Bezpieczniki samochodowe służą do ochrony instalacji elektrycznej w pojeździe. Bez sprawnych bezpieczników nie jest możliwe uruchomienie samochodu czy odpowiedni przepływ prądu. Bezpieczniki są więc kluczowym elementem, ale też najsłabszym ogniwem układu elektrycznego. Bezpiecznik ma wbudowany płaski pasek lub drut miedziany, który w przypadku przekroczenia zakładanego natężenia prądu ulega przerwaniu.
Bezpieczniki samochodowe - gdzie są umiejscowione?
Bezpieczniki samochodowe umiejscowione są w specjalnych skrzynkach, które w różnych modelach samochodów mogą znajdować się w innych miejscach. Najczęściej bezpieczniki znajdują się w dwóch położeniach: pod deską rozdzielczą (od strony pasażera lub po lewej stronie od sprzęgła) albo pod maską pojazdu. Skrzynka z bezpiecznikami chroniona jest pokrywką, która najczęściej mocowana jest na zatrzask. Aby ją otworzyć, wystarczy lekko podważyć pokrywę śrubokrętem. Co ważne, na wewnętrznej stronie pokrywki znajduje się schemat układu bezpieczników - najczęściej w postaci rysunku. Jest to niezwykle przydatne do zlokalizowania awarii. Bezpieczników w samochodzie jest bardzo wiele. Wynika to z tego, że każdy element musi być zabezpieczony oddzielnym bezpiecznikiem. Nie można tylko na jednym bezpieczniku samochodowym mieć np. świateł i innych istotnych podzespołów.
Bezpieczniki samochodowe - oznaczenia i kolory
Bezpiecznik samochodowe najczęściej posiadają kolorową, plastikową obudowę. Jej barwa zależy od tego do jakiego natężenia prądu w danym urządzeniu przeznaczone są bezpieczniki. Kolor zielony używany jest do największego natężenia - 30 amperów. Następny w kolejności jest bezpiecznik koloru białego (25 amperów), później żółty (20 amperów), niebieski (15 amperów), czerwony (10 amperów), brązowy (7,5 ampera) i wreszcie pomarańczowy (5 amperów). Jeśli chodzi o napięcia prądu, to wyróżniamy dwa rodzaje bezpieczników - 12 lub 36 V. O czym trzeba bezwzględnie pamiętać - nie wolno stosować bezpieczników o większym natężeniu prądu, gdzie powinno umieścić się bezpiecznik o mniejszym natężeniu. Niestosowanie się do tych zasad może doprowadzić do poważnej awarii układu elektrycznego, a nawet pożaru pojazdu. Są jednak sytuacje, kiedy pewne odstępstwo od tej zasady można zastosować. Jeżeli nie mamy odpowiedniego bezpiecznika do obsługi ważnego podzespołu w samochodzie, możemy wymontować bezpiecznik z innego, mniej istotnego urządzenia (np. oświetlenia wnętrza kabiny) i wstawić go w odpowiednie miejsce. Pamiętać jednak należy, że różnica natężenia nie może przekroczyć 5 amperów .
Przyczyny przepalenia bezpiecznika samochodowego
Po wymianie bezpiecznika należy sprawdzić, czy urządzenie działa poprawnie. Gdy nie ma pewności co do sprawności bezpiecznika, można to sprawdzić specjalnym miernikiem. Ważne jest też sprawdzenie powodu spalenia bezpiecznika. Może to być wadliwe działanie urządzeń zasilanych przez gniazdo zapalniczki albo zła izolacja przewodów. Wtedy wymiana bezpiecznika niewiele da - trzeba się udać do elektryka samochodowego, który usunie prawdziwą przyczynę awarii. Sprawdzenie czy bezpiecznik jest sprawny jest dosyć proste - wystarczy dobrze przyjrzeć się, czy drucik lub blaszka są w całości, czy też pęknięte.
Bezpieczniki samochodowe mini i inne rodzaje
Bezpiecznik samochodowe dzielimy na trzy główne grupy: normalne, mini i maxi. Dwa pierwsze rodzaje bezpieczników stosuje się w obwodach, które są mniej obciążone (do natężenia prądu 25 amperów). Bezpieczniki te znajdują się w skrzynce wewnątrz pojazdu. Bezpieczniki maxi (od 30 do 60 amperów) chronią kluczowe elementy układu elektrycznego (alternator, akumulator, rozrusznik) i znajdują się pod maską silnika, najczęściej blisko akumulatora. Na rynku dostępne są też bezpieczniki samochodowe automatyczne. Ich istotną wadą jest dosyć wysoka cena.
Dość rzadko obecnie stosuje się bezpieczniki kostkowe oraz duże bezpieczniki płaskie. W starszych typach samochodów można jeszcze spotkać stosowane niegdyś bezpieczniki szklane (rurkowe) oraz plastikowe cylindryczne. Te pierwsze znaleźć można najczęściej w gnieździe zapalniczki.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN