Gap year to w wolnym tłumaczeniu rok przerwy, luka, wyłom. Pojęcie po raz pierwszy pojawiło się w latach 60. ubiegłego wieku, a sam sposób „pauzowania” w nauce z czasem zyskał niemałą popularność, nie tylko w będących jego kolebką Stanach Zjednoczonych. Osoby, które decydują się na gap year, mają obecnie dużo łatwiej niż prekursorzy jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Otwarte granice, międzynarodowe loty, komunikacja cyfrowa – wszystko to sprawia, że zrobienie sobie rocznej przerwy nie jest już tak wielkim wyzwaniem, jak jeszcze kilkanaście czy kilkadziesiąt lat temu.
Więcej:
- Wakacje bez stresu. Czyli o czym nie zapomnieć przed wyjazdem
- Pieniny – szlaki turystyczne i rezerwaty przyrodnicze
- Polacy na Zanzibarze
Co to jest gap year? Krótka historia
Pierwotnie roczna przerwa dotyczyła głównie edukacji, a dokładniej jednego z jej dwóch okresów – czasu bezpośrednio przed planowanym rozpoczęciem studiów lub tuż po ich zakończeniu. Historia zaplanowanej rocznej przerwy w edukacji – gap year, sięga lat 60. XX wieku, kiedy to stanowiła formę buntu młodzieży przeciwko formie organizacji społeczeństwa tamtych lat. Młodzi ludzie urodzeni w trakcie lub tuż po drugiej wojnie światowej wchodzili w dorosłe życie w czasie, gdy nad światem wisiało widmo kolejnych światowych konfliktów. Społeczeństwo musiało być zorganizowane i gotowe na każdą ewentualność, żyło więc według określonego porządku. Jednym ze sposobów wyłamania się z tych schematów było zawieszenie na jakiś czas edukacji. Jeśli miało formę rocznej przerwy, określano je jako gap year. Szybko pojawiły się nawet organizacje, które wspierały młodych ludzi w podjęciu takiej decyzji i zagospodarowaniu „odzyskanego” w ten sposób czasu. Modny stał się wolontariat, także w najodleglejszych zakątkach świata. Pomaganie innym zaczęło przyciągać ideowców, a gap year stał się dla wielu osób ważnym ideowo, życiowym etapem. Tak jest do dziś, choć roczna przerwa w edukacji służy już najczęściej skupieniu się na własnych potrzebach, często zidentyfikowaniu ich. Dlaczego?
Gap year dziś
Obecnie na gap year decydują się głównie młode osoby, które nie są pewne, co chciałyby robić w przyszłości, często także zastanawiają się, jaki wybrać kierunek studiów lub czym zająć się zawodowo. Jednak roczna przerwa nie jest już domeną tylko młodzieży po koledżu (liceum) czy studiach. Swój „gap year” mają też osoby chcące po prostu zmienić coś w swoim dotychczasowym życiu. Do tego potrzebują dystansu (w sensie dosłownym i w przenośni). Inne spojrzenie na życie łatwiej odkryć odległej perspektywy. Z tego wynika swoista „konieczność” zostawienia za sobą dotychczasowego życia, znajomych, a nawet bliskich. Oczywiście nie chodzi o całkowite zerwanie więzi i kontaktów z rodziną, lecz o uniezależnienie się od ich wpływu na osobiste decyzje. To powinien być czas na przemyślenia, pracę (zarówno zawodową, jak i nad samym sobą), szukanie pasji, rozpoznawanie własnych potrzeb, predyspozycji zawodowych, poznawanie innych ludzi i ich sposobu patrzenia na świat czy sposobów na życie. To więc szukanie inspiracji. Pomysły na gap year są różne – praca w innym kraju, wykorzystanie czasu na kursy, szkolenia, podróżowanie, poznawanie świata i samego siebie. Wspólny mianownik jest jeden – samodzielność, a ona przydaje się na każdym etapie życia. Osoby, które już za młodu mają zdefiniowane edukacyjne i zawodowe (a często też życiowe) cele, na pytanie, czy warto zdecydować się na gap year, odpowiedzą na pewno inaczej niż osoby o niesprecyzowanych priorytetach. Gap year w Polsce może być odbierany jako oznaka nieporadności, braku zdecydowania, choć w praktyce służy (i często taki jest właśnie tego cel) pokonaniu tych cech.
Co można zyskać dzięki gap year? Wady i zalety
Do zalet można zaliczyć „pozyskanie” dodatkowego roku na podjęcie przemyślanych, trafnych decyzji życiowych czy edukacyjnych. To wariant rozważany przez młodych ludzi tuż po maturze. Jeśli w dodatku wykorzystamy gap year na wolontariat, możemy też realnie pomóc innym, a sami zyskamy satysfakcję. Jeśli zdecydujemy się na prace dorywcze, a do tego cechuje nas wystarczająca odwaga i chęć poznawania świata, możemy ten czas wykorzystać na kształcące podróże.
Jakie są wady i zagrożenia? Gap year nie jest rozwiązaniem dla osób źle znoszących samotność. Długa rozłąka i brak kontaktów z rodziną może w niepożądany sposób wpłynąć na dotychczasowe relacje i uniemożliwić powrót do wcześniejszego stanu. Niestety bywa też tak, że ów rok przerwy okazuje się czasem straconym, bezproduktywnym. W skrajnych przypadkach gap year nie ułatwia podjęcia życiowych decyzji i pozostaje rokiem zmarnowanym.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN