Olej z orzeszków ziemnych - właściwości, zastosowanie w kosmetyce i kulinariach

Orzeszki ziemne
jayk7/Getty Images
Olej arachidowy, nazywany też olejem z orzeszków ziemnych, to tłuszcz wytłaczany z popularnych fistaszków. Wyróżnia się doskonałymi walorami smakowymi, ale nie należy nadużywać go w kuchni ze względu na niekorzystną proporcję kwasów tłuszczowych. Świetnie sprawdza się za to jako kosmetyk.

Z botanicznego punktu widzenia fistaszki są owocami rośliny strączkowej. Ich właściwości bliższe są jednak orzechom niż np. nasionom fasoli. Dlatego stały się znane we wszystkich zakątkach świata właśnie jako orzechy arachidowe. Spożywa się je w rozmaitych postaciach – na surowo, prażone, w formie masła. Wytłacza się z nich także olej, który stanowi około 10% światowej produkcji wszystkich tłuszczów roślinnych.

Skład i właściwości oleju z orzeszków ziemnych

Olej z orzeszków ziemnych w większości (nawet do 72%) składa się z nienasyconych kwasów tłuszczowych typu omega-9, głównie – z kwasu oleinowego. Zawiera także kwas linolowy typu omega-6 (do 45%). Pozostałe składniki frakcji lipidowej to głównie nasycone kwasy tłuszczowe (palmitynowy, stearynowy, arachidowy, behenowy, lignocerynowy) oraz niewielkie ilości kwasów omega-3. Olej arachidowy zasobny jest w witaminę E. W jego składzie znajduje się też nieco witaminy K i soli mineralnych (m.in. żelaza, cynku). Produkt obfituje w fitozwiązki, takie jak fitosterole, skwalen, kwas kumarynowy.

Właściwości oleju z orzeszków ziemnych zależą od sposobu jego tłoczenia. Tłoczony na zimno, nierafinowany olej arachidowy ma bardzo wyrazisty, orzechowy aromat i smak. Zachowuje wszystkie cenne dla zdrowia substancje, jakie pozyskać można z fistaszków. Zawiera jednak także związki silnie alergizujące (orzeszki ziemne należą do najsilniejszych alergenów). Z kolei rafinowany olej z orzeszków ziemnych jest bardzo delikatny, neutralny w smaku i praktycznie pozbawiony białkowych alergenów, więc spożywać go mogą nawet osoby uczulone na arachidy. W procesie rafinacji następuje jednak rozpad wielu związków, które czynią olej wartościowym elementem diety.

Olej z orzeszków ziemnych do smażenia, gotowania…

Olej arachidowy jest powszechnie stosowany w sztuce kulinarnej, zwłaszcza w kuchni azjatyckiej. W rafinowanej postaci doskonale nadaje się do smażenia. Ma bowiem bardzo wysoki punkt dymienia (porównywalny z olejem palmowym czy klarowanym masłem) – nie przypala się i nie traci właściwości odżywczych w wysokich temperaturach. Z kolei nierafinowany olej arachidowy to doskonały dodatek do sałatek, marynat czy sosów. Jest jednym z najsmaczniejszych tłuszczów roślinnych.

Spożywanie oleju z orzeszków arachidowych (zwłaszcza nierafinowanego) może przynieść sporo korzyści zdrowotnych. Produkt ten ma właściwości antyoksydacyjne – zawiera przeciwutleniacze, które służą profilaktyce wielu chorób (m.in. nowotworów, choroby Alzheimera, choroby niedokrwiennej serca), a także spowalniają starzenie się organizmu. Ponadto obecne w oleju arachidowym aktywne związki biologicznie regulują poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi, ograniczają ryzyko cukrzycy typu II (zwiększają produkcję insuliny i obniżają poziom glukozy we krwi) oraz ułatwiają trawienie, stymulując ruchy robaczkowe jelit.

Mimo wszystkich zalet oleju z orzeszków ziemnych nie należy jeść go w zbyt dużych ilościach. Zawarte w nim kwasy tłuszczowe omega są niezbędne dla zachowania zdrowia, ale istotne jest to, by spożywać je we właściwych proporcjach. W codziennej diecie powinno znaleźć się minimum 850 mg kwasów omega-3 i nie więcej niż sześciokrotna ilość kwasów omega-6. Tymczasem olej arachidowy ma bardzo dużo omega-6, a omega-3 nie zawiera prawie wcale. Dlatego wykorzystując tłuszcz z orzeszków ziemnych w kulinariach, należy pamiętać o łączeniu go ze źródłami omega-3, na przykład z rybami morskimi czy olejem lnianym.

Olej z orzeszków ziemnych na włosy, skórę i paznokcie

Olej z orzeszków arachidowych można bezpiecznie wykorzystywać do aplikacji zewnętrznej. Stosowany miejscowo, wykazuje szerokie właściwości pielęgnacyjne. Bogaty w związki o właściwościach antyseptycznych i przeciwzapalnych, łagodzi podrażnienia, przyspiesza regenerację skóry, jest pomocny w leczeniu dermatoz (np. trądziku).

Olej arachidowy zmiękcza i odżywia suchą skórę, więc można z powodzeniem wykorzystać go do masażu całego ciała. Regularnie stosowany, zapobiega szkodliwej aktywności wolnych rodników, dzięki czemu skóra jest bardziej jędrna, elastyczna i dłużej zachowuje młody wygląd. Olej z orzeszków ziemnych wpływa też dobroczynnie na włosy, zwłaszcza przesuszone, zniszczone zabiegami fryzjerskimi. Warto stosować go do olejowania. Wyraźnie nawilża i zmiękcza włosy, dodaje im objętości, sprawia, że lepiej się układają. Ponadto olej arachidowy jest sprzymierzeńcem w walce z łupieżem.

Zobacz też:

Po tajsku. Kurczak z sosem z orzeszków ziemnych

Jaka jest historia piwa w Polsce i na świecie?

Olejek CBD - substancja na miarę XXI w. Wystarczą dwie jego kropelki, by móc się odstresować

Zobacz wideo: Jak się nie przejadać? Przydatne rady dietetyczki

Autor: Adrian Adamczyk

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Jakub Tolak czeka na poważną operację. "Doszedłem do momentu, w którym trzeba podjąć decyzję"

Jakub Tolak czeka na poważną operację. "Doszedłem do momentu, w którym trzeba podjąć decyzję"

Brytyjska prasa: Księżna Kate przyłapana na zakupach. Zwrócono uwagę na jej wygląd

Brytyjska prasa: Księżna Kate przyłapana na zakupach. Zwrócono uwagę na jej wygląd

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą. "Zaczęłyśmy z czystą kartą"

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą. "Zaczęłyśmy z czystą kartą"

Mieszka z 50-letnim synem: "Nie chce od mamy odejść"

Mieszka z 50-letnim synem: "Nie chce od mamy odejść"

Czy można wydłużyć działanie botoksu? Posłuchaj, co na ten temat mówi specjalista

Czy można wydłużyć działanie botoksu? Posłuchaj, co na ten temat mówi specjalista

Jak wychować dzieci w dobie ekranów? "Uważajmy, żeby nie przesadzić"

Jak wychować dzieci w dobie ekranów? "Uważajmy, żeby nie przesadzić"

Niepokojący stan psychiczny nastolatków. Dove i MŁODE GŁOWY łączą siły
Materiał promocyjny

Niepokojący stan psychiczny nastolatków. Dove i MŁODE GŁOWY łączą siły

Iga Świątek spotkała się z gwiazdą filmu "Diuna"

Iga Świątek spotkała się z gwiazdą filmu "Diuna"

Jaśminowy, brązowy czy biały? Ryż na wiele pysznych sposobów według Grzegorza Zawieruchy
Materiał promocyjny

Jaśminowy, brązowy czy biały? Ryż na wiele pysznych sposobów według Grzegorza Zawieruchy

Marcin Prokop założył alkogogle i przeszedł test

Marcin Prokop założył alkogogle i przeszedł test

Manicure Hailey Bieber to hit tej wiosny

Manicure Hailey Bieber to hit tej wiosny

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Królowa kuchni staropolskiej w nowej odsłonie. Poznaj przepisy Darii Ładochy na dania z perliczką
Materiał promocyjny

Królowa kuchni staropolskiej w nowej odsłonie. Poznaj przepisy Darii Ładochy na dania z perliczką

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Zielone miejsca pracy czekają na górników. "Kwalifikacje są bardzo podobne"
Materiał promocyjny

Zielone miejsca pracy czekają na górników. "Kwalifikacje są bardzo podobne"

"Sposób na wnętrze". Kasia Jaroszyńska i eksperci z Leroy Merlin spełnili marzenie 7-letniej Rozalii
Materiał promocyjny

"Sposób na wnętrze". Kasia Jaroszyńska i eksperci z Leroy Merlin spełnili marzenie 7-letniej Rozalii

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Wielkanoc z nutką nowoczesności. Przepisy Mariety Mareckiej na nietuzinkowe dania świąteczne
Materiał promocyjny

Wielkanoc z nutką nowoczesności. Przepisy Mariety Mareckiej na nietuzinkowe dania świąteczne

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Samotność osób starszych. Jak wspierać na co dzień seniorów?
Materiał promocyjny

Samotność osób starszych. Jak wspierać na co dzień seniorów?

Toksyczna odzież - jakich materiałów unikać? "Po jakimś czasie dowiadujemy się, że mamy nowotwór"

Toksyczna odzież - jakich materiałów unikać? "Po jakimś czasie dowiadujemy się, że mamy nowotwór"

Ruszyła 8. edycja konkursu POLSKI PACJENT W AVÈNE. Do wygrania wyjazd do Centrum Hydroterapii w Avène we Francji oraz emolienty XERACALM A.D
Materiał promocyjny

Ruszyła 8. edycja konkursu POLSKI PACJENT W AVÈNE. Do wygrania wyjazd do Centrum Hydroterapii w Avène we Francji oraz emolienty XERACALM A.D

Piotr Adamczyk wspiera żonę w przewlekłej chorobie

Piotr Adamczyk wspiera żonę w przewlekłej chorobie

Wyniki najnowszego rankingu najsmaczniejszych deserów. Polskie ciasto na pierwszym miejscu

Wyniki najnowszego rankingu najsmaczniejszych deserów. Polskie ciasto na pierwszym miejscu

Alkohol przyczynia się do występowania aż 200 chorób. Jakich?

Alkohol przyczynia się do występowania aż 200 chorób. Jakich?

Domowy street food, czyli kulinarna podróż bez biletu. Poznaj przepisy Szymona Czerwińskiego
Materiał promocyjny

Domowy street food, czyli kulinarna podróż bez biletu. Poznaj przepisy Szymona Czerwińskiego

27-letnia Ola miała najpoważniejszy rodzaj udaru

27-letnia Ola miała najpoważniejszy rodzaj udaru

Książę William zażartował z Kate. Przesadził?

Książę William zażartował z Kate. Przesadził?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Jakie są właściwości błękitnych kamieni? Poznaj moc szafiru, turkusu i apatytu

Jakie są właściwości błękitnych kamieni? Poznaj moc szafiru, turkusu i apatytu

Pamiętacie Manię z "Przepisu na życie"? Wiemy, czym się teraz zajmuje

Pamiętacie Manię z "Przepisu na życie"? Wiemy, czym się teraz zajmuje

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Tego badania boją się Polacy. Nie wykonał go m.in. tata Marcina Mellera: "Zmarł po 3,5 roku"

Tego badania boją się Polacy. Nie wykonał go m.in. tata Marcina Mellera: "Zmarł po 3,5 roku"

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

"Mam tysiaka. Zbieram na Lambo". Wyznania dzieci o pieniądzach bawią do łez

"Mam tysiaka. Zbieram na Lambo". Wyznania dzieci o pieniądzach bawią do łez

Po przeszczepie serca zostały matkami. "Chciałam spełnić to marzenie"

Po przeszczepie serca zostały matkami. "Chciałam spełnić to marzenie"

Pierwszy partner zdradził ją z jej przyjaciółką, kolejny z prostytutką. Czy mu wybaczyła?

Pierwszy partner zdradził ją z jej przyjaciółką, kolejny z prostytutką. Czy mu wybaczyła?

Zdrowe stopy na wiosnę i nie tylko. Podolog o codziennej pielęgnacji

Zdrowe stopy na wiosnę i nie tylko. Podolog o codziennej pielęgnacji

"Back to school. Prawdziwy egzamin". TTV wysyła rodziców z powrotem do szkoły

"Back to school. Prawdziwy egzamin". TTV wysyła rodziców z powrotem do szkoły

Wiosenne nowości. Czego mogą spodziewać się widzowie Dzień Dobry TVN? "Mamy akcje specjalne"

Wiosenne nowości. Czego mogą spodziewać się widzowie Dzień Dobry TVN? "Mamy akcje specjalne"

Stawiasz problemy innych ponad swoje? To może być ważny sygnał. "Nieświadome pragnienie"

Stawiasz problemy innych ponad swoje? To może być ważny sygnał. "Nieświadome pragnienie"

Ile kosztuje m2 mieszkania w bloku z wielkiej płyty? Kwota zwala z nóg

Ile kosztuje m2 mieszkania w bloku z wielkiej płyty? Kwota zwala z nóg

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas