Każdy zwiedzający Delfy powinien zobaczyć ruiny świątyni Apollina. Ważnymi zabytkami są pozostałości po świątyni Ateny, delfickim stadionie, teatrze, skarbcu i stoa Ateńczyków. Pokaźna część eksponatów znajduje się też w Muzeum Archeologicznym, założonym na początku XX wieku.
Delfy w Grecji – miasto, które warto zwiedzić
Delfy to prastare miasto znajdujące się u podnóża gór Parnas. Oddalone jest od Aten o 165 km. Delfy, których znakiem rozpoznawczym są zabytki, liczące sobie ponad 2 tys. lat, istniały już w epoce mykeńskiej. Na temat tego miasta pisał sam Homer żyjący w IX-VIII w. p.n.e. Według mitologii greckiej, Delfy są miejscem spotkania dwóch orłów, wypuszczonych w przeciwne strony świata przez Zeusa.
W starożytności stanowiły ośrodek kultu boga poezji, muzyki i sztuk wszelakich. Obecnie jest to ośrodek sportów zimowych i ważne miejsce archeologiczne, odwiedzane co roku przez turystów z całego świata. Delfy są idealne dla pasjonatów kultury i sztuki starożytnej. Zwiedzanie miasta dzieli się na trzy części: główne stanowisko archeologiczne, świątynia Ateny i muzeum.
Delfy – wyrocznia
Delfy najbardziej sławne były w okresie archaicznym. Wówczas cała Grecja znała wyrocznię delficką (w której zasiadała Pytia) i słuchała jej słów. Popularna była ona również poza granicami państwa – o radę do niej zwracali się także Egipcjanie i przybysze z Azji Mniejszej. Pytie były kobietami pochodzącymi z Delf. W trakcie pełnienia powierzonych obowiązków dysponowały korpusem pisarzy, którzy przepowiednie zapisywali w formie heksametru. Na początku wyrocznia działała tylko w dniu urodzin Apolla, z czasem pielgrzymi zyskali możliwość zadawania pytań siódmego dnia każdego miesiąca – między lutym a listopadem. Wyrocznia delficka przyjmowała jedynie mężczyzn.
Świątynia Apollina w Delfach
Sanktuarium boga Apollina było w kształcie trapezu. W samym środku kompleksu sakralnego usytuowana była świątynia Apollina, która powstała około 600 r. p.n.e. W sali głównej świątyni znajdował się złoty posąg boga poezji, muzyki i sztuk wszelakich oraz święte miejsce, dostępne jedynie wybranym osobom – w nim mieściła się wyrocznia.
Świątynia Apollina ma za sobą bogatą historię. Po raz pierwszy uległa zniszczeniu w 371 roku p.n.e. W 84 r. n.e. odbudował ją Domicjan, nastąpiło wówczas odrodzenie wyroczni. Jednak 300 lat później przybytek Apollina został zburzony, a pozostałości po nim odkryto w XVII wieku. Kolejną ważną datą dla Delf był rok 1892, kiedy to rząd francuski rozpoczął pracę nad odkopaniem ruin miasta. Tymczasem w 1915 roku odnaleziono stożkowaty blok marmuru, oznaczający środek ziemi, zwany Omphalos.
Przybytek Apollina składa się ze świętego okręgu, marmari i źródła kastalskiego. Przez cały święty okręg przebiega święta droga, która ma kształt litery Z. Prowadzi ona do teatru. Wzdłuż trasy stały m.in. pomniki, skarbce, sanktuaria Gai, Dionizosa i Posejdona, skała Sybilli i źródło Kassotis oraz posągi z brązu z Korfu. Większość z tych pamiątek została rozkradziona lub zniszczona w późniejszych wiekach – przez Rzymian, Turków i chrześcijan.
Inne zabytki Delf
Delfy to nie tylko wyrocznia – w miejscu po prastarym mieście znajduje wiele innych atrakcji, takich jak świątynia Ateny, częściowo zrekonstruowana z oryginalnych elementów. Na uwagę zasługują też ruiny antycznego gimnazjonu, wykorzystywanego przez młodych mieszkańców Delf. Ponadto tuż nad świątynią Apollina znajduje się teatr pochodzący z IV w. p.n.e., który mógł pomieścić w 35 rzędach nawet 5000 osób. Teatr w Delfach był miejscem, gdzie widzowie w czasie igrzysk pytyjskich oglądali słynnych poetów i dramaturgów. Warto zobaczyć również skarbiec Ateńczyków, który jest jedynym zrekonstruowanym skarbcem w Delfach. W czasach starożytnych w skarbcach gromadzono m.in. posągi bóstw, kolumny, figurki zwierząt, sfinksy. Skarbiec Ateńczyków zrekonstruowano na początku XX wieku – układano go niczym puzzle, kierując się inskrypcjami na marmurowych blokach. Przy drugim zakręcie świętej drogi stała też stoa Ateńczyków, czyli długi i wąski budynek, w którym składano dary upamiętniające morskie zwycięstwa Aten, np. nad Persami w 480 roku p.n.e. Zwiedzający Delfy usłyszą także o stadionie rzymskim, częściowo wykutym w skale, którego widownia mieściła kiedyś 6,5 tys. widzów.
Muzeum Archeologiczne
Zwiedzanie Delf nie może odbyć się bez wizyty w Muzeum Archeologicznym, założonym w 1903 roku. Podziwiać w nim można rzymską kopię Omfalosa, rzeźbione fryzy i przyczółki z okresu archaicznego, naturalnej wielkości figurę byka ze srebrnej i pozłacanej blachy, metopy przedstawiające prace Heraklesa, posągi prezentujące nagich mężczyzn i fryz ukazujący sceny z wojny trojańskiej i walki bogów z Gigantami. Jednym z najcenniejszych zabytków w muzeum w Delfach jest fragment rzeźby prezentującej przejazd zwycięskiego rydwanu podczas Igrzysk Pytyjskich (tzw. Woźnica z Delf).
Zobacz także:
- "Jesteś gruba i śmierdzisz", czyli słowa, które bolą. Niezwykła kampania wspiera samoakceptację kobiet
- Mary Komasa w ciąży pokazuje blizny. "Będą mi zawsze przypominały o mojej walce z endometriozą"
- Renata Kaczoruk, Qczaj i Lara Gessler o najbardziej bolesnych komentarzach hejterów. "Za każdym razem jestem w szoku"
Zobacz wideo: Podróż śladami dziadków i rodziców
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Thomas Roche/Getty Images