Czy to prawda, że grzyby gąbczaste nie są trujące? Czy wszystkie blaszkowe grzyby są niejadalne? Czy można się zatruć jadalnymi grzybami? Czy grzyby niejadalne są niebezpieczne dla życia?
- Grzyby jadalne i niejadalne w Polsce
- Grzyby jadalne i trujące w Polsce
- Nazwy grzybów jadalnych
- Grzyby jadalne blaszkowe
- Nietypowe grzyby jadalne
- Grzyby jadalne i trujące podobne do siebie
- Jak odróżnić grzyby jadalne od trujących?
- Jak sprawdzić czy grzyb jest jadalny?
- Czy wszystkie grzyby z gąbką są jadalne?
Grzyby jadalne i niejadalne w Polsce
Jadalne grzyby możemy jeść, jeśli nie mamy przeciwwskazań zdrowotnych, ale musimy pamiętać, że wymagają one obróbki termicznej. Jeśli odpowiednio ich nie przyrządzimy, czeka nas zatrucie grzybami jadalnymi – niektóre są zbyt ciężkostrawne, inne uchodzą za niejadalne, jeśli nie będzie się ich gotowało i nie wyleje się wody. Wyjątkiem są pieczarki i gołąbki, które można jeść na surowo. Większość grzybów jadalnych rośnie w tylko stanie dzikim. Uprawia się głównie pieczarki i boczniaki.
Jeżeli chodzi o grzyby niejadalne, to mają nieprzyjemny smak lub zapach, są zbyt twarde lub ciężkostrawne, aby je jeść. Jako niejadalne klasyfikuje się także bardzo małe odmiany grzybów, ale nie wiadomo, czy nie są trujące.
Zarówno grzyby jadalne, jak i niejadalne mogą wywołać problemy żołądkowe. Nie będzie to jednak potencjalnie śmiertelne zatrucie grzybami, tak jak w przypadku grzybów trujących.
Grzyby jadalne i trujące w Polsce
Trujące grzyby mają różny poziom szkodliwości. Te najbardziej niebezpieczne mogą doprowadzić do śmierci, gdyż uszkadzają wątrobę i inne narządy wewnętrzne. Grzyby trujące i jadalne niestety często są do siebie podobne.
Nazwy grzybów jadalnych
Najpopularniejsze grzyby jadalne w Polsce to:
· borowik – grzyb jadalny;
· podgrzybek zajączek – grzyb jadalny, według najnowszych badań jest to rodzaj borowika;
· kozak – grzyb jadalny o nazwach: koźlarz, huba podbrzeźniak, babka;
· borowik ponury, grzyb siniak – grzyb jadalny, który po dotknięciu sinieje, nie należy go spożywać z alkoholem, na surowo jest trujący.
Zobacz też: Borowik ceglastopory
Grzyby jadalne blaszkowe występujące w Polsce to:
· kurka – smaczny, żółty grzyb jadalny;
· pieczarka – blaszkowy grzyb jadalny;
· kołpaki – grzyby jadalne, ich oficjalna nazwa brzmi płachetki zwyczajne;
· gąska zielonka – grzyb jadalny o nazwach: bedłka zielonka, prośnianka, gąska żółta;
· mleczaj rydz – grzyb jadalny z pomarańczowym mleczkiem, zieleniejący po uszkodzeniu;
· czubajka kania – grzyb jadalny o nazwach: bedłka wyniosła, stroszka strzelista, parasolowiec, czubaj;
· gąsówka fioletowawa – fioletowy grzyb jadalny, który nadaje się do jedzenia dopiero po obróbce, wykorzystywany najczęściej do marynowania.
Zobacz też: Czy każda pieczarka nadaje się do jedzenia?
Nietypowe grzyby jadalne , które znajdziemy w polskich lasach:
· gołąbki zielonawe – grzyby jadalne w kolorze zielonym, bardzo smaczne;
· opieńka miodowa – grzyb jadalny występujący na pniach drzew, w grupach często pozrastanych trzonami, opieńki to dziwne grzyby jadalne, ponieważ... świecą w ciemnościach;
· siedzuń sosnowy – mało znany grzyb jadalny pod ochroną, rośnie na drzewach i ma kształt gąbki.
Grzyby jadalne i trujące podobne do siebie
Grzyby jadalne i trujące podobne do jadalnych:
· czubajka kania (jadalna) i muchomor sromotnikowy (śmiertelnie trujący) – kapelusz czubajki ma na środku wypukłość i łatwo go oderwać od trzonu;
· kurka (grzyb jadalny) i lisówka pomarańczowa (grzyb trujący) – pomarańczowe grzyby z blaszkami, kurki są niższe i mają grubsze blaszki;
· pieczarka (jadalna) i muchomor jadowity (trujący) – blaszki pieczarki brązowieją, u muchomora pozostają białe;
· borowik szlachetny (jadalny) i goryczak żółciowy (grzyb niejadalny) – brązowy kapelusz goryczaka nie jest śliski, a pokryty meszkiem, a trzon jest pokryty charakterystyczną, wypukłą brązową siateczką;
· babka (grzyb jadalny) i goryczak żółciowy (grzyb niejadalny).
Zobacz też: Jadalne i trujące rodzaje grzybów gąsek
Jak odróżnić grzyby jadalne od trujących?
Aby uniknąć zatrucia grzybami:
· zbierajmy tylko takie grzyby, co do których mamy pewność, że są jadalne lub wybierajmy się na grzybobranie z doświadczonym grzybiarzem;
· pamiętajmy, że nie istnieje coś takiego, jak uniwersalna budowa grzyba jadalnego – każdy gatunek grzyba jest inny, a grzyby jadalne często mają trujące sobowtóry;
· nie kupujmy grzybów z niepewnego źródła;
· nie zbierajmy grzybów z blaszkami pod kapeluszem, jeśli nie mamy co do nich pewności – wśród nich można trafić na najbardziej trujące (grzyby z gąbką pod kapeluszami są jadalne lub niejadalne, ale nie trujące, co oznacza, że nie stanowią śmiertelnego zagrożenia, ale mogą wywołać problemy gastryczne);
· małe grzybki trudniej odróżnić od siebie, lepiej szukać dużych okazów, te niedojrzałe nie mają wszystkich cech, dzięki którym moglibyśmy odróżnić jadalne od niejadalnych i trujących;
· pamiętajmy, że toksyn zawartych w grzybach trujących nie zabija obróbka termiczna;
· poddawajmy grzyby obróbce – mrożenie, suszenie, marynowanie, gotowanie, smażenie – ułatwiają trawienie grzybów jadalnych;
· pamiętajmy, że suszonymi grzybami nie można się zatruć śmiertelnie – sromotników nie da się zasuszyć.
Jak sprawdzić czy grzyb jest jadalny? Dotykanie językiem nie jest sposobem na stwierdzenie, czy grzyb jest trujący. Trujące grzyby nie zawsze mają gorzki smak – tak naprawdę, to gorzkie są zwykle grzyby niejadalne (często nieszkodliwe), a te trujące (w tym trujące śmiertelnie) mają delikatny smak.
Zobacz też: Grzyby trujące podobne do jadalnych
Czy wszystkie grzyby z gąbką są jadalne? Nie, ale nie ma wśród nich grzybów trujących. Goryczak żółciowy ma gąbczasty spód kapelusza, ale to grzyb niejadalny ze względu na bardzo gorzki smak. Nawet odrobina zepsuje każdą potrawę.
Są też popularne i smaczne rodzaje grzybów jadalnych z blaszkami (lista powyżej).
Jeśli nie mamy pewności, czy w koszyku mamy grzyby jadalne – możemy zapytać o to w stacji sanitarno-epidemiologicznej.