Problem cyberprzemocy dotyczy głównie dzieci i młodzieży, ale nie tylko. Na początku jednak wyjaśnijmy, co dokładnie oznacza ten termin.
Cyberprzemoc – definicja
Ciężko jest jednoznacznie zdefiniować to pojęcie, gdyż w jego zakres może wchodzić bardzo wiele typów zachowań. Ujmując rzecz w skrócie, cyberprzemoc , określana często jako cyberbullying, agresja elektroniczna, cyberstalking lub cybermobbing, to powtarzające się prześladowanie, zastraszanie, nękanie i wyśmiewanie z wykorzystaniem Internetu i urządzeń elektronicznych. Te działania są wykonywane przez sprawców z premedytacją.
Jest to o tyle niebezpieczne zjawisko, że nie zostawia żadnych śladów na ciele ofiary i często jest niezauważane przez otoczenie. Jednak taki rodzaj przemocy może wywołać traumę na długie lata…
Przykłady cyberprzemocy
Najczęściej spotykane przejawy agresji elektronicznej to:
· złośliwe i obraźliwe komentarze na portalach społecznościowych, stosowanie mowy nienawiści,
· publikowanie czyichś zdjęć, filmów bądź ich przeróbek bez zgody osoby na nich widocznej,
· wszelkie próby kompromitacji ofiary za pomocą Internetu,
· podszywanie się pod kogoś innego,
· rozsyłanie nieprawdziwych informacji,
· straszenie, grożenie, szantaż za pomocą SMS-ów, e-maili, wiadomości prywatnych i/lub na portalach społecznościowych,
· natarczywe nagabywanie, uporczywe namawianie do wysyłania niecenzuralnych treści lub do… popełnienia samobójstwa.
Czasami sprawca jest zbiorowy, tzn. grupa osób „zmawia się” przeciwko jednej i np. wszyscy naraz usuwają ją z grona znajomych na Facebooku. A dla wielu młodych ludzi aktywność w mediach społecznościowych jest bardzo ważnym elementem codzienności i taki rodzaj wykluczenia może być dla nich niezwykle dotkliwy. I to nie tylko „w wirtualu”, ale i „w realu” – zdarza się, że ofiarę omija jakaś istotna dla niej informacja (a nawet popularny akurat mem!), ponieważ nie otrzymał jej np. poprzez Messengera, „jak wszyscy inni”.
Ofiary cyberprzemocy
Dzieci i młodzież często nie zdają sobie sprawy, że są osobami pokrzywdzonymi przez sprawcę cyberbullyingu. Nie wiedzą, jak sobie poradzić z tą kwestią, ale też nie chcą rozmawiać na jej temat. Zamykają się w sobie, co często prowadzi do problemów psychicznych, a nawet myśli samobójczych. Niestety, dla wielu młodych osób bycie szykanowanym i zastraszanym w Internecie skończyło się śmiercią w realnym świecie… Jedną z najbardziej znanych spraw tego typu jest przypadek nastoletniej Amandy Todd, która kiedyś wysłała komuś swoje zdjęcie topless. Gdy ten człowiek poprosił o więcej takich fotek, a dziewczyna odmówiła, feralny kadr trafił do szerokiego grona odbiorców. Wyśmiewana Amanda zmieniała szkołę, ale to nie pomagało. Zdesperowana dziewczyna dokonała nieudanej próby samobójczej, co było powodem kolejnych drwin na jej temat. Ostatecznie opublikowała film pożegnalny i po raz kolejny targnęła się na swoje życie – niestety tym razem skutecznie…
Jak się bronić przed cyberprzemocą?
Przede wszystkim należy oczywiście być świadomym powszechnego występowania tego problemu i rozmawiać o nim z bliskimi. Jeśli podczas lektury tego tekstu zorientowałeś się, że w ostatnim czasie byłeś lub jesteś gnębiony w ten sposób, zbierz dowody (np. zgraj na płytę CD niechciane wiadomości czy zrzuty ekranu niepożądanych treści) i zgłoś sprawę na policję.
Oczywiście jeżeli masz dzieci, to powinieneś mieć wpływ na treści, do których mają dostęp w sieci . Bądź czujny – czasem coś, co na pierwszy rzut oka wygląda neutralnie, może okazać się niebezpieczne dla młodego człowieka. Kontroluj, na jakie strony wchodzą Twoje pociechy, w jakie gry grają, na jakich forach i fanpage’ach się udzielają i z kim piszą. Staraj się jednak nie robić tego za ich plecami, lecz pozyskuj te informacje w relacji opartej na wzajemnym zaufaniu i zainteresowaniu.
Jeżeli wyczujesz, że Twoje dziecko może być ofiarą przemocy w Internecie , postaraj się wyciągnąć od niego jak najwięcej informacji na ten temat. Jednak staraj się nie denerwować, gdy dowiesz się, że np. Twoja córka wysłała swojemu koledze odważne zdjęcie, tylko wytłumacz jej spokojnie, dlaczego nie powinna tak robić i jakie mogą być konsekwencje takiego zachowania. Podobnie, jeśli zorientujesz się, że to ktoś z Twojej rodziny jest sprawcą cyberprzemocy – porozmawiaj stanowczo z tą osobą, dowiedz się, z czego wynika jej zachowanie i wyjaśnij, jakie mogą być jego skutki. W obu przypadkach warto udać się po pomoc do specjalisty, np. sprawdzonego psychologa dziecięcego.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN