System kontroli wersji (VCS) pozwala na śledzenie zmian w plikach , których dokonuje jeden lub więcej użytkowników. Dzięki VCS można zapisywać nowe zmiany, z łatwością powrócić do wcześniejszej wersji pliku, sprawdzić, kto i kiedy wprowadził zmiany, porównać je z inną wersją oraz podejrzeć stan całego projektu. Dzięki korzystaniu z systemu kontroli wersji w razie popełnienia błędu lub utraty części danych minimalizujemy ryzyko utraty całego projektu. Z VCS korzystają m.in. graficy, projektanci stron WWW i programiści. Jednym z najpopularniejszych systemów kontroli wersji jest Git . Jak działa to oprogramowanie? Podstawy i rodzaje systemu kontroli wersji.
Zobacz też: Typy sieci komputerowych – klasyfikacja sieci ze względu na zasięg i zastosowanie >>>
Rodzaje systemów kontroli wersji
Systemy kontroli wersji można podzielić na trzy podstawowe rodzaje: lokalne, scentralizowane i rozproszone. Lokalny system pozwala na tworzenie repozytoriów jedynie na komputerze lokalnym, co oznacza, że może z niego korzystać tylko jeden użytkownik. Lokalne systemy kontroli wersji są obecnie rzadko używane, ponieważ nie pozwalają na udostępnianie plików innym osobom. Mogą być jednak z powodzeniem wykorzystywane przez grafików czy pracujących samodzielnie programistów w celu utrzymania porządku i kontroli nad zmianami wprowadzanymi w plikach. W każdym momencie można przywrócić dowolną zapisaną wersję pliku.
Zobacz też: Szyfrowanie pendrive – jak ustawić hasło i zabezpieczyć pamięć? >>>
Drugi rodzaj, czyli scentralizowany system kontroli wersji (CVCS – Centralized Version Control System), jest oparty na architekturze klient-serwer . To rozwiązanie bazuje na jednym, centralnym repozytorium, w którym wszystkie osoby korzystające z systemu synchronizują wprowadzane zmiany i z którego mogą pobrać najnowszą wersję pliku. Przez długi czas CVCS był standardowym systemem kontroli wersji wykorzystywanym w różnych branżach, począwszy od małych firm, a skończywszy na dużych przedsiębiorstwach. Scentralizowany system kontroli wersji nie jest jednak wolny od wad – w przypadku awarii centralnego serwera, na którym przechowywane jest repozytorium, uczestnicy projektu tracą do niego dostęp, a pliki mogą ulec nieodwracalnemu uszkodzeniu. Dlatego też zmieniono podejście do tworzenia i przechowywania repozytorium jedynie na centralnym serwerze.
Ostatni rodzaj VCS, rozproszony system kontroli wersji (DVCS – Distributed Version Control System), oparty jest na możliwości jednoczesnego i równoległego prowadzenia niezależnych gałęzi – części projektu, które można ze sobą zsynchronizować w dowolnym czasie. Dodatkowo każdy uczestnik projektu ma dostęp nie tylko do plików, nad którymi pracuje, ale także do całego repozytorium. Rozproszony system kontroli wersji jest wykorzystywany wtedy, gdy nad jednym projektem pracuje co najmniej kilka osób w różnym miejscu i czasie. Wybór odpowiedniego rodzaju systemu kontroli wersji zależy głównie od potrzeb konkretnego projektu.
Git – system kontroli wersji
Jednym z najpopularniejszych systemów kontroli wersji jest Git, który w 2005 roku stworzył Linus Torvalds. Ten rozproszony system, który stał się standardem na rynku i zastąpił scentralizowany system kontroli wersji, ma wiele zalet. Po pierwsze, pozwala na bezpieczne przechowywanie danych – nawet jeśli jeden z serwerów ulegnie awarii i przechowywane na nim pliki zostaną utracone, kopie repozytoriów mają wszyscy uczestnicy projektu. Git umożliwia łatwe i szybkie dodawanie do projektu nowych uczestników. Osoby pracujące nad projektem mogą tworzyć oddzielne, eksperymentalne gałęzie, czyli branche, na których mogą testować nowe rozwiązania bez wpływania na kształt i funkcjonalność całego projektu. Wprowadzanie i synchronizowanie zmian odbywa się w łatwy i szybki sposób. Dodatkowo Git pozwala pracować nad projektem bez konieczności łączenia się z serwerem zdalnym.
Zobacz też: Komputer kwantowy od Google - jak działa? 3 minuty obliczeń zamiast 10 tys lat >>>
Git jest wykorzystywany zarówno w prostych projektach (może z niego korzystać jedna osoba), jak i w skomplikowanych przedsięwzięciach, które angażują wiele osób rozproszonych po całym świecie. Większość ofert pracy dla programistów wymaga od aplikantów znajomości co najmniej podstaw systemu Git. Nauka kluczowych założeń Gita nie zajmie dużo czasu , ponieważ twórca tego oprogramowania zadbał o to, by było ono możliwie proste, elastyczne i funkcjonalne. W internecie można znaleźć wiele darmowych tutoriali, które w przejrzysty sposób tłumaczą, w jaki sposób korzystać z tego systemu kontroli wersji.
Autor: Filip Yak