Strach przed samotnością – jak sobie z nim poradzić?

smutna kobieta opiera głowę o szybę
fot. EMS-FORSTER-PRODUCTIONS/Getty Images
Niektórym samotność kojarzy się z poczuciem spokoju i dążą do tego stanu. U innych myśl o samotności budzi niepokojące uczucia. Skąd bierze się ten lęk i czy można go w jakiś sposób przezwyciężyć? Czy naprawdę uzasadnione jest, aby bać się samotności?

Lęk przed samotnością może wiele mówić o nas samych. Nadmierny strach może świadczyć o braku bezpieczeństwa w dzieciństwie, może wynikać również z niskiego poczucia własnej wartości oraz z przyzwyczajenia do domu pełnego bliskich. Chociaż niepokój przed samotnością jest zupełnie normalny, to wobec lęku o dużym nasileniu nie powinniśmy pozostawać obojętni.

Czym jest samotność i do czego może prowadzić?

Samotność jest uczuciem, które w psychologii definiowane jest jako uniemożliwiające osiągnięcie szczęścia. Każdy może czuć się samotny, najczęściej jednak uczucie to dość szybko mija, np. godzimy się z aktualnym stanem rzeczy, po rozstaniu z partnerem próbujemy układać sobie życie na nowo, poznajemy ludzi etc. Jednak jeżeli uczucie niepokoju spowodowane samotnością zamienia się w strach, może prowadzić do problemów zdrowotnych. Na Uniwersytecie Ohio przeprowadzono badania, które wykazały, że lęk przed samotnością po rozstaniu może być bardzo niebezpieczny – u osób, które obawiały się odrzucenia, organizm produkował 11% więcej hormonu stresu, a wśród małżeństw z takimi obawami, układ odpornościowy produkował o 22% mniej komórek. Stres spowodowany obawą przed samotnością może prowadzić również do przewlekłych zaburzeń nastrojów, depresji, nerwic i problemów ze snem.

Skąd lęk przed samotnością?

Lęk przed samotnością może być spowodowany wieloma czynnikami:

  1. Lęk przed samotnością pozostałością po wczesnym dzieciństwie. Zdarza się, że niektóre dzieci zbyt szybko zostały rozłączone z rodzicami, np. zbyt wcześnie posłano je do żłobka czy przedszkola. Mocno zakorzeniany strach przed opuszczeniem może odzywać się przez całe życie.
    1. Lęk przed samotnością wynikający z niskiego poczucia własnej wartości. Niska samoocena sprawia, że rodzi się strach przed poradzeniem sobie w samotności oraz pojawia się niewiara w to, że coś może się zmienić. Jedno i drugie prowadzi do marazmu, z którego bardzo blisko do depresji.
      1. Lęk przed samotnością spowodowany wzorcami kulturowymi. W naszej kulturze uczy się nas, że powinniśmy żyć w rodzinach, łączyć się w pary. Kiedy zbyt długo jesteśmy sami, mamy poczucie, że jest z nami „coś nie tak”.
        1. Lęk przed samotnością powstający w wyniku niezaspokojenia potrzeb bycia kochanym. Niektórzy cierpią na deficyt miłości i bliskości i mają niezaspokojone potrzeby kochania. Odejście partnera, czy zbyt długie oczekiwanie na znalezienie ukochanej osoby, może być dla nich niezwykle trudne.
          Zobacz film: Czy grozi nam epidemia samotności? Źródło: Dzień Dobry TVN

          Objawy lęku przed samotnością

          Do objawów lęku przed samotnością zaliczyć można:

          • obniżony nastrój,
            • poczucie braku sensu,
              • niepewność w kontekście bliższej i dalszej przyszłości,
                • poczucie bezsilności.

                  Lęk przed samotnością może przybierać formy łagodne, ale może być też fobią , która powinna być leczona odpowiednio dobrana terapią, najczęściej poznawczo-behawioralną. Fobia charakteryzująca się lękiem przed byciem samemu nazywana jest monofobią (inaczej autofobia, izolofobia, eremofobia).

                  Rozpoznaje się ją po:

                  • odczuciu niepewności,
                    • ciągłym niepokoju,
                      • objawach depresji,
                        • dążeniu do bycia w towarzystwie cały czas,
                          • dużym dyskomforcie, kiedy w pobliżu nikogo nie ma.

                            Osoba cierpiąca na ten rodzaj fobii bardzo często doświadcza ataków paniki, duszności, nudności w sytuacjach, kiedy jest sama.

                            Jak radzić sobie z lękiem przed samotnością?

                            Po pierwsze, zajrzyj w głąb siebie.

                            Odpowiedz sobie na pytanie, czy faktycznie jesteś samotny, np. nie masz najbliższej rodziny, nie masz przyjaciół, czy jest to strach przed tym, co może wydarzyć się w przyszłości. Jeżeli twoja samotność jest realna, tzn. twoi najbliżsi odeszli, zastanów się, czy aby na pewno nie masz przyjaciół i znajomych. Jeżeli nie, spróbuj być bardziej aktywny. Zapisz się na jakieś zajęcia, np. sportowe, wymyśl sobie hobby, zacznij spotykać się z ludźmi. Jeżeli odczuwasz lęk przed przyszłością, musisz uświadomić sobie, że po pierwsze – nie wiesz, co nastąpi, a po drugie – zamartwiając się, nie zmienisz tego, co ma się wydarzyć. Warto zapisać się do terapeuty albo psychologa, aby spróbować zrozumieć swoje obawy.

                            Po drugie, nie obwiniaj się.

                            Bardzo często często obwiniamy siebie samych za to, że jesteśmy samotni. Dzieje się tak np. po rozstaniu z partnerem. Obwinianie siebie nic nie daje. Bądź dla siebie wyrozumiały: nie wszystko zależy od Ciebie, nawet jeżeli wydaje Ci się, że tak jest.

                            Po trzecie, przyjmij samotność jako fakt.

                            Samotność warto potraktować jako fakt. Po prostu jest. To ty możesz jej nadać sens – albo zły, który będzie cię dręczył, albo dobry.

                            Po czwarte, porozmawiaj z fachowcem

                            Psycholog, terapeuta, psychiatra – wybór jest duży. Warto to zrobić dla siebie samego, zwłaszcza, kiedy lęk staje się tak duży, że przestajesz sobie z nim radzić.

                            Odczuwanie lęku przed samotnością nie powinno nas dziwić. Od dziecka jesteśmy przygotowywani do życia w grupie, do założenia rodziny. I dopóki obawa przed samotnością jest umiarkowana, wszystko wydaje się być w porządku. Jeżeli natomiast lęk staje się uciążliwy, przebywanie wyłącznie w swoim towarzystwie nieprzyjemne, a do tego ujawniają się dodatkowe objawy, np. spadek odporności czy nerwica, koniecznie należy podjąć odpowiednie działania. Jeżeli praca nad sobą w pojedynkę nie przynosi efektów, warto skorzystać z pomocy fachowca – najlepiej doświadczonego psychoterapeuty.

                            Zobacz też:

                            Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

                            podziel się:

                            Pozostałe wiadomości

                            Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                            Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                            Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                            Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                            Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                            Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                            Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                            Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                            Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                            Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                            Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                            Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                            Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                            Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                            Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                            Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                            Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
                            Materiał promocyjny

                            Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

                            Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                            Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                            Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                            Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                            "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                            "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                            Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                            Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                            Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
                            Materiał promocyjny

                            Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

                            Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                            Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                            Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                            Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                            Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                            Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                            10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
                            Materiał promocyjny

                            10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

                            Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                            Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                            Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                            Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                            Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                            Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                            Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                            Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                            Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
                            Materiał promocyjny

                            Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

                            Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                            Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                            Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                            Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                            Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                            Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                            "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                            "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                            Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
                            Materiał promocyjny

                            Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

                            Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                            Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                            Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                            Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                            Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
                            Materiał promocyjny

                            Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

                            Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                            Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                            Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                            Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                            Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                            Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                            Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
                            Materiał promocyjny

                            Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

                            "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                            "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                            Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                            Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                            "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                            "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                            Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
                            Materiał promocyjny

                            Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

                            Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                            Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                            Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                            Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                            Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
                            Materiał promocyjny

                            Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

                            Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                            Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                            Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                            Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                            To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                            To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                            Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                            Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                            Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                            Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                            Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                            Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                            E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
                            Materiał promocyjny

                            E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

                            Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                            Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                            Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                            Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                            Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                            Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                            Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                            Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                            9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                            9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                            Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                            Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                            Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                            Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                            #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                            #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                            Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                            Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                            Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                            Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                            Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                            Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                            Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

                            Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"