Content: Schizofrenia prosta przebiega bez ujawnienia się tzw. objawów wytwórczych, tj. halucynacji, urojeń, dziwacznego zachowania, omamów wzrokowych czy rozkojarzenia myślowego. Bardzo często schizofrenia prosta mylona jest z depresją ze względu na objawy somatyczne i emocjonalne. W Polsce jest to jednostka spotykana dość rzadko, bo dotyczy jedynie 1% pacjentów z problemami natury psychicznej.
Typowe objawy schizofrenii prostej
Przy schizofrenii prostej objawy to przede wszystkim przewlekłe i nawracające stany smutku, problemy z koncentracją, niska samoocena, bierność, zobojętnienie oraz anhedonia (utrata zdolności odczuwania przyjemności). Do typowych objawów można również zaliczyć spowolnienie ruchowe, czasem odbierane jako flegmatyzm. Objawy negatywne nasilają się wraz z postępem choroby lub brakiem jej leczenia.
Podłoże schizofrenii prostej
Przyczyn rozwoju schizofrenii prostej upatruje się w kilku czynnikach. Najczęściej dochodzi do nałożenia się kilku z nich. Istnieją teorie mówiące o tym, że schizofrenia jest chorobą dziedziczną, ale dotychczas nie zostało to nigdzie do końca potwierdzone. Przy schizofrenii prostej nerwica czasami bywa przyczyną jej rozwinięcia. Szczególnie jeśli przed rozwinięciem się schizofrenii chory narażony był na działanie silnych czynników społeczno-psychologicznych, takich jak problemy w relacjach z najbliższymi, śmierć bliskiej osoby czy inne trudne i bolesne doświadczenia życiowe. Czynnikami biochemicznymi, które indukują zmiany w tkance mózgowej, są neurotransmitery, np. serotonina i dopamina.
Schizofrenia prosta a depresja
Schizofrenia prosta , tak jak depresja, może się rozwijać przez kilka miesięcy. W początkowej fazie choroby dotknięty nią człowiek powoli traci zainteresowanie wieloma aspektami życia. To, co kiedyś sprawiało mu radość, nie wywołuje w nim żadnych emocji. Powoli zaczyna się wycofywać także z życia towarzyskiego. Stopniowo rezygnuje z codziennych spotkań towarzyskich czy zwykłej kawy w pracy w towarzystwie współpracowników. Z czasem nawet ulubione hobby przestaje być dla niego atrakcyjne. Miewa również problemy z komunikacją werbalną. W niektórych przypadkach chory zaniedbuje swój wygląd, staje się niechlujny – ubiera się w ten sam strój przez kilka dni z rzędu czy rezygnuje z higieny osobistej. Spłycają się również relacje w obrębie rodziny. Niemal w każdej dziedzinie życia brakuje mu motywacji i żyje w przekonaniu, że nic nie ma sensu. Dodatkowo chory ma obniżoną empatię w stosunku do rzeczy, które przed chorobą go poruszały lub wywoływały emocje (zarówno o zabarwieniu negatywnym, jak i pozytywnym).
Schizofrenia prosta – leczenie i rozpoznanie
Schizofrenię prostą może rozpoznać jedynie lekarz psychiatra, opierając się na określonych kryteriach Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 (F20.6). Diagnoza opiera się na zebranym wywiadzie i nie trzeba w tym celu wykonywać inwazyjnych testów diagnostycznych, np. z krwi czy płynu mózgowo-rdzeniowego. Kluczowe jest również zebranie wywiadu od członków najbliższej rodziny, ponieważ chory często ma zaburzoną ocenę własnego stanu zdrowia i sytuacji, w jakiej się znalazł. Najczęściej to rodzina zgłasza go do lekarza, zaniepokojona nagłą zmianą jego zachowania. Sama diagnoza nie jest łatwa, ponieważ przy schizofrenii mogą występować także nerwice lub zróżnicowane zespoły depresyjne. Leczenie schizofrenii prostej opiera się na dwóch formach terapii. Pierwszą z nich jest oczywiście farmakologia, w której skuteczne okazały się leki przeciwpsychotyczne i wpływające na poziom neurotransmiterów w mózgu. Rodzaj i dawka leku muszą być jednak dobrane ostrożnie i indywidualne, gdyż nadmiar substancji aktywnej może dodatkowo zaburzyć funkcje poznawcze i stany emocjonalne u chorego. Leczenie tego rodzaju chorób psychicznych jest niestety długotrwałe i musi być wspierane przez psychoterapię (często uczestniczy w niej także rodzina). Pomiędzy lekarzem prowadzącym a pacjentem musi się wywiązać duże zaufanie, ponieważ od tego zależy skuteczność terapii. Jest oczywiste, że w czasie terapii chory nie powinien przyjmować środków uzależniających, np. alkoholu, narkotyków, a nawet palić papierosów. Mogłoby to wpłynąć na działanie leku, nasilając je lub osłabiając.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło zdjęcia głównego: Francesco Carta fotografo/Getty Images