Badania psychologiczne dla kierowców składają się obecnie z trzech głównych elementów: analizy sprawności psychofizycznej, sprawdzenia zdolności poznawczych oraz analizy osobowości i dojrzałości jednostki. Jak wyglądają badania psychologiczne dla kierowców , kogo dotyczą i ile kosztują? Na te pytania odpowiadamy w artykule.
Badania psychologiczne kierowców − kogo dokładnie obejmują?
Na początek warto oddzielić dwie główne grupy badanych . Niektóre badania wykonywane są w związku z wstępnymi lub okresowymi badaniami do pracy. W takim przypadku to pracodawca kieruje podwładnego na badanie do poradni medycyny pracy. Drugą grupę osób badanych stanowią kierowcy, którzy są objęci ustawą o kierujących pojazdami z 2011 r., czyli kierowcy wyższych kategorii. Badania psychologiczne kierowców wykonywane są w przypadku:
- kierowców zawodowych,
- kierowcy pojazdów uprzywilejowanych,
- instruktorów i egzaminatorów,
- kierowców samochodów służbowych, którzy zostali skierowani na badanie przez pracodawcę,
- operatorów wózków widłowych, suwnic, maszyn w ruchu, magazynierów, pracowników produkcji skierowanych na badanie przez zakład pracy,
- kierowców, którzy przekroczyli liczbę 24 punktów karnych lub prowadzili po spożyciu alkoholu (lub innych środków odurzających).
Badania psychologiczne kierowców kat. B dotyczą tylko osób, które używają samochodu służbowego i posiadają skierowanie od pracodawcy. Zdarza się, że w niektórych firmach wszyscy pracownicy są kierowani na badania odgórnie, bez względu na to, czy będą używać samochodu do celów służbowych. Jest to pewnego rodzaju zabezpieczenie pracodawcy na wypadek kontroli. Z kolei badania psychologiczne kierowców po alkoholu są wykonywane wtedy, gdy osoba badana przyniesie skierowanie ze starostwa powiatowego.
Badania psychologiczne kierowców − cena
Koszt badania kierowcy wynosi ustawowo 150 złotych. Jeśli chodzi o badania psychologiczne kierowców po alkoholu, cena jest taka sama. W przypadku operatorów kwota jest niższa i zwykle wynosi około 80 złotych. W poradniach psychologicznych można czasem wykonać tylko badanie w ciemni, którego cena różni się w zależności od pracowni, jednak średnio jest to 20–40 złotych.
Badania psychologiczne kierowców – co ile lat?
Psychologiczne badania kierowców zwykle odbywają się co 5 lat . Jednak od tej zasady można znaleźć kilka wyjątków. Przede wszystkim w przypadku medycyny pracy lekarz orzecznik może skrócić ten okres. Ponadto kierowcy po 60 roku życia są zobligowani do przechodzenia badań psychotechnicznych co 30 miesięcy. Osoby, które zostały skierowane na badanie ze względu na spożycie alkoholu lub przekroczenie 24 punktów karnych, otrzymują wynik w formie bezterminowej.
Badanie psychologiczne kierowców – na czym polega?
Badanie kierowcy składa się z trzech głównych części :
- badanie sprawności psychomotorycznej , które odbywa się za pomocą aparatury tradycyjnej lub komputera: badanie koordynacji wzrokowo-ruchowej (aparat Piórkowskiego, aparat krzyżowy), badanie czasu reakcji (miernik czasu reakcji),
- badanie sprawności procesów poznawczych : uwagi, logicznego myślenia,
- badanie osobowości i dojrzałości społecznej za pomocą testów (zwykle ten rodzaj badań nie dotyczy operatorów),
W przypadku kierowców samochodów służbowych dodatkowym badaniem jest ciemnia (widzenie zmierzchowe, wrażliwość na oślepienie).
Obecnie coraz częściej badania psychologiczne kierowców przeprowadzane są za pomocą komputera z ekranem dotykowym. Jest to rozwiązanie wygodne i nowoczesne.
Badania psychologiczne kierowców – jak wyglądają?
Osoby poddawane badaniom psychologicznym muszą być odpowiednio przygotowane na całą procedurę. Przede wszystkim badani powinni być wypoczęci i wyspani. W przypadku pracowników mających nocne dyżury lub pracujących na zmiany należy odpowiednio zaplanować termin wizyty u psychologa. Ponadto osoby, które noszą okulary do czytania lub do jazdy, są zobligowane do przyniesienia ich na badanie. Pierwszym krokiem jest rejestracja osoby badanej. Następnie przechodzi ona przez wszystkie testy. Ważnym etapem badania jest wywiad , w trakcie którego psycholog może pytać o stan zdrowia, wypadki na drodze, punkty karne, spożycie alkoholu oraz staż pracy. W zależności od poradni badanie trwa od 20 minut do dwóch godzin. W poradniach medycyny pracy zwykle są dłuższe kolejki i badania mają charakter grupowy, natomiast w przypadku mniejszych pracowni psychologicznych całość zajmuje maksymalnie pół godziny. Ostatnim etapem badania jest wydanie wyniku. W przypadku kierowców zawodowych lub osób skierowanych przez starostwo powiatowe psycholog wypisuje orzeczenie psychologiczne , natomiast w przypadku medycyny pracy badany otrzymuje wynik w formie konsultacji dla lekarza orzecznika . Badania lekarskie i psychologiczne kierowców są zwykle ze sobą połączone, dlatego najlepiej przejść oba tego samego dnia.
Bibliografia:
1. Bąk J., Psychologiczne badania kierowców , „Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i praktyka”, Warszawa 2004, nr 6.
2. Guzek M. i in., Badania reakcji kierowców na pieszego wychodzącego z prawej strony, realizowane w symulatorze jazdy samochodem , „Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe”, Radom 2010, nr 11.
3. Łuczak A., Tarnowski A., Walidacja psychologicznych metod oceny predyspozycji do zawodu kierowcy , „Studia Psychologiczne”, t. 50, Warszawa 2012, z. 4.
fot. Skoda
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN