Zespół Alicji w Krainie Czarów należy do jednych z najrzadszych i najbardziej zdumiewających zaburzeń znanych dzisiejszej medycynie. Objawy są związane z nierealnym odbieraniem własnego ciała, a niekiedy także otoczenia. Mimo bajkowej nazwy nie ma w nim nic przyjemnego dla osób, których dotyka. Halucynacje, iluzje i zmiany w postrzeganiu budzą obawy, że rozwija się u nich poważne zaburzenie psychiczne.
Co to jest syndrom Alicji w Krainie Czarów?
Syndrom Alicji w Krainie Czarów (Alice in Wonderland Syndrome - AIWS lub AWS) należy do zaburzeń psychosensorycznych, czyli związanych z odbiorem i interpretacją wrażeń zmysłowych. Po raz pierwszy został opisany w 1952 roku przez doktora Lippmana na podstawie rozmów z jego pacjentami. Jednak obecna nazwa została nadana trzy lata później przez brytyjskiego psychiatrę Johna Todda. Za wzór posłużyła bohaterka powieści “Alicja w Krainie Czarów”. To, czego doświadczała, odpowiadało objawom obecnym u osób, u których rozpoznano schorzenie.
Zespół Alicji w Krainie Czarów - objawy
Osoba z Syndromem Alicji w Krainie Czarów doświadcza niespecyficznych objawów związanych z postrzeganiem siebie i rzeczywistości: halucynacji, iluzji, urojeń. Jej świat jest mocno zniekształcony i nierealny. U każdej osoby epizody zaburzonego odbierania wrażeń różnią się i mają inny czas trwania - od kilku do kilkudziesięciu minut, jednak udało się opisać najczęstsze wspólne charakterystyczne objawy:
· zaburzone postrzeganie własnego ciała - chory ma wrażenie, że jego ciało jest mniejsze lub większe niż w rzeczywistości lub poszczególne części ciała mają nierzeczywiste wymiary (np. osoba czuje, że jej prawe ucho jest nienaturalnie duże);
· zmiany w odbieraniu wrażeń wzrokowych - obserwowane obiekty mogą być odwrócone i zniekształcone, większe (makropsje) lub mniejsze (mikropsje) niż w rzeczywistości, a także znajdować się znacznie bliżej (pelopsje) lub dalej (telopsje);
· zmiany w odbieraniu dźwięków - docierające dźwięki mogą się wydawać dużo głośniejsze i agresywniejsze niż w rzeczywistości lub chory ma wrażenie, że pochodzą z bardzo daleka;
· błędne postrzeganie tekstur - przedmioty w rzeczywistości miękkie są odbierane jako twarde i odwrotnie;
· zaburzenia związane z upływem czasu - osobie chorej może wydawać się, że czas płynie zdecydowanie wolniej lub szybciej niż w rzeczywistości;
· zaburzenia równowagi - uczucie, że ciało pochyla się lub przechyla na jedną stronę, mimo że w rzeczywistości osoba chora stoi prosto;
· zaburzenia na tle emocjonalnym - odczuwanie niepokoju i silnego lęku, zagubienie, dezorientacja, depersonalizacja, niekiedy chory ma uczucie, że jest obserwowany lub śledzony.
Zmiany w odbieraniu rzeczywistości są dla chorych bardzo nieprzyjemnym uczuciem, zwłaszcza gdy wiedzą, że to, co widzą nie jest prawdziwe. Prowadzi to do pojawienia się bardzo silnych lęków, obniżonego nastroju i obaw o swoje zdrowie psychiczne. Nie wszystkie osoby przyznają się do odczuwanych dolegliwości.
Przyczyny Zespołu Alicji w Krainie Czarów
Zespół Alicji w Krainie Czarów może występować u dorosłych i u dzieci. Najczęściej pojawia się między 5. a 10. rokiem życia i ustępuje samoistnie wraz z wiekiem. Dokładna przyczyna tego zaburzenia nie została do końca poznana. Uważa się, że jest to rodzaj nietypowej aury (zwiastunu ataku), która pojawia się u osób z migreną lub padaczką. Inni badacze twierdzą, że objawy są spowodowane udarem niedokrwiennym lub zaburzeniem czynności elektrycznej komórek nerwowych, które prowadzi do zaburzeń ukrwienia struktur mózgu. Odnotowano także kilka przypadków, gdzie syndrom był obecny u osób przechodzących mononukleozę (wirusowa choroba zakaźna). Symptomy Syndromu Alicji w Krainie Czarów pojawiają się także u osób, które nadużywają środków psychoaktywnych, zwłaszcza LSD.
Leczenie Syndromu Alicji w Krainie Czarów
W celach diagnostycznych Zespołu Alicji w Krainie Czarów korzysta się z diagnostyki obrazowej (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) i badania czynności elektrycznej mózgu (EEG - elektroencefalografia). Mają one na celu wykluczenie innych przyczyn występowania objawów, na przykład guza mózgu.
Symptomy, mimo że wyglądają groźnie i wzbudzają obawy, najczęściej całkowicie mijają samoistnie (zwłaszcza u dzieci). Jeżeli jednak ich przyczyną jest migrena lub padaczka, warto podjąć współpracę z psychologiem, która ma na celu ograniczenie współistniejącego z nimi lęku i niepokoju.
Zobacz film: Jak zachować młodość?
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN