W Polsce uprawia się najczęściej gatunki o nazwach: kokornak wielkolistny, kokornak mandżurski i kokornak powojnikowy. Ten ostatni bywa także… chwastem.
Kokornak - co to jest?
Co to jest kokornak ? To rodzaj roślin z rodziny kokornakowatych, który obejmuje aż 300-400 gatunków. Są wśród nich nawet gatunki owadożerne, nie występują jednak w Polsce.
Kokornak - pnącze o wielkich rozmiarach
Kokornak wielkolistny to roślina wieloletnia (żyje nawet kilkadziesiąt lat) z pnączami, które szybko się rozrastają, szczelnie owijając się wokół podpór. Ma duże, sercowate liście, które osiągają do 30 cm średnicy. Pochodzi z Ameryki Północnej.
Kokornak wielkolistny jest nazywany krzewem szlacheckim . To ozdobne pnącze, które lubi półcieniste i cieniste miejsca i rozrasta się do sporych rozmiarów, nawet do 20 m wysokości. Przez rok potrafi urosnąć nawet do 2 m.
Kwiaty kokornaku wielkolistnego pojawiają się między majem a lipcem, są żółtobrązowe i nieprzyjemnie pachną, czym zwabiają do siebie muchy. Owady są przez chwilę więzione w środku kwiatu, aby na pewno zdążyły go zapylić. Ze względu na to, że dla tej rośliny jest u nas dość zimno - nie zawsze kwitnie i daje owoce.
Kokornak mandżurski
Kokornak mandżurski jest bardzo podobny do wielkolistnego, ma jedynie lekko owłosione liście. Kwitnie między czerwcem a lipcem, a owoce daje od sierpnia do września. Pochodzi z Chin, Korei i Rosji.
Kokornak - roślina płożąca
Kokornak powojnikowy lub powojnikowaty występuje w Polsce w stanie dzikim, najczęściej spotykany jest w dolinach Odry i Wisły. Lubi słoneczne miejsca. Ta płożąca bylina osiąga maksymalnie do metra długości.
Była traktowana jako ziele lecznicze, lecz obecnie wiadomo, że jej stosowanie prowadzi do niebezpiecznych skutków ubocznych.
Kokornak powojnikowy kwitnie od maja do lipca i wydziela nieprzyjemny zapach, przypominający zapach padliny.
Często wymyka się spod kontroli i rozrasta jak chwast. Jest stosowany głównie w parkach.
Kokornak - uprawa, podlewanie, wymagania
Wymagania kokornaku nie są wysokie. Będzie dobrze rósł w próchniczej, żyznej, ale lekkiej i przepuszczalnej glebie. Lubi wilgoć. Szczególnie w upalne lato trzeba pamiętać, aby obficie go podlewać. Najlepiej rośnie w półcieniu, całkiem dobrze w całkowitym zacienieniu. Na słońcu mogą go atakować przędziorki lub grzyb.
Kokornak nawozimy wiosną i latem co kilka tygodni. Nadaje się do tego nawóz organiczny lub wieloskładnikowy.
Nie przeszkadza mu zanieczyszczenie powietrza i jest bardzo odporny na wszelkie choroby, jeśli zapewnimy mu odpowiednie warunki.
Należy pamiętać, aby przed zimą zabezpieczyć go przed mrozem - wystarczy obsypać liśćmi, igliwiem lub ziemią pędy wyrastające z ziemi do wysokości ok. 30 cm. Jesienią liście żółkną, a zimą opadają.
Podobnej pielęgnacji wymaga kokornak mandżurski.
Gdzie posadzić kokornak?
Kokornak nadaje się do sadzenia w altankach i pergolach, gdyż ładnie owija się wokół podpórek. Obrośnie także słupy i ogrodzenia, dokładnie je zasłaniając. Malowniczo prezentuje się, kiedy obrasta - żywe i martwe - drzewa. Zasłoni warstwą zieleni nieestetyczne ściany budynków gospodarczych. Podpory dla kokornaku muszą być mocne.
Jeśli chcemy mieć dom w kokornaku wielkolistnym , musimy zapewnić mu podpory. Inaczej ugnie się pod swoim ciężarem.
Należy pamiętać, że ze względu na szybkie rozrastanie się, kokornak potrzebuje sporej przestrzeni.
Kokornak - rozmnażanie i przycinanie
Rozmnażać kokornaka można na dwa sposoby:
· kokornak - sadzonki : sadzi się go ze zdrewniałych, rocznych lub dwuletnich pędów albo poprzez odkłady zrobione na wiosnę. Po posadzeniu kokornak potrzebuje dwóch lat, aby rozpocząć prawdziwy rozrost, w tym czasie trzeba go przycinać, aby zaczął się odpowiednio rozgałęziać;
· kokornak - nasiona : sieje się je wczesną wiosną bez stratyfikacji (uprzedniego zasadzenia w wilgotnych warunkach, odpowiednich do kiełkowania).
Przycinanie kokornaku starszego niż dwa lata nie jest konieczne. Jeśli musimy go przyciąć, bo np. nachodzi w miejsca, gdzie nie powinien, to nie stanowi problemu. Odrośnie i się zregeneruje, nawet po solidnym przycinaniu.
Nasiona kokornaku pojawiają się między sierpniem a październikiem w owocach-torebkach, które pękają u podstawy. Dzięki temu, że są leciutkie, nie opadają bezpośrednio pod kokornakiem, a raczej lecą z wiatrem.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN