Obecnie w woltyżerce konie prowadzone są najczęściej po okręgu na tak zwanej lonży. Tego typu akrobacje trenują zarówno początkujący, jak i zaawansowani jeźdźcy. Mają one pomagać w utrzymaniu równowagi podczas jazdy oraz dosiadania konia. Jakie ćwiczenia i figury można wykonywać?
Historia woltyżerki
Za początki woltyżerki uważa się zwykle czasy starożytne. Najpopularniejsza wersja głosi, że wszystko zaczęło się od ćwiczeń rzymskich wojowników, jednak niektórzy upatrują pierwszych prób akrobacji w popisach wykonywanych na grzbietach byków na Krecie.
Sama nazwa woltyżerki powstała w czasach renesansu. Pochodzi ona od francuskiego słowa la voltige , oznaczającego akrobacje . W okresie tym ćwiczenia na koniu stanowiły element musztry jeździeckiej. Trenowała je również szlachta oraz rycerstwo, aby podnieść swoją sprawność w jeździe konnej.
Woltyżerka, jaką zobaczyć można dzisiaj, narodziła się w Niemczech już po II wojnie światowej. Miała ona przede wszystkim przygotowywać najmłodszych jeźdźców do uprawiania jazdy konnej. W tym samym kraju, w roku 1963, odbyły się pierwsze zawody drużynowe w akrobacjach na koniu . Na zawody indywidualne trzeba było poczekać jeszcze do 1986 roku. Zaledwie trzy lata wcześniej, w roku 1983, woltyżerka została uznana przez Międzynarodową Federację Jeździecką (FEI) za dyscyplinę oficjalną.
W roku 1920 woltyżerka pojawiła się nawet na igrzyskach olimpijskich, jako pełnoprawna dyscyplina sportowa, jednak był to jak dotąd jedyny taki przypadek. Później dwukrotnie zawodnicy zaprezentowali ją na igrzyskach w kategorii dyscypliny pokazowej.
Początki woltyżerki w Polsce datuje się na lata 80. ubiegłego wieku. Wszystko rozpoczęło się w stadninie w Jaroszówce, przy której działała również sekcja akrobatyki. Na zawodach w 1986 roku polska reprezentacja, pomimo stosunkowo krótkiego treningu, zajęła 6. miejsce. Drużyna w późniejszych latach osiągała coraz lepsze wyniki, zdobywając nawet brązowy medal na mistrzostwach świata i Europy.
Figury w woltyżerce
Woltyżerka opiera się przede wszystkim na określonych ćwiczeniach i figurach , jakie jeździec wykonuje na będącym w ruchu koniu. Całość pokazu zaczyna się od tak zwanego wskoku, dopiero później zawodnik przechodzi do wykonywania akrobacji. Do najważniejszych zaliczyć można triki, takie jak:
- siad podstawowy – czyli po prostu siad na koniu z rozłożonymi rękami oraz nogami rozstawionymi na boki. W tej pozycji należy wytrzymać długość 4 foulée , czyli skoków konia w galopie;
- stanie – pozycja podobna do siadu. Wykonuje się ją stojąc na grzbiecie konia z rękami rozłożonymi na boki;
- nożyce – na początku jeździec musi stanąć na rękach, przekładając nogę wewnętrzna (od środka okręgu, po którym porusza się koń) nad zewnętrzną. Pozycja powinna zakończyć się siadem w kierunku ogona. Następnie należy wykonać nożyce ponownie, aby wrócić do pozycji siadu podstawowego;
- młynek – polega na przerzuceniu prawej, a następnie lewej nogi nad szyją konia. Powinien zakończyć się w przeciągu 4 foulée;
- flaga – jego podstawą jest pozycja klęku podpartego. Podczas wykonywania tej figury należy unieść wyprostowana prawą nogę oraz lewą rękę tak, by tworzyły jedną linię z kręgosłupem;
- flanka – to ćwiczenie nazywane bywa również zeskokiem z konia. Najpierw zawodnik musi wymachiwać nogami w tył, dopóki nie stanie na rękach. Potem skręca on ciało tak, aby odwrócić się do wewnątrz zataczanego przez konia okręgu. Następnie powinien ponownie rozpocząć wymachy nóg, tym razem do przodu, znów niemal stając na rękach, odpychając się jednocześnie od uchwytów. Lądowanie ma zakończyć się po zewnętrznej stronie okręgu, z twarzą obróconą do jego wnętrza.
Całość pokazu woltyżerki powinna odbywać się w idealnej harmonii ruchów jeźdźca z koniem, czemu towarzyszy również odpowiednio dobrana muzyka. Koń porusza się podczas pokazu po okręgu, prowadzony na lonży o długości ok. 15 m przez osobę nazywaną lonżowym. Najczęściej koń przemieszcza się galopem, jednak niekiedy dopuszczalny jest również ruch stępem. W zawodach woltyżerki udział mogą brać nie tylko zawodnicy indywidualni. Przewidziane są również zawody zespołowe. Drużyna zazwyczaj składa się z ośmiu zawodników podstawowych oraz jednego rezerwowego.
Woltyżerka, choć jej korzenie sięgają starożytności, oficjalnie jest dość młodym sportem. Ciągły rozwój tej dyscypliny sprawia, że patrzenie na zawodników podczas akrobacji w idealnej harmonii z koniem jest prawdziwą przyjemnością. Również trenowanie tej dyscypliny przynosi wiele korzyści, w tym poprawę umiejętności jeździeckich , a także zwiększenie sprawności, gibkości i zwinności u jeźdźca.
Zobacz także:
- Kłus i jego rodzaje. Czym jest kłus roboczy, pośredni, zebrany i wyciągnięty?
- 11-latka ratuje konie skazane na rzeź. "Zaczęła sprzedawać swoje zabawki"
- Monty Roberts – legendarny zaklinacz koni. Podziwia go Królowa Elżbieta!
Zobacz wideo: Jazda konna - idealny sport dla miłośników zwierząt. Jak zacząć?
Autor: Adrian Adamczyk
