Większość układów i struktur organizmu noworodka jest niedojrzała i niezwykle wrażliwa na czynniki otaczające. Dotyczy to także skóry, która jest cienka, pozbawiona właściwej grubości tkanki podskórnej, w związku z tym narażenie jej na dłuższy kontakt z wilgocią lub wyższą temperaturą może być przyczyną powstawania zaczerwienienia i zmian skórnych. Odparzenia u niemowlaka częściej występują, gdy dziecko jest pulchne i nie potrafi jeszcze samodzielnie trzymać główki. Problem oparzeń występuje u wielu dzieci. Najczęściej pojawiają się one w miejscach, które mają największy kontakt z wilgocią - pupa i pachwiny oraz tam, gdzie dzieci się pocą, a na skórze występują fałdy - szyja. Odparzeniom sprzyja wysoka temperatura powietrza lub pomieszczenia, duża wilgotność powietrza, zbyt rzadka zmiana pieluszek.
Odparzenia u niemowlaka - jak wyglądają?
Odparzenia we wszystkich miejscach ciała wyglądają podobnie - skóra jest wówczas zaczerwieniona. Początkowo zaczerwienienie zlokalizowane jest jedynie w zagłębieniach skóry, natomiast później rozchodzi się na jej większą powierzchnię. Dodatkowo podrażnione miejsce może być obrzęknięte, chropowate, z towarzyszącymi wykwitami w postaci wysypki lub pęcherzy wypełnionych płynem. W związku z tym, iż odparzenia, zwłaszcza rozległe, są przyczyną dolegliwości bólowych, niemowlę może być niespokojne, płaczliwe, nie mieć apetytu, pojawić się mogą też trudności z zasypianiem.
Przyczyny odparzeń
W zależności od lokalizacji, przyczyny mogą być różne. Odparzeniom na pupie i tzw. odpieluszkowemu zapaleniu skóry sprzyjają zbyt rzadkie zmienianie pieluszek, stosowanie nieodpowiednich środków piorących lub niedokładne wypłukanie w przypadku używania pieluch tetrowych, przesuszenie skóry niemowlęcia, zbyt duża ciepłota otoczenia. Dodatkowym czynnikiem ryzyka są zaniedbania higieniczne i osadzanie się w pachwinach pozostałości stolca.
Przyczyny odparzeń na szyi są nieco inne. Najczęściej pojawiają się, jeżeli dochodzi do współwystępowania trzech czynników - zbyt wysokiej temperatury, wilgoci i tarcia (najczęściej skóry o ubranie). Często mają one związek z przegrzewaniem dziecka i zakładaniem mu kilku warstw ubranek, które ocierają szyję. Ponadto czasami szaliki i chusteczki wykonane są z materiałów sztucznych, które nie przepuszczają powietrza. Drugim istotnym czynnikiem są zaniedbania higieniczne . Odparzenia mogą się pojawić, jeżeli niemowlę jest zbyt rzadko kąpane, kiedy niedokładnie je wypłuczemy po kąpieli lub w przypadku, gdy do mycia szyi używane są środki nieprzystosowane dla skóry małych dzieci. Odparzeniom sprzyja także niewystarczające osuszenie szyi po umyciu i niezastosowanie właściwego natłuszczenia.
Jak zapobiegać odparzeniom?
Istnieje kilka sposobów, które zmniejszą tendencją do powstawania odparzeń. Pieluszki powinny być zmieniane co 2-3 godziny, a niezwłocznie, kiedy stwierdzimy obecność stolca w pieluszce. W trakcie przewijania skóra wrażliwych miejsc powinna być dokładnie osuszona. Można pozwolić dziecku poleżeć parę minut bez pieluszki, dzięki czemu skóra będzie miała kontakt ze świeżym powietrzem i zdąży wyschnąć. Można regularnie stosować krem na odparzenia, zwłaszcza jeżeli niemowlę miało wcześniej problemy ze zmianami skórnymi. Niewskazana jest też znaczna ilość zasypek, które mogą pozostawać w zagłębieniach skóry i powodować jej podrażnienie. Bardzo ważne jest też właściwe nawilżenie skóry dziecka po kąpieli.
Co stosować na odparzenia u niemowlaka? Jak leczyć odparzenia na szyi?
Odparzona skóra na szyi potrzebuje przede wszystkim stałego dopływu świeżego powietrza. Równie ważne są częste zabiegi higieniczne i staranne osuszanie. Jeśli jest to możliwe, skóra powinna mieć jak najmniejszy kontakt z ubraniami - rezygnacja z szalików, grubych, ciasnych i sztywnych ubrań. Ułatwienie gojenia zapewniają specjalne kremy łagodzące. W ich skład często wchodzi cynk, który powoduje wysuszenie skóry i działa przeciwzapalnie. Innym pożądanym składnikiem kremów jest alantoina, która wspiera regenerację uszkodzonej skóry.
Jeśli mimo odpowiedniej pielęgnacji i leczenia skóry odparzenia utrzymują się, powinna się odbyć konsultacja z pediatrą lub dermatologiem, po obejrzeniu zmian określi on ich charakter i zaproponuje właściwe leczenie.
Zobacz także: Napięcie mięśniowe u niemowląt
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN