Zaburzenia Afektywne Dwubiegunowe to zaburzenia psychiczne, które mają kilka nazw. Niektóre z nich nie są już używane, inne nadal wymienia się w literaturze medycznej, profilaktycznej i codziennej mowie, wśród lekarzy, psychologów, pacjentów i osób zainteresowanych..
Zaburzenia Afektywne Dwubiegunowe to również:
- Cyklofrenia - nazwa używana dawniej, obecnie wyszła z użytku;
- Psychoza Maniakalno-Depresyjna;
- Choroba Afektywna Dwubiegunowa (ChAD).
>>> Zobacz także:
- Zaburzenia psychiczne. Do kogo się zgłosić? Jak leczyć?
- Cleo Ćwiek: "Jestem chora psychicznie". Modelka o afektywnej chorobie dwubiegunowej
- Depresja u dzieci i młodzieży – objawy i leczenie
Na czym polega ChAD? Jak przebiega?
Zaburzenia Afektywne Dwubiegunowe to inaczej zaburzenia nastroju, które - jak sama nazwa wskazuje - mają dwa bieguny, czyli depresję i manię. Może wystąpić również hipomania, czyli stan, gdy chory ma świadomość, że jego podwyższony nastrój nie jest czymś normalnym i zazwyczaj spotykanym. Jeśli podejrzewamy u siebie ten problem, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza psychiatry. Jeśli nie jesteśmy pewni, czy to na pewno zaburzenia afektywne dwubiegunowe, test online powinien pokazać, czy jesteśmy chorzy, czy to po prostu nasz charakter. Pamiętajmy jednak, że testy i artykuły online nie są w stanie nas wyleczyć i należy zwrócić się po poradę do lekarza.
Jak dokładnie wyglądają bieguny ChAD? Czym się charakteryzują?
Mania, to stan o wiele przyjemniejszy od depresji i jest jej przeciwieństwem. Występuje zawsze w zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych. Objawy są dla chorego często przyjemne. Osoba w stanie manii jest pobudzona, pełna życia, czuje się silna, zdrowa i szczęśliwa. Ma wrażenie, że wszystko jej się uda i może "przenosić góry". Chorzy znajdujący się w stanie manii mają mniejszą potrzebę snu, są bardzo energiczne. Chcą bez przerwy działać, bardzo dużo mówią, przeżywają gonitwę myśli.
Oto poszczególne objawy epizodu maniakalnego w ChAD:
- brak zahamowań w kwestiach seksualnych - osoba chora podejmuje przypadkowe kontakty seksualne;
- pobudzenie psychoruchowe - osoby z manią stają się o wiele bardziej energiczne, niż było to obserwowane wcześniej;
- wysoka samoocena;
- zmniejszenie krytycyzmu sytuacji, chętne podejmowanie ryzyka;
- uczucie rozpierającej energii;
- mniejsza niż zazwyczaj potrzeba snu;
- problemy z koncentracją i pamięcią
- zaprzeczanie chorobie;
- w postaci psychotycznej mogą wystąpić urojenia i omamy, często o charakterze wielkościowym.
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe - objawy epizodu depresyjnego:
- anhedonia, czyli brak zdolności do odczuwania przyjemności;
- obniżony nastrój, ciągły smutek;
- problemy z koncentracją;
- spowolnienie psychoruchowe;
- brak apetytu;
- problemy ze snem (nadmierna senność lub bezsenność);
- niższa niż dotychczas samoocena;
- problem z podejmowaniem prostych decyzji;
- porzucenie dotychczasowych zainteresowań;
- niechętne podejmowanie kontaktów z rodziną, bliskimi, znajomymi;
- myśli samobójcze;
- urojenia, halucynacje, omamy (jeśli chory cierpi na psychotyczną postać depresji).
Mania i depresja były już opisywane w starożytności, np. przez Arestaiosa z Kapadocji, który pisał o osobach, które przechodzą stany melancholii i manii na przemian. W 1899 roku, Emil Kraepelin opisał Psychozę Maniakalno-Depresyjną w podręczniku psychiatrii. Nazwał wtedy schorzenie to cyklotymią.
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe - przyczyny
Zaburzenia Afektywne Dwubiegunowe mają swoje źródło w mózgu człowieka, a dokładniej w neuronach. Aby impulsy nerwowe były przekazywane w sposób sprawy, niezbędne są do tego substancje, zwane neuroprzekaźnikami. Te substancje to noradrenalina, dopamina i serotonina. Dzięki nim właśnie odczuwamy emocje, dotyk, zapachy i możemy odbierać otaczający nas świat. Gdy ilość tych substancji jest podwyższona lub zbyt mała, dochodzi do zaburzeń i chorób psychicznych. W przypadku ChAD dochodzi do podwyższenia stężenia noradrenaliny i dopaminy, dlatego odbierany przez nas świat wygląda inaczej.
Psychoza maniakalno depresyjna jest powodowana również przez czynnik genetyczny. Jeśli u naszych rodziców lub dziadków występowała ta choroba, również mamy większe szanse na zachorowanie.
Zazwyczaj choroba zaczyna się od epizodu maniakalnego, który może być wywołany jakimś ważnym, stresującym wydarzeniem życiowym, np. urodzeniem dziecka, obroną pracy magisterskiej, ślubem, przeprowadzką itp. W takich momentach więc warto zwrócić się o pomoc i wsparcie do osób najbliższych i specjalitów.
Choroba geniuszu
Wiele wspaniałych i sławnych artystów cierpiało lub cierpi nadal na Chorobę Afektywną Dwubiegunową. Oto niektórzy z nich:
- Ernest Hemingway;
- Mark Rothko;
- Kurt Cobain;
- Marylin Monroe;
- Winson Churchill;
- Agatha Christie;
- Jim Carrey;
- Robert Pattison;
- Marek Grechuta.
Jak widać, choroba ta dotyka często ludzi wrażliwych i niezwykle utalentowanych. Jedni z nich skończyli tragicznie, inni żyją nadal, pracują i cieszą się życiem.
Jeśli podejrzewamy również u siebie Chorobę Afektywną Dwubiegunową, nie wahajmy się zgłosić do lekarza. Odpowiednie leczenie i terapia potrafią całkowicie zminimalizować objawy, dzięki czemu życie staje się prostsze i szczęśliwsze.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło zdjęcia głównego: KatarzynaBialasiewicz/GettyImages