Zjawisko częstego ziewania nie jest groźne, jeśli mamy świadomość, że wywołują je czynniki zewnętrzne. Taki stan rzeczy może wynikać z jednorazowego niewyspania, ale również pojawiać się w trudniejszych okresach – w czasie sesji, realizacji ważnych projektów zawodowych, przy ogólnie stresującej sytuacji życiowej. Częste ziewanie i zmęczenie u dorosłych, pomimo unormowanego trybu życia, powinno wzbudzić naszą czujność – brak możliwości efektywnego odpoczynku może mieć podłoże chorobowe lub być sygnałem, że coś powinniśmy w naszym życiu zmienić.
Więcej:
- Spanie na brzuchu, plecach czy boku – która z pozycji jest najzdrowsza?
- Hipersomnia - jak rozpoznać nadmierną senność
- Jak długo śpi szczeniak?
Zbyt częste ziewanie – przyczyny i objawy
Częste lub niemal permanentne uczucie zmęczenia jest problemem dotykającym głównie mieszkańców krajów wysokorozwiniętych. Szacuje się, że nawet 8% społeczeństwa zmaga się z częstym ziewaniem każdego dnia – niezależnie od pogody, wyspania, ilości obowiązków czy trybu pracy. Przyczyną tego zjawiska jest właśnie uczucie zmęczenia i senności. Te z kolei wpływają na codzienną jakość życia – jesteśmy mniej produktywni w pracy i w szkole, trudniej jest nam się skupić na codziennych zadaniach. Osoby zmagające się z nadmierną sennością często są posądzane o lenistwo i niedbalstwo. Współpracownicy mogą zauważać u nich skłonność do zapominania o ważnych rzeczach. Przyczyny częstego ziewania mogą być związane ze stanem naszego zdrowia – duża senność może towarzyszyć bowiem cukrzycy, otyłości, stanom depresyjnym, zaburzeniom lękowym, chorobom nerek, a nawet przewlekłym stanom zapalnym. Brak tchu i częste ziewanie to objawy zaburzeń lękowych (nerwicy) – towarzyszy im uczucie niepełnego oddechu lub jakby oddychanie niewystarczająco dotleniało organizm. Towarzyszące im szybkie męczenie się może oznaczać podwyższone ciśnienie tętnicze. Jeśli zauważyliśmy u siebie ciągłe zmęczenie, uczucie senności i częste ziewanie, warto na bieżąco kontrolować ciśnienie i zrobić badania krwi (by sprawdzić poziom glukozy, cholesterolu, witaminy D3 oraz B12, TSH), a także morfologię i próby wątrobowe. Przydatne będzie także badanie ogólne moczu. Jeśli wyniki badań będą poza normami laboratoryjnymi, należy skonsultować się z lekarzem.
Przyczyny częstego ziewania – bezsenność, hipersomnia i bezdech senny
Uczucie ciągłej senności i częste ziewanie w ciągu dnia mogą towarzyszyć schorzeniom bezpośrednio związanym ze snem, a więc bezsenności, hipersomnii czy bezdechowi sennemu. Ta ostatnia przypadłość w języku medycznym nosi nazwę „obturacyjnego bezdechu sennego”. Choroba ta objawia się nocą, w czasie snu i polega na epizodycznym zatrzymywaniu oddechu lub ograniczeniu przepływu powietrza pomimo wytężonej pracy mięśni gardła. Objaw ten nie jest zauważalny przez samego chorego, ale najczęściej przez bliskie osoby sypiające w tym samym pomieszczeniu – partnera, żonę, męża czy rodzica. Jest to charakterystyczne, głośne i nieregularne chrapanie przerywane ciszą. W ciągu dnia osoby chore odczuwają ból głowy, niewyspanie, drażliwość, suchość w ustach i częste ziewanie. Uskarżają się też na zasypianie w ciągu dnia w czasie czytania, oglądania telewizji, a nawet pracy przy komputerze. Kolejna przyczyna częstego ziewania to hipersomnia – inaczej patologiczna senność. Osoby cierpiące na to schorzenie już zaraz po wstaniu z łóżka czują się senne, a uczucie to narasta wraz z mijającymi godzinami. Często dochodzi nawet do niespodziewanego zasypiania. Oprócz senności do objawów hipersomnii należą: brak energii, problemy z koncentracją, pogorszenie pamięci. Może dochodzić nawet do niebezpiecznych sytuacji, np. zasypiania za kierownicą samochodu.
Oczywistą przypadłością wywołującą senność w ciągu dnia jest także bezsenność. Objawia się ona problemami z zasypianiem lub wybudzaniem się w nocy, np. po godzinie snu, następnie osoba chora nie może zasnąć przez długi czas. Sen nadchodzi zazwyczaj nad ranem, kiedy zbliża się pora wstania, albo nie pojawia się w ogóle. Po takiej nieprzespanej nocy bardzo trudno o normalne funkcjonowanie – występują senność, słaba koncentracja, uczucie osłabienia, obniżony nastrój.
Higiena snu – sposób na częste ziewanie
Zapobieganie częstemu ziewaniu i uczuciu zmęczenia to przede wszystkim przestrzeganie higieny snu. Do jej zasad należą między innymi stałe pory kładzenia się do łóżka i wstawania z niego, unikanie drzemek w ciągu dnia i niewykonywanie czynności służbowych w sypialni. Codzienną jakość życia poprawia przesypianie co noc 8 godzin, a także odpowiednia suplementacja w przypadku niedoborów witamin i minerałów. Jeżeli nasz stan zdrowia nie budzi żadnych zastrzeżeń, a podstawowe badania krwi są w normie, warto skonsultować się ze specjalistami poradni leczenia zaburzeń snu.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN