25 stycznia obchodzony jest Dzień Kryptologii. Czym zajmuje się ta nauka? Gdzie może pracować kryptolog?
Kryptologia – podstawowe pojęcia
Kryptologia to skomplikowana dziedzina wiedzy. Jest jedną z gałęzi matematyki i informatyki. Operuje przede wszystkim na aparacie matematycznym. Czym się zajmuje? Uczy, jak przekazywać informacje w bezpieczny sposób, aby nie mogły zostać odczytane przez osoby niepowołane. Kryptologia obejmuje kryptografię oraz kryptoanalizę.
- Kryptografia – dziedzina zajmująca się utajnianiem danych przed niepowołanym dostępem z zewnątrz. Utajnienie jest operacją, która ma doprowadzić do zaszyfrowania wiadomości, tak by nie mogła zostać odczytana bez odpowiedniej wiedzy, np. klucza rozszyfrowującego. Bez niego zaszyfrowana wiadomość będzie zupełnie bezużyteczna, stanowiąc jedynie ciąg symboli.
- Kryptoanaliza – dziedzina zajmująca się łamaniem szyfrów. Polega na odczytywaniu zaszyfrowanych wiadomości bez posiadania klucza rozszyfrowującego.
- Klucz szyfrowania – ciąg danych sporządzony za pomocą algorytmu szyfrowania. Zabezpiecza istotne dane przed odczytaniem.
- Klucz rozszyfrowujący – ciąg danych odpowiadający kluczowi szyfrowania, potrzebny do rozszyfrowania utajnionej wiadomości.
Studiowanie kryptologii
Kryptologia i bezpieczeństwo to kierunek studiów, który oferują różne uczelnie w kraju. Kryptologię można studiować na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie i na wielu innych uczelniach w Polsce i za granicą. Czego można nauczyć się na studiach kryptologicznych? Studia te kształcą z zakresu informatyki, inżynierii bezpieczeństwa, bezpieczeństwa systemów technicznych. Absolwent zdobywa umiejętności i wiedzę z zakresu:
- matematyki (m.in. analiza matematyczna, statystyka, teoria liczb, algebra abstrakcyjna, algebra liniowa),
- sieci komputerowych,
- projektowania i administrowania systemami operacyjnymi,
- bezpieczeństwa systemów z zakresu teleinformatyki,
- certyfikacji różnorodnych systemów teleinformatycznych,
- języka obcego,
- symulacji komputerowych potrzebnych do oceny i sprawdzania poprawności działania systemów informatycznych i innych.
Praca po kryptologii
Sieć internetowa jest dziś dostępna niemal dla każdego. Z Internetu korzystają dzieci w szkołach, jest obecny w domach i na urządzeniach mobilnych. Coraz więcej operacji wykonujemy za pośrednictwem Internetu: przelewy bankowe, zakupy online, umawianie wizyt lekarskich itp. Udostępniane dane mogą być z łatwością wykorzystane przez niepowołane osoby. Jest to problem, który dotyczy każdego użytkownika sieci, zarówno osób prywatnych, mniejszych i większych firm, jak i instytucji państwowych. Zapotrzebowanie na kryptologów rośnie z roku na rok. Praca po kryptologii jest możliwa w różnych instytucjach, a zainteresowanie tym zawodem będzie się zwiększało.
Gdzie szukać pracy po kryptologii?
Kryptolodzy mogą znaleźć zatrudnienie w bankach, które wdrażają bardzo skomplikowane systemy płatności. Zatrudniani są również w instytucjach państwowych, a także w wielu firmach na stanowiskach specjalistów do spraw bezpieczeństwa informacji. Po ukończeniu kryptologii można zostać pracownikiem Narodowego Centrum Kryptologii. Specjaliści z zakresu bezpieczeństwa informacyjnego, systemów kryptograficznych i cyberobrony mogą też liczyć na zatrudnienie w wojsku, w strukturach, które są odpowiedzialne za bezpieczeństwo państwa. Jak widać, kryptologia jest przyszłościowym kierunkiem studiów.
A jakie są zarobki kryptologów? Wynagrodzenie specjalistów zajmujących się bezpieczeństwem informacji w instytucjach państwowych i firmach prywatnych jest dość wysokie. Najczęściej wyższe niż programistów komputerowych. Trzeba jednak zaznaczyć, że w Polsce zarobki specjalistów w dziedzinie kryptologii są niższe niż w innych krajach UE.
Kryptolodzy to ludzie, którzy świetnie sprawdzą się w dużych firmach, korporacjach, wojsku czy służbach specjalnych. Wraz z powszechnością Internetu wzrasta niebezpieczeństwo utraty danych, dochodzi do szpiegostwa przemysłowego – dla wielu państw i firm są to bardzo niebezpieczne sytuacje. Kryptolodzy mają temu przeciwdziałać, gwarantując bezpieczeństwo. Obecnie za najlepszych kryptologów uważa się specjalistów ze Stanów Zjednoczonych i Izraela.
Zobacz także:
- Centrum Szyfrów Enigma w Poznaniu - tajemnicze miejsce z wielką historią
- Czym jest analiza danych i jakie są jej rodzaje?
- Skuteczne sposoby na ochronę danych osobowych
Zobacz wideo: Bratanek Alana Turinga: Gdyby nie Polscy kryptolodzy, złamanie szyfru Enigmy nastąpiłoby co najmniej o rok później
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Stanislaw Pytel/Getty Images