Czarne płyty winylowe cieszyły się dużą popularnością do lat 80. XX w., potem zaprzestano masowej produkcji. Winyle odeszły w zapomnienie i zostały zastąpione przez bardziej nowoczesne i mniejsze nośniki. Rozwój technologiczny im nie sprzyjał, jednak od kilku lat stale rośnie liczba osób, które wracają do analogowych dźwięków. Niektóre zabytkowe, cenne egzemplarze osiągają na aukcjach niebotyczne ceny. Muzyka z płyt winylowych na całym świecie wraca do łask, a to za sprawą świetnej jakości analogowego dźwięku.
Muzyka
Krótka historia płyty winylowej
Za wynalazcę płyt gramofonowych uważa się Emila Berlinera. Od 1887 r., gdy zdobył on pierwszy patent w Stanach Zjednoczonych, przez kilka lat rozwijał technologię produkcji płyt. Były one tłoczone ze specjalnego materiału nazywanego szelakiem. Prędkość odtwarzania tych płyt wynosiła 70 obrotów na minutę. Berliner był również twórcą gramofonu, na którym można było odtwarzać pierwsze płyty. W 1946 r. RCA Victor – firma fonograficzna z USA, wypuściła na rynek pierwszą płytę – od tego czasu popularność winyli stale rosła. W 1948 r. Columbia Records wydała pierwszą w historii długogrającą płytę – na dwóch stronach udało się zapisać 46 minut nagrania. Podczas odtwarzania płyty z szelaku bardzo trzeszczały, dlatego szukano lepszego rozwiązania. Okazało się, że masa z żywicy winylowej świetnie nadaje się do tego, by wykorzystać ją do produkcji płyt gramofonowych. Od tego czasu zaczęto je nazywać winylami.
Wymiary płyty winylowej
Rozmiar płyty winylowej to zazwyczaj 30 cm, jednak w przeszłości wytwarzano płyty o innych wymiarach. Stare płyty winylowe miały od ok. 5 do ok. 7 cali, czyli od ok. 12,7 cm do ok. 17,7 cm. Następnie zaczęto produkować je w różnych rozmiarach, np. 17,5 cm, 25 cm i 30 cm. Do profesjonalnych zapisów dźwięków stosowano też większe płyty o rozmiarze 40 cm. Zazwyczaj miały okrągły kształt, jednak możliwe było też produkowanie ich w innej formie. Popularne kiedyś w Polsce pocztówki dźwiękowe miały np. format arkusza C6. Różne rozmiary i kształty nie przeszkadzały w odtwarzaniu dźwięków, ponieważ gramofony na płyty winylowe były to tego dostosowane.
Płyty winylowe – na czym je odtwarzać?
Żeby móc cieszyć się muzyką z płyty winylowej, musimy zaopatrzyć się w gramofon. Na rynku wtórnym można znaleźć stare urządzenia, które wraz z wiekiem wcale nie straciły na jakości. Producenci, zauważając zainteresowanie winylami, oferują też coraz to nowe, bardzo współczesne modele gramofonów, które często posiadają dodatkowe funkcje, takie jak złącze USB, czytniki kart czy odtwarzacze CD. Jednak prawdziwi koneserzy analogów preferują manualne, stare gramofony, które pozwalają na odtwarzanie najwyższej jakości dźwięku.
Czym myć płyty winylowe?
Wielu posiadaczy winyli zastanawia się, jak myć płyty winylowe, żeby ich nie uszkodzić. Możemy to zrobić na dwa sposoby: na sucho i na mokro. Przed każdym odtworzeniem płyty powinniśmy ją delikatnie, ale dokładnie przetrzeć specjalną szczotką z włókien węglowych. Dzięki temu zabiegowi pozbędziemy się kurzu i ładunków elektrycznych. Powinniśmy też zaopatrzyć się w drugą szczoteczkę, która oprócz rzędów z włókien węglowych ma też delikatny aksamitny materiał. Gdy płyta jest bardziej zabrudzona, tego typu szczotka poradzi sobie o wiele lepiej. W sklepach dla miłośników winyli znajdziemy też ściereczki przeznaczone specjalnie do ich czyszczenia. To, czy zdecydujemy się na szczoteczkę, czy na ściereczkę zależy głównie od kwestii przyzwyczajenia. Bardziej kreatywnym, ale i droższym narzędziem do czyszczenia winyli na sucho jest specjalny pistolet, który usuwa ładunki elektrostatyczne. Gdy płyta jest bardzo brudna, czyszczenie na sucho może nie wystarczyć. W takim przypadku powinniśmy kupić specjalny płyn do czyszczenia, np. w formie aerozolu. Na rynku znajdziemy też płyny, które można używać do "kąpieli" płyt, które są naprawdę bardzo zabrudzone. Nie używajmy do tego ani mydła, ani innego środka czyszczącego, który mamy w domu, bo możemy trwale uszkodzić płytę.
Jak przechowywać płyty winylowe?
Oprócz regularnego czyszczenia płyt powinniśmy też zadbać o ich odpowiednie przechowywanie. Każdy audiofil powinien pamiętać, aby przechowywać winyle w pozycji pionowej. Dzięki temu unikniemy ich uszkodzenia i deformacji. Jeśli chodzi o pojemnik do przechowywania płyt, dobrym rozwiązaniem są używane przez DJ-ów specjalne segregatory. Zazwyczaj mieści się w nich ok. 100 sztuk, są one zbudowane z odpornych na uszkodzenia mechaniczne materiałów i można je postawić praktycznie wszędzie. Gdy jednak nasza kolekcja się dynamicznie rozrasta, możemy zdecydować się na zamontowanie regału na płyty gramofonowe. Tego typu meble znajdziemy w popularnych sklepach z wyposażeniem wnętrz. Żeby zabezpieczyć winyle przed zabrudzeniami i kurzem, powinniśmy je trzymać w okładkach.
Zobacz także:
- Jak narysować strażaka krok po kroku?
- Gitara basowa dla początkujących. Co warto wiedzieć?
- Bransoletki na rzemyku są ponadczasowe i uniwersalne – zrób je samodzielnie
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Cavan Images/Getty Iamges