Kiedy w 1522 r. Magellan wraz ze swoimi towarzyszami dotarł do Wysp Zielonego Przylądka o jeden dzień później, nikt nie potrafił tego wyjaśnić. Mieszkańcy wyspy i sami Hiszpanie mieli zupełnie odmienne teorie odpowiadające na pytanie: "Jaki jest dzisiaj dzień?". Pomimo skrupulatnego prowadzenia dzienników pokładowych, coś się ewidentnie nie zgadzało. Wówczas jeszcze nikt nie wiedział, że istnieje umowna linia zmiany daty.
Międzynarodowa Linia Zmiany Daty została oficjalnie potwierdzona w 1884 r., podczas Międzynarodowej Konferencji ds. Południków – w dużym uproszczeniu biegnie ona wzdłuż południka 180°. Jej bieg rozpoczyna się w Cieśninie Beringa, a następnie linia kieruje się w kierunku południowym, poprzez obszar Oceanu Spokojnego. Linia wyznacza pewną granicę, po której przekroczeniu data "przeskakuje" o 1 dzień do przodu lub do tyłu.
Zobacz wideo: Podróże po świecie
Podróże po świecie
Linia zmiany daty – co to jest?
W 1884 r. ustalono 24 strefy czasowe – każda z nich obejmuje odcinek 15° geograficznych. W poszczególnych krajach rządy mogą zmieniać te strefy w celu łatwiejszego zarządzania krajem. Jednak duże kraje i tak są podzielone na kilka stref czasowych – tak jest np. w przypadku USA, Kanady, Australii czy Rosji. Inaczej wygląda to jednak w Chińskiej Republice Ludowej, w której na całym obszarze panuje tzw. czas pekiński. Czym jest zatem linia zmiany daty? Przykładowo, podróżując na zachód, np. z Alaski na Kamczatkę, opuszcza się 1 dzień. W podobny sposób, gdy przekracza się tę granicę, kierując się w kierunku zachodnim, należy powtórzyć 1 dzień. Przykładowo, jeśli zaczynasz podróż samolotem z Alaski na Kamczatkę w sobotę wieczorem i po kilku godzinach jesteś na miejscu, możesz zauważyć, że tam jest już poniedziałek rano. W ten sposób znika z twojego kalendarza jeden dzień. Podróżując w kierunku przeciwnym, pojawiłyby się w nim z kolei dwie niedziele pod rząd. W podobny sposób wygląda to, gdy np. podróżujesz z USA do Chin lub na odwrót – w pierwszym przypadku, lecąc samolotem, zaobserwujesz dwa wschody słońca, zaś w drugim – dwa zachody słońca.
Linia zmiany daty – ciekawostki
- Gdyby linia zmiany daty biegła cały czas prosto, przecinałaby na części niektóre wyspy i kraje – z tego względu trzeba było trochę zmienić jej kształt. Przez wiele lat linia zmiany daty przecinała wyspiarski kraj Kiribati, w wyniku czego występowały w nim 3 strefy czasowe, które dzieliły nawet 23 godziny. Dopiero w 1991 r. w wyniku dekretu prezydenckiego przesunięto linię o 3 tys. km na wschód, w wyniku czego całe państwo mieści się obecnie w granicach jednego dnia. Warto zaznaczyć, że kiedy w Kiribati jest 1 stycznia, na leżących niedaleko Hawajach nie ma jeszcze nawet Sylwestra.
- Na Cieśninie Beringa znajdują się dwie wyspy: Mała i Duża Diomeda. Na Małej Diomedzie, która należy do Stanów Zjednoczonych, mieszka 146 osób, z kolei na Dużej Diomedzie, którą zarządza Rosja, nie mieszka nikt. Obie wyspy dzielą 4 kilometry, pomiędzy którymi znajduje się linia zmiany daty. Przebywając na Małej Diomedzie, można obserwować drugą wyspę, gdzie jest już tak naprawdę 16 godzin później.
- Jeśli chodzi o kwestie zmiany czasu, wyjątkowym państwem jest położone na Pacyfiku Samoa . Pod koniec 2011 r. kraj zmienił strefę czasową i tym samym jego mieszkańcy stracili jeden dzień w kalendarzu. W 1892 r. państwo to zostało skolonizowane przez Niemcy, przyjmując czas o 11 godzin wcześniejszy od uniwersalnego. W ten sposób oddzieliło się ono od sąsiadujących państw, Kiribati oraz Tonga, o jeden dzień. Samoa postanowiło zmienić swoją strefę czasową ze względu na kwestie biznesowe: w ten sposób łatwiej jest im prowadzić interesy z kluczowymi partnerami: Australią i Nową Zelandią. Kilkadziesiąt kilometrów dalej znajduje się jednak państwo Samoa Amerykańskie, które nie zdecydowało się na zmiany – w wyniku tego, podróżując z jednego do drugiego kraju, traci się obecnie lub zyskuje jeden dzień.
- Ciekawostką jest również to, że wątek linii zmiany daty wystąpił w powieści "W 80 dni dookoła świata" Juliusa Verne’a. Główny bohater powieści, Phileas Fogg, założył się z innymi ludźmi o to, że jest w stanie objechać świat w 80 dni. Oficjalnie mu się to udało, jednak duże znaczenie miał fakt, że – podróżując na wschód – przekroczył linię zmiany daty i zyskał tym samym 1 dzień.
Zobacz wideo: Podróże z misją
Zobacz także:
- Wyspy Phi Phi – co warto odwiedzić podczas pobytu w jednym z najpiękniejszych miejsc Tajlandii?
- Skażenie Odry a kąpieliska nad Bałtykiem. Czy w nadmorskich kurortach można bezpiecznie się kąpać?
- Brunei – mały kraj, wielkie bogactwo. Co warto w nim zwiedzić?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: shulz/Getty Images