzień Dobry TVN

        Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

        podziel się:

        Pozostałe wiadomości

        Jakub Tolak czeka na poważną operację. "Doszedłem do momentu, w którym trzeba podjąć decyzję"

        Jakub Tolak czeka na poważną operację. "Doszedłem do momentu, w którym trzeba podjąć decyzję"

        Księżna Kate przyłapana na zakupach. Jest nagranie

        Księżna Kate przyłapana na zakupach. Jest nagranie

        Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą. "Zaczęłyśmy z czystą kartą"

        Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą. "Zaczęłyśmy z czystą kartą"

        Mieszka z 50-letnim synem: "Nie chce od mamy odejść"

        Mieszka z 50-letnim synem: "Nie chce od mamy odejść"

        Czy można wydłużyć działanie botoksu? Posłuchaj, co na ten temat mówi specjalista

        Czy można wydłużyć działanie botoksu? Posłuchaj, co na ten temat mówi specjalista

        Jak wychować dzieci w dobie ekranów? "Uważajmy, żeby nie przesadzić"

        Jak wychować dzieci w dobie ekranów? "Uważajmy, żeby nie przesadzić"

        Niepokojący stan psychiczny nastolatków. Dove i MŁODE GŁOWY łączą siły
        Materiał promocyjny

        Niepokojący stan psychiczny nastolatków. Dove i MŁODE GŁOWY łączą siły

        Iga Świątek spotkała się z gwiazdą filmu "Diuna"

        Iga Świątek spotkała się z gwiazdą filmu "Diuna"

        Jaśminowy, brązowy czy biały? Ryż na wiele pysznych sposobów według Grzegorza Zawieruchy
        Materiał promocyjny

        Jaśminowy, brązowy czy biały? Ryż na wiele pysznych sposobów według Grzegorza Zawieruchy

        Marcin Prokop założył alkogogle i przeszedł test

        Marcin Prokop założył alkogogle i przeszedł test

        Manicure Hailey Bieber to hit tej wiosny

        Manicure Hailey Bieber to hit tej wiosny

        Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

        Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

        Królowa kuchni staropolskiej w nowej odsłonie. Poznaj przepisy Darii Ładochy na dania z perliczką
        Materiał promocyjny

        Królowa kuchni staropolskiej w nowej odsłonie. Poznaj przepisy Darii Ładochy na dania z perliczką

        Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

        Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

        Zielone miejsca pracy czekają na górników. "Kwalifikacje są bardzo podobne"
        Materiał promocyjny

        Zielone miejsca pracy czekają na górników. "Kwalifikacje są bardzo podobne"

        "Sposób na wnętrze". Kasia Jaroszyńska i eksperci z Leroy Merlin spełnili marzenie 7-letniej Rozalii
        Materiał promocyjny

        "Sposób na wnętrze". Kasia Jaroszyńska i eksperci z Leroy Merlin spełnili marzenie 7-letniej Rozalii

        Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

        Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

        Wielkanoc z nutką nowoczesności. Przepisy Mariety Mareckiej na nietuzinkowe dania świąteczne
        Materiał promocyjny

        Wielkanoc z nutką nowoczesności. Przepisy Mariety Mareckiej na nietuzinkowe dania świąteczne

        Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

        Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

        Samotność osób starszych. Jak wspierać na co dzień seniorów?
        Materiał promocyjny

        Samotność osób starszych. Jak wspierać na co dzień seniorów?

        Toksyczna odzież - jakich materiałów unikać? "Po jakimś czasie dowiadujemy się, że mamy nowotwór"

        Toksyczna odzież - jakich materiałów unikać? "Po jakimś czasie dowiadujemy się, że mamy nowotwór"

        Ruszyła 8. edycja konkursu POLSKI PACJENT W AVÈNE. Do wygrania wyjazd do Centrum Hydroterapii w Avène we Francji oraz emolienty XERACALM A.D
        Materiał promocyjny

        Ruszyła 8. edycja konkursu POLSKI PACJENT W AVÈNE. Do wygrania wyjazd do Centrum Hydroterapii w Avène we Francji oraz emolienty XERACALM A.D

        Piotr Adamczyk wspiera żonę w przewlekłej chorobie

        Piotr Adamczyk wspiera żonę w przewlekłej chorobie

        Wyniki najnowszego rankingu najsmaczniejszych deserów. Polskie ciasto na pierwszym miejscu

        Wyniki najnowszego rankingu najsmaczniejszych deserów. Polskie ciasto na pierwszym miejscu

        Alkohol przyczynia się do występowania aż 200 chorób. Jakich?

        Alkohol przyczynia się do występowania aż 200 chorób. Jakich?

        Domowy street food, czyli kulinarna podróż bez biletu. Poznaj przepisy Szymona Czerwińskiego
        Materiał promocyjny

        Domowy street food, czyli kulinarna podróż bez biletu. Poznaj przepisy Szymona Czerwińskiego

        27-letnia Ola miała najpoważniejszy rodzaj udaru

        27-letnia Ola miała najpoważniejszy rodzaj udaru

        Książę William zażartował z Kate. Przesadził?

        Książę William zażartował z Kate. Przesadził?

        Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

        Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

        Jakie są właściwości błękitnych kamieni? Poznaj moc szafiru, turkusu i apatytu

        Jakie są właściwości błękitnych kamieni? Poznaj moc szafiru, turkusu i apatytu

        Pamiętacie Manię z "Przepisu na życie"? Wiemy, czym się teraz zajmuje

        Pamiętacie Manię z "Przepisu na życie"? Wiemy, czym się teraz zajmuje

        9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

        9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

        Tego badania boją się Polacy. Nie wykonał go m.in. tata Marcina Mellera: "Zmarł po 3,5 roku"

        Tego badania boją się Polacy. Nie wykonał go m.in. tata Marcina Mellera: "Zmarł po 3,5 roku"

        E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
        Materiał promocyjny

        E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

        "Mam tysiaka. Zbieram na Lambo". Wyznania dzieci o pieniądzach bawią do łez

        "Mam tysiaka. Zbieram na Lambo". Wyznania dzieci o pieniądzach bawią do łez

        Po przeszczepie serca zostały matkami. "Chciałam spełnić to marzenie"

        Po przeszczepie serca zostały matkami. "Chciałam spełnić to marzenie"

        Pierwszy partner zdradził ją z jej przyjaciółką, kolejny z prostytutką. Czy mu wybaczyła?

        Pierwszy partner zdradził ją z jej przyjaciółką, kolejny z prostytutką. Czy mu wybaczyła?

        Zdrowe stopy na wiosnę i nie tylko. Podolog o codziennej pielęgnacji

        Zdrowe stopy na wiosnę i nie tylko. Podolog o codziennej pielęgnacji

        "Back to school. Prawdziwy egzamin". TTV wysyła rodziców z powrotem do szkoły

        "Back to school. Prawdziwy egzamin". TTV wysyła rodziców z powrotem do szkoły

        Wiosenne nowości. Czego mogą spodziewać się widzowie Dzień Dobry TVN? "Mamy akcje specjalne"

        Wiosenne nowości. Czego mogą spodziewać się widzowie Dzień Dobry TVN? "Mamy akcje specjalne"

        Stawiasz problemy innych ponad swoje? To może być ważny sygnał. "Nieświadome pragnienie"

        Stawiasz problemy innych ponad swoje? To może być ważny sygnał. "Nieświadome pragnienie"

        Ile kosztuje m2 mieszkania w bloku z wielkiej płyty? Kwota zwala z nóg

        Ile kosztuje m2 mieszkania w bloku z wielkiej płyty? Kwota zwala z nóg

        #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

        #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas