Najważniejszym i podstawowym celem zapasów jest obalenie przeciwnika na matę. Żeby tego dokonać, stosuje się różne chwyty zapaśnicze . Zasady zapasów zależą od konkretnej dyscypliny – nieco inaczej wyglądają bowiem zapasy klasyczne , zapasy w stylu wolnym lub zapasy kobiet.
Historia zapasów – antycznej dyscypliny olimpijskiej
Trudno byłoby znaleźć dyscyplinę sportową o bogatszej tradycji od zapasów.
Zapasy to sport zaliczany do grupy kontaktowych sportów walki. Ich początki sięgają czasów starożytnych – zawody zapaśnicze organizowane były podczas greckich igrzysk olimpijskich . Stanowiły także bardzo istotny element kultury sportowej okresu hellenistycznego. Do dziś zresztą zachowało się wiele zabytków ceramicznych, na których podziwiać możemy walczących ze sobą zapaśników, a także antycznych źródeł literackich, zawierających wzmianki o tym szlachetnym sporcie. Pierwsze informacje o zapasach pochodzą już sprzed ok. 3000 lat p.n.e.
Współcześnie z tą dyscypliną najbardziej kojarzyć się mogą zapasy olimpijskie . Warto przypomnieć, że pierwsze po-antyczne igrzyska olimpijskie (letnie) odbyły się w Atenach w 1896 roku. Zapasy powróciły jako sport olimpijski w tym właśnie czasie. Na następnych igrzyskach, w Paryżu w 1900 roku, niestety zapasów zabrakło, lecz od 1904 były ponownie obecne.
Zapasy są bardzo popularnym sportem w Polsce. Początków polskich zapasów historycy doszukują się już nawet w średniowieczu. Wzrost zainteresowania zapasami miał miejsce przede wszystkim pod koniec XIX wieku wraz z powrotem igrzysk olimpijskich. W dwudziestoleciu międzywojennym zaczęły powstawać kluby i stowarzyszenia zapaśnicze.
Ciekawostką jest, że japońską odmianą zapasów jest sumo. Zasady sumo znacznie odbiegają jednak od zasad europejskich zapasów, niemniej jednak sport ten posiada w Japonii równie głębokie korzenie, co zapasy olimpijskie w Europie.
Rodzaje zapasów – klasyczne, wolne i zapasy kobiet
W zapasach wyróżniamy dwa główne rodzaje walki – klasyczne zapasy i zapasy w stylu wolnym . Różnice między nimi nie są jednak tak duże. W klasycznych zapasach sportowcy nie mogą dokonywać jakichkolwiek chwytów poniżej linii bioder przeciwnika. Zakazane jest obejmowanie i wykorzystywanie nóg. Za czyny te, w zależności od intensywności i charakteru, nakładane są punkty karne, na skutek których zawodnik może zostać zdyskwalifikowany. Zapasy wolne, czy też zapasy w stylu wolnym, w przeciwieństwie do odmiany klasycznej, pozwalają na chwytaniu przeciwnika za nogi, na używanie ich do wykonywania chwytów, a także na podstawienia nóg w celu obalenia przeciwnika na matę. Możemy także wyróżnić zapasy kobiet jako oddzielną dyscyplinę sportową, których zasady minimalnie się różnią (zabronione jest wykorzystywanie najbardziej niebezpiecznych chwytów, np. „podwójnego Nelsona”).
Zapasy – chwyty i zasady walki
Zapasy to sport, który ma wiele charakterystycznych elementów, na przestrzeni lat wykształcił też swoje tradycje. Znakami rozpoznawczymi zapasów są mata, zwykle okrągła, na której odbywają się zawody oraz kolor strojów rywalizujących ze sobą zapaśników – jeden ubrany jest na czerwono, a drugi na niebiesko.
Celem podstawowym zapasów jest obalenie przeciwnika na matę , kolokwialnie rzecz ujmując – „powalenie go na łopatki”. Uzyskane w ten sposób zwycięstwo określa się mianem „tuszy” i jest to najbardziej prestiżowy sposób odniesienia wygranej. By ją osiągnąć, zapaśnik musi przytrzymać rywala na macie w taki sposób, by ten przynajmniej przez jedną sekundę dotykał maty zapaśniczej obydwiema łopatkami. Najczęściej spotykane wśród profesjonalnych zapaśników są jednak zwycięstwa punktowe. Za wykonywanie określonych chwytów zapaśniczych przysługują punkty sędziowskie – 1, 2, 3 lub 5 punktów. Istnieje także tzw. tusz punktowy – dotyczy sytuacji, gdy w danej rundzie między zawodnikami wystąpiła różnica co najmniej sześciopunktowa.
Zapasy to sport bardzo dynamiczny, w którym każda sekunda się liczy. Świadczy to o tym zresztą krótki czas trwania rywalizacji – walka w zapasach składa się z dwóch rund trzyminutowych i jednej, trzydziestosekundowej przerwy między nimi (zapasy dla dzieci nie przekraczają zwykle dwóch dwuminutowych rund). W zapasach stanowczo zabronione jest stosowanie jakiekolwiek rodzaju dźwigni, chwytania za włosy, wykręcania palców czy duszenia. Liczy się szybkość, siła i instynkt sportowca.
Poranny trening judo z mistrzynią Europy! Zobacz wideo:
Zobacz także:
Rzut dyskiem – konkurencja ze starożytnej Grecji
"Ściana cieni" - film o Szerpach, ich niezwykłym życiu i wyprawie na świętą górę
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Digital Vision