Umowa o dzieło jest popularną formą zatrudnienia, głównie wśród przedstawicieli wolnych zawodów, na przykład grafików, fotografów, copywriterów czy dziennikarzy. Spora część zleceniodawców i zleceniobiorców zastanawia się nad tym, czy umowa o dzieło jest ozusowana. W artykule odpowiadamy szczegółowo na to pytanie.
Czym charakteryzuje się umowa o dzieło?
Umowa o dzieło to umowa cywilnoprawna, podobnie jak umowa-zlecenie. W przypadku umowy o dzieło dana osoba zobowiązuje się do wykonania danej pracy, danego dzieła dla zleceniodawcy. Dzieło nie musi być rzeczą materialną. Przykładem dzieła może być napisanie tekstu, wykonanie rzeźby, doprowadzenie do porozumienia w trakcie negocjacji, stworzenie grafiki. W przypadku umowy o dzieło istotny jest rezultat, a nie czas poświęcony na daną pracę. Czas oraz miejsce wykonania takiej pracy nie są określone w umowie, jednak może pojawić się termin wykonania, którego zleceniobiorca musi przestrzegać. Umowa o dzieło może zostać zawarta pomiędzy osobami fizycznymi lub podmiotami prawnymi. W przypadku umowy o dzieło nie ma żadnych uprawnień lub obowiązków wynikających z kodeksu pracy. W przypadku tej umowy wynagrodzenie powinno być określone w formie ryczałtowej lub kosztorysowej, a nie godzinowej. Wypowiedzenie umowy o dzieło następuje w terminie opisanym w umowie (na przykład 2 tygodnie, miesiąc itp.).
Umowa o dzieło a ZUS
Czy umowę o dzieło zgłaszamy do ZUS ? Osoba pracująca tylko na umowę o dzieło nie może przystąpić do ubezpieczenia ZUS: chorobowego, emerytalnego i społecznego. Składki ZUS od umowy o dzieło nie są naliczane. Przychód z umowy o dzieło jest pomniejszany tylko o zaliczkę na podatek dochodowy. Właśnie tutaj występuje spora różnica pomiędzy umową o dzieło i umową-zleceniem. Obie formy są regulowane przez kodeks cywilny, jednak w przypadku umowy-zlecenia można przystąpić do ubezpieczenia zdrowotnego, emerytalnego, rentowego, chorobowego i wypadkowego, chyba że dana osoba jest uczniem lub studentem do 26. roku życia.
Umowa o dzieło z własnym pracownikiem a składki ZUS
Istnieje jednak pewien wyjątek związany z opłacaniem ZUS. Jeżeli pracownik danej firmy, zatrudniony przykładowo na umowę o pracę, dodatkowo wykonuje dane dzieło, to od takiej umowy należy odprowadzać wszystkie składki. W takim przypadku umowa o dzieło może zostać uznana za umowę o pracę.
Zalety i wady umowy o dzieło
W przypadku umowy o dzieło bardzo dużo zależy od sytuacji zleceniobiorcy. Osoby dorabiające sobie na umowie o dzieło są w najlepszej sytuacji . Umowa o dzieło jest korzystna dla zleceniobiorcy, ponieważ zarabia więcej pieniędzy dla siebie i nie oddaje sporej części do ZUS . Można stwierdzić, że umowa o dzieło ma następujące zalety:
· Praca wykonywana na własną rękę, bez kierownictwa;
· Wyższe wynagrodzenie;
· Możliwość pracy z domu;
· Praca o dowolnej porze, w wybranych dniach czy godzinach;
· W przypadku twórczej działalności można odliczyć sobie 50% zarobków jako koszt uzyskania przychodu;
· Liczy się tylko rezultat.
Umowa o dzieło ma także wady:
· Brak uprawnień wynikających z Kodeksu pracy (urlopy, zwolnienia chorobowe, bezpłatne wiadczenie NFZ);
· Obowiązuje kodeks cywilny, a nie kodeks pracy.
W przypadku choroby czy chęci przejścia na emeryturę lub rentę, umowy o dzieło nie są wliczane . Problemem jest także kwestia bezrobocia. Osoba, która co miesiąc podpisuje umowy o dzieło, de facto nie jest bezrobotna, jednak nie przysługują jej żadne świadczenia, na przykład wizyty u lekarza. W takim wypadku dobrze zatrudnić się na podstawie umowy o pracę (nawet na ¼ etatu) lub umowy-zlecenia, ponieważ nie ma możliwości zarejestrowania się w urzędzie dla bezrobotnych. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest wykupienie prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego, którego koszt wynosi mniej niż składki na ZUS, a możliwy jest dostęp do wielu lekarzy, bez kolejek i terminów.
Zakwestionowanie umowy o dzieło przez ZUS
Umowa o dzieło może zostać zakwestionowana, jeżeli dana osoba musi stawiać się w miejscu pracy o wyznaczonych godzinach, a pojęcie dzieła nie zostało precyzyjnie wyjaśnione. Tym samym umowa o dzieło może być potraktowana przez ZUS w trakcie kontroli jako umowa-zlecenie. Oczywiście powoduje to dodatkowe koszty dla pracodawcy i pracownika.
Podsumowując, należy uznać, że umowy o dzieło nie są ozusowane i nie płaci się od nich składek, chyba że umowę taką zawiera się z własnym pracownikiem. W trakcie tworzenia umów o dzieło należy jednak uważać, aby taka umowa nie została uznana za umowę-zlecenie.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło zdjęcia głównego: Cultura RF