Szpicbergen to największa wyspa archipelagu Svalbard (37,5 tys. km2), która leży na Morzu Arktycznym. Zalicza się do terytorium Arktyki. Mogłoby się wydawać, że wyprawa na Szpicbergen to pomysł tylko dla najlepiej przygotowanych fizycznie turystów. Szpicbergen oferuje przede wszystkim aktywny wypoczynek, ale tak naprawdę to jedno z najłatwiej dostępnych miejsc koła podbiegunowego.
Szpicbergen - temperatura
Na Szpicbergenie panuje polarny klimat. Duża powierzchnia wyspy jest pokryta lodowcem. Jeszcze w 1999 r. Szpicbergen był pokryty lodowcem w niemal 60 proc. Nie jest tam jednak tak zimno, jak na pozostałych terenach Arktyki, a to dzięki ciepłemu Prądowi Północnoatlantyckiemu.
Średnie temperatury na Szpicbergenie (na terenie stacji badawczej Hornsund):
· styczeń: -4,4 st. C
· luty: -3,8 st. C
· marzec: -11,1 st. C
· kwiecień: -8,1 st. C
· maj: 0,9 st. C
· czerwiec: 2,9 st. C
· lipiec: 4,8 st. C
· sierpień: 4,8 st. C
· wrzesień: 4,5 st. C
· październik: 0,9 st. C
· listopad: -2,1 st. C
· grudzień: -4,1 st. C
Szpicbergen - lotnisko
Aby dotrzeć na Szpicbergen, musimy dolecieć samolotem do Oslo (ew. Tromsø), a potem do lotniska Longyearbyen. Loty z Norwegii odbywają się codziennie i trwają ok. 1,5 godziny. Z Polski nie ma bezpośrednich lotów, zwykle podróż ma co najmniej jedno międzylądowanie. Aby tam dotrzeć, potrzebujemy ważnego paszportu.
Lotnisko Longyearbyen znajduje się ok. 5 km od samego miasta.
Jest również możliwość podróży drogą morską. Rejsy trwają jednak dłużej i kosztują więcej.
Atrakcje turystyczne - Szpicbergen
Zwiedzając Szpicbergen, najpierw trafimy do Longyearbyen, stolicy. Ma ona ok. 2,1 tys. mieszkańców (na całej wyspie mieszka 2,6 tys. osób). W XVI w. była w tym miejscu osada myśliwska. Później mieszkali tam głównie pracownicy kopalni węgla. Pozostałością tego okresu są budynki dawnych kopalni i osad, np. Ny-Ålesund - muzeum położone na terenie dawnej osady górniczej.
W stolicy Szpicbergenu możemy zwiedzić np. Muzeum Svalbardu oraz Muzeum Lotnictwa. Tak naprawdę jednak Longyearbyen stanowi przede wszystkim bazę wypadową dla turystów.
Ciekawą atrakcją Szpicbergenu jest Pyramiden, opuszczone miasto ok. 50 km od stolicy. Zobaczymy tam... pomnik Lenina. Osada została założona przez Szwedów, ale w 1910 r. kupiła ją rosyjska firma Arktikugol. Obecnie znajduje się tam Muzeum Pyramiden.
Szpicbergen - atrakcje przyrodnicze
Na Szpicbergenie znajdziemy atrakcje związane z dziką przyrodą - żyją tu polarne niedźwiedzie i renifery - a także ukształtowaniem terenu - fiordy, góry i lodowce. Na terenie wyspy jest sześć parków narodowych.
Najdłuższy fiord Szpicbergenu to Wijdefjorden o długości 108 km.
Wyspa jest bardzo górzysta. Nazwa Szpicbergen pochodzi od słów - „spiczaste góry”. Najwyższa górą Szpicbergenu jest Newtontoppen (1713 m n.p.m.). Góry na Szpicbergenie nie są więc wysokie, lecz strome.
Atrakcją Szpicbergenu jest także dość często widoczna zorza polarna.
Zwiedzanie Szpicbergenu - ciekawostki
Na wyspie nie ma dróg (ulice są tylko w Longyearbyen). W zimie przemieszczać się można za pomocą skuterów śnieżnych - to one są najpopularniejszym środkiem lokomocji na wyspie. Możemy również wybrać się na wycieczkę psim zaprzęgiem lub na nartach biegowych. Latem dopłyniemy statkiem wycieczkowym np. do Barentsburga.
Szpicbergen leży w strefie bezcłowej, co sprawia, że ceny tam są niższe niż w Norwegii.
W Longyearbyen obowiązują nieco dziwne prawa, np. zakaz posiadania kotów, nakaz posiadania broni, jeśli oddalamy się od ludzkich siedzib, ograniczenie miesięcznej ilości kupowanego alkoholu. Nie ma tam też możliwości pochówku.
Nauka na Szpicbergenie
Szpicbergen należy do Norwegii, ale na mocy Traktatu Spitsbergeńskiego z jej zasobów naturalnych mają prawo korzystać także inne kraje, które podpisały traktat. Mają też prawo prowadzenia tam badań. Znajduje się tu wiele naukowych stacji polarnych, w tym polskich.
Polskie stacje polarne na Szpicbergenie:
· Stacja Polarna im. Stanisława Baranowskiego Uniwersytetu Wrocławskiego,
· całoroczna Polska Stacja Polarna Hornsund im. Stanisława Siedleckiego prowadzona przez Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk,
· Stacja Polarna Uniwersytetu Mikołaja Kopernika,
· sezonowa Stacja Polarna „Petuniabukta” Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza,
· sezonowa Stacja Polarna Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Na Szpicbergenie znajduje się Globalny Bank Nasion. Na wypadek katastrofy ekologicznej w podziemnych, wydrążonych w wiecznej zmarzlinie pomieszczeniach przechowuje się setki tysięcy nasion roślin jadalnych. Niestety nie jest on otwarty dla zwiedzających.
Bibliografia:
Oficjalna strona stacji polarnej Hornsund https://hornsund.igf.edu.pl/
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
